«El aqua es nuestra carajo»
σημαίνει «Το νερό είναι δικό μας, γαμώτο». Και είναι το σύνθημα που
δονούσε τους δρόμους της Κοτσαμπάμπα την άνοιξη του 2000 και που έγινε
πλέον εθνικό, σημειώνει ο Υπουργός Πολιτισμών -και όχι Πολιτισμού- της
Βολιβίας Pablo Cesar Groux Canedo, ο οποίος είναι καλεσμένος του
Συντονιστικού πολιτών και φορέων «SOSτε το Νερό», σε μεγάλη εκδήλωση την
Παρασκευή στις 19.30, αφιερωμένη στο επίμαχο θέμα, υπό τον τίτλο «Από
την Κοτσαμπάμπα ως την Θεσσαλονίκη, οι αγώνες για το νερό φτάνουν στη
νίκη».
"Το σύνθημα - συνεχίζει- πέρασε ακόμα και τα παιδικά τραγούδια της χώρας, ενώ ... "νερό" - "δηλαδή ζωή" - Yakou/ Ιάκου (νερό στη γλώσσα της φυλής των Κέτσουα) είναι το πλέον συνηθισμένο όνομα που δίνουν στα παιδιά που γεννιούνται μετά τον "πόλεμο του νερού" στη Βολιβία, διευκρινίζει ο Κανέντο.
"Το νερό ήταν η αφορμή. Ο 'πόλεμος για το νερό' (όπως καθιερώθηκε
διεθνώς να ονομάζεται πλέον η νικηφόρα τελικά επανάσταση των δρόμων από
το λαό της Βολιβίας, στις αρχές του 2000, όταν η νεοφιλελεύθερη
κυβέρνηση αποφάσισε σειρά ιδιωτικοποιήσεων δημοσίων αγαθών, όπως το
νερό, ήταν η αρχή της μεγάλης νύχτας του νεοφιλελευρισμού" τόνισε ο
υπουργός Πολιτισμών της Βολιβίας. "Ο πόλεμος για το νερό ήταν η αρχή του εκδημοκρατισμού της χώρας,
ήταν η αφορμή ωστε ο λαός της Βολιβίας να συνειδητοποιήσει την
αποδοτικότητα των κινημάτων και της συσπείρωσής του. Λίγα μόλις χρόνια
αργότερα - το 2009 - η Βολιβία απέκτησε το πρώτο στην ιστορία της
Σύνταγμα, με απευθείας ψήφο από τον λαό" επεσήμανε.
"Το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Είναι η ίδια η ζωή. Το ζήτημα δεν
είναι ιδεολογικό. Είναι ανθρώπινο. Δεν μπορώ να έχω γνώμη για τα
εσωτερικά της οποιασδήποτε χώρας και τον τρόπο που θα τα ρυθμίσει.
Είναι, όμως, απαραίτητο να παραδοθεί το δικαίωμα αυτό στην κοινωνία. Η ζωή δεν μπορεί να ειναι εμπορεύσιμη" σχολίασε ο Βολιβιανός υπουργός, όταν κλήθηκε να μεταφέρει την εμπειρία του σχετικά με το ζήτημα της επιχειρούμενης ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη.
Νωρίτερα, μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο υπουργός των πολιτισμών της
Βολιβίας "ομολόγησε" ότι το σημαντικότερο επίτευγμα της νέας κυβέρνησης
που εκπροσωπεί στον τομέα του πολιτισμού μπορεί να μην είναι η επανα
-κρατικοποίηση (κολλεκτιβοποίηση) του νερού, το νερό όμως - ως στοιχείο
ζωής - ήταν που έφερε το πρώτο Σύνταγμα (με λαϊκή ψήφο) στην ιστορία της
χώρας. Και το πρώτο αυτό Σύνταγμα προβλέπει ότι το νερό ειναι δημόσιο
αγαθό, αλλα - κυρίως - ότι δημόσιο αγαθό και "περιουσία" είναι η γλώσσα
και ο πολιτισμός που είχε σχεδόν εξαφανισθεί με την πολιτική εξαφάνιση
των αυτοχθόνων φυλών.
"Στο Σύνταγμα της χώρας μου επίσημη γλώσσα δεν είναι μόνο η ισπανική -
των εποικιστών - αλλά και τα 36 ιδιώματα - γλώσσες του αντίστοχου
αριθμού αυτοχθόνων φυλών. Ο εθνικός ύμνος, μάλιστα, της χώρας
ερμηνεύεται παράλληλα σε τέσσερις γλώσσες - τις γλώσσες των Αιμάρα, των
Κέτσουα, των Γκουαρανί και των Καστεγιάνος. Αν η γλώσσα δεν είναι
πολιτισμός, αν η δημιουργία ουσιαστικά ενός καινούργιου κράτους που
θέτει σε περίοπτη θέση τους αυτόχθονες, όλους τους πολιτισμούς του, την
ίδια του την ταυτότητα, καταργεί τους ρατσισμούς δεν ειναι πολιτιστικό
επίτευγμα, ε, τι είναι;" αναρωτήθηκε.
Τι έγινε τότε στη Βολιβία
To 2000 η τρίτη μεγαλύτερη στη Βολιβία, η Cochabamba, σείσθηκε από
τις διαδηλώσεις και τις ταραχές, λόγω της τεράστιας αύξησης στην τιμή
του νερού, η οποία έγινε όταν η εταιρεία Bechtel ανέλαβε την διαχείριση
του νερού της πόλης. Οι πολίτες απαίτησαν να σταματήσει η σύμβαση με την
εταιρεία. Μετά από πρωτοφανή καταστολή, πολλούς τραυματισμούς και
θανάτους από την αστυνομία και τον στρατό, κατά την διάρκεια των
διαδηλώσεων, όλα τα δικαιώματα του νερού αποκαταστάθηκαν.
Η ιδιωτικοποίηση του νερού στη Βολιβία, όπως κι άλλων δημόσιων
οργανισμών, ήρθε το 1985 με το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας
με απελευθέρωση των αγορών για να μειωθεί η ύφεση, μετά από σχετικές
παραινέσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ιδιωτικοποιήθηκαν οι
αεροπορικές γραμμές, οι δημόσιες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, το εθνικό
σιδηροδρομικό σύστημα και τέλος το 1999 η υπηρεσία δημόσιας ύδρευσης και
αποχέτευσης.
Είναι η εποχή που στη Βολιβία τα 2/3 των πολιτών ζουν κάτω από τα
όρια της φτώχιας. Οι αυξήσεις στο νερό ξεχειλίζουν το ποτήρι και
χιλιάδες κόσμου ξεχύνονται τον Φεβρουάριο του 2000 στους δρόμους της
Cochabamba, απαιτώντας να σταματήσει η ιδιωτικοποίηση του νερού. Όταν η
αστυνομία επενέβη με χημικά σε ειρηνική πορεία, σημειώιηκαν οι πρώτοι
σοβαροί τραυματισμοί, οπότε τα πνεύματα αγρίεψαν. Ο πρόεδρος Banzer, σε
μια κίνηση ελιγμού, προτείνει να συναντήσει τους εξεγερμένους. Κι ενώ η
συνάντηση είναι σε εξέλιξη, μπάινει η αστυνομία και συλλαμβάνει τους
εκπροσώπους του κινήματος για το νερό, μεταξύ αυτών τον πρωτεργάτη Oscar
Olivera, σημαντικός ακτιβιστής, το προφίλ του οποίου σκιαγραφείται στην
γνωστή ταινία "Even The Rain". "Η εταιρεία είχε προχωρήσει ακόμα και
στην ιδιωτικοποίηση της βροχής, που συνέλεγαν οι πολίτες για την
υδροδότησή τους. Ακόμα και η βροχή είχε τιμή" λέει σήμερα, ο Βολιβιανός
υπουργός πολιτισμών και τουρισμού.
Μετά την αναίτια σύλληψη των εκπροσώπων του κινήματος, οι ταραχές
που ξέσπασαν από την επόμενη μέρα, ήταν τόσο μεγάλες, ώστε έξι άνθρωποι
να χάσουν τη ζωή τους. Οκτώ μέρες μετά την κατάληψη της πόλης από
χιλιάδες διαδηλωτές, η κυβέρνηση υποχώρησε και το νερό στη Βολιβία είναι
πλέον δημόσιο αγαθό. Δεκατρία χρόνια μετά τον "πόλεμο του νερού", η
Βολιβία απέκτησε Σύνταγμα, ιθαγενή πρόεδρο, 36 αναγνωρισμένες γλώσσες -
ιδιώματα κι έναν μιγά -Ισπανός απο την πλευρα του πατέρα και της φυλής
των Αιμάρα από την πλευρά της μητέρας, υπουργό των πολιτισμών της.
Ντίνα Μπατζιά
newsroom enet
