22 Σεπτεμβρίου 2013

Αναζητώντας ταυτότητα

Του Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη

  • Τα αίτια που προκάλεσαν τη γέννηση και εξέθρεψαν το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής
  • Κάποια στιγμή, ήταν αναμενόμενο ότι θα είχαμε από τη δράση των επιθετικών ομάδων εφόδου της Χρυσής Αυγής, έναν θάνατο, ο οποίος θα συγκλόνιζε την Ελλάδα
  • ΚΥΡΙΩΣ ΝΕΟΙ προσφεύγουν στη Χρυσή Αυγή γιατί το συμβατικό σύστημα των πολιτικών δυνάμεων της Ελλάδας απέτυχε να αρθρώσει, να στηρίξει, να προβάλει και να πραγματώσει τις αναζητήσεις και τις προσδοκίες τους
Η δολοφονία του νεαρού μουσικού στο Κερατσίνι ήταν ένα αναμενόμενο να συμβεί τυχαίο γεγονός. Κάποια στιγμή θα είχαμε από τη δράση των επιθετικών ομάδων εφόδου της Χρυσής Αυγής, έναν θάνατο, ο οποίος θα συγκλόνιζε την Ελλάδα. Έχει σημασία λοιπόν να δούμε, όχι μόνο το γεγονός αυτό καθαυτό της εγκληματικής ενέργειας, αλλά κυρίως τα αίτια που προκάλεσαν τη γέννηση και εξέθρεψαν το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής.

Εάν δεν μπορέσουμε να αντικρίσουμε τα γενεσιουργά αίτια του φαινομένου, δεν θα μπορέσουμε να συλλάβουμε τις διαστάσεις του γεγονότος της πόλης, δηλαδή τον τρόπο συγκρότησης και δημοκρατικής οργάνωσης του συλλογικού μας βίου. Γιατί είναι σαφές πως δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά για μια θρυαλλίδα, η οποία συνέβη αναμενόμενα ως προϊόν της επιθετικής αποθράσυνσης και της εξόφθαλμης πλέον λειτουργίας της απονομιμοποιητικής δύναμης για τη δημοκρατία, Χρυσής Αυγής.

Ταυτόχρονα, όμως, εξετάζοντας τα γενεσιουργά αίτια, πρέπει να αντικρίσουμε και το φαινόμενο της «νομιμοποίησης» της Χρυσής Αυγής σε ένα για τα δεδομένα αυτού του πολιτικού σχηματισμού, προκλητικά μη αναμενόμενο σοβαρό ποσοστό επιρροής στο εκλογικό σώμα. Γιατί πολλοί Έλληνες, άνθρωποι του διαλόγου, της δημοκρατίας, της διαλεκτικής σκέψης πίστεψαν στο φαινόμενο και στις ιδέες που προβάλλει η Χρυσή Αυγή σε σχέση με το έθνος, την ταυτότητα των Ελλήνων και την επιβίωση της χώρας και ταυτίστηκαν με τη δυναμική εμφάνιση μιας νέας κατάστασης που θα αντικαθιστούσε το παλιό, το φθαρμένο, το ανίκανο, το διεφθαρμένο, το αδιάφορο για τη χώρα και τα προβλήματα των ανθρώπων;

Εδώ, εξετάζοντας το φαινόμενο της γέννησης και ανάπτυξης του εν λόγω μορφώματος, το πρώτο που διαπιστώνουμε συνίσταται στο ότι το εκλογικό σώμα που πιστεύει σε αυτούς, δεν επηρεάζεται από το γεγονός πως δεν υιοθετούν τη δημοκρατική αρχή και πολύ περισσότερο τις αξίες της δημοκρατίας. Γιατί ακριβώς πολλοί Έλληνες πιστεύουν πως η μεταπολίτευση ως δημοκρατικός εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα απέτυχε. Δηλαδή, η φτωχοποίηση της Ελλάδος, η διεθνής ταπείνωση και ο διασυρμός των Ελλήνων, η εγκατάλειψη των ζητημάτων που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας, της υπεράσπισης της ιστορίας και της προοπτικής του Ελληνισμού σε αυτήν την κρίσιμη περιοχή του κόσμου και η εγκατάλειψη της κλασικής μας παιδείας, εμφανίζοντάς την στην πράξη ως νεκρή και απαρχαιωμένη, προκάλεσε σαφώς μιαν απαξίωση της ταυτότητας που συνυφαίνεται με την υπαρξιακή προοπτική του Νεοέλληνα, δηλαδή τη δυνατότητά του να συνεχίζει ως πολιτισμική οντότητα συγκροτημένη και δημιουργική σε αυτόν τον ταραγμένο και συγκρουσιακό γεωπολιτικό χώρο.

Επομένως, δημιουργείται ένα πρόβλημα κρίσης ταυτότητας των Νεοελλήνων, στην αναζήτηση της οποίας, πολλοί άνθρωποι και κυρίως νέοι προσφεύγουν στη Χρυσή Αυγή γιατί το συμβατικό σύστημα των πολιτικών δυνάμεων της χώρας απέτυχε να αρθρώσει, να στηρίξει, να προβάλει και να πραγματώσει τις αναζητήσεις και τις προσδοκίες τους. Εφόσον υπάρχει ζήτημα ταυτότητας, υπάρχει πρόβλημα ετερότητας, δηλαδή αποδοχής του άλλου. Αυτό σημαίνει μια ολοκληρωτική σκέψη απόρριψης της αντίθετης άποψης, ιδεολογίας, γνώμης, προσέγγισης ή και φυλής, όπως αυτή της Χρυσής Αυγής. Η ετερότητα, λοιπόν, σημαίνει τη δημοκρατική σύζευξη των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν εκπαιδευθεί στο δημοκρατικό γίγνεσθαι, δηλαδή στον τρόπο συγκρότησης του συλλογικού βίου, στο να αποδέχονται τις άλλες απόψεις και να πραγματώνουν τον διάλογο για τη σύνθεση των ιδεών. Η απόρριψη του άλλου εφόσον είναι και άλλης φυλής και η έμπρακτη εναντίωση προς την ύπαρξη ή παρουσία του, δημιουργεί φαινόμενα ρατσισμού, ξενοφοβίας, μισαλλοδοξίας και επιθετικής τάσης εν γένει.

Βιώνουμε λοιπόν μια στιγμή διαρκούς μετάβασης από το παλιό στο καινούργιο, που είναι ακόμη απροσδιόριστο και που πρέπει για να το αντικρίσουμε και να το σχηματίσουμε, να ενσκήψουμε στο παρελθόν, να αναζητήσουμε απαντήσεις στο πώς οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση αλλοτρίωσης, αλλοίωσης των βασικών διαστάσεων της δημοκρατικής συγκρότησης της χώρας που εκδηλώνεται ακριβώς σε αυτήν τη δυναμική εμφάνιση ενός μορφώματος που προσιδιάζει σε νεοναζιστικά πρότυπα, διεκδικώντας την εξουσία ή τη μεγιστοποίηση της επιρροής στη χώρα. Οφείλουμε να ασχοληθούμε με τη διάρθρωση αυτών των παρακμιακών, εκφυλιστικών φαινομένων που εξέθρεψαν πολιτικούς σχηματισμούς, όπως η Χρυσή Αυγή, εξυγιαίνοντας τη δημοκρατία στη χώρα που την γέννησε, δηλαδή τη συγκρότηση του συλλογικού μας βίου.

Το βασικό πρόβλημα που εμφιλοχωρεί εν Ελλάδι και που άπτεται προβλημάτων του Ελληνισμού, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και στην Κύπρο, είναι πέραν της διαφθοράς και της ανεπάρκειας των ηγεσιών, η απουσία προτύπων για την κοινωνία και τους νέους μας. Αυτό σημαίνει πως το σύστημα αξιών που διαπλάθει την νεολαία, την προσανατολίζει σε ένα εθνικό, δημοκρατικό γίγνεσθαι, όπου η ταυτότητά μας είναι η σύνθεση ενός πολιτισμικού πλούτου σε μια ιστορική διαδρομή χιλιετηρίδων, αυτή λοιπόν η απουσία προτύπων και η διάρρηξη του αξιακού συστήματος της χώρας, της κοινωνίας, οδηγεί τους ανθρώπους, τους νέους, τους πολίτες στην αναζήτηση εκείνων των πολιτικών δυνάμεων ή σχηματισμών που τους δίνουν διέξοδο σε αυτόν τον πόνο ψυχής της ανυπαρξίας τους ως ατόμων και ως συλλογικού εθνικού υποκειμένου.

Η καταστροφική βία και μανία των κουκουλοφόρων
ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ της βίας έχει πολλά επίπεδα, διαστάσεις και μορφές. Κατ' αρχάς, είναι η βία που ασκήθηκε δολοφονικά απέναντι στον νεαρό μουσικό στο Κερατσίνι. Μια δολοφονία, η οποία θα επερχόταν ως αναμενόμενο, τυχαίο γεγονός κάποια στιγμή. Όμως, σε παράλληλο επίπεδο, υπάρχει η καταστροφική βία και μανία των λεγόμενων κουκουλοφόρων, οι οποίοι από ένα τμήμα των πολιτικών δυνάμεων του τόπου εδώ και πολλά χρόνια, με το σύνθημα μιας «αριστερίστικης προσέγγισης της νόμιμης - δίκαιης βίας», καταστρέφουν επιχειρήσεις και περιουσίες πλήττοντας ανθρώπους.

Ταυτόχρονα, βρίσκεται εδώ και πολλές δεκαετίες, για να μην πούμε από τον Καποδίστρια και εντεύθεν με μικρές εξαιρέσεις-οάσεις, η διάσταση της κρατικής βίας, όχι ως νομιμοποιημένης άσκησης εξουσίας, αλλά ως ανικανότητας και διαφθοράς του πολιτικού προσωπικού και του κράτους, που παράγει εξόφθαλμα ανισότητα, φόβο και αδιέξοδα παντού. Αυτή η κατάσταση τα τελευταία τριάντα και πλέον χρόνια έχει γιγαντωθεί και γίνεται την τελευταία περίοδο της μεγάλης κρίσης, διά γυμνού οφθαλμού ορατή στον καθένα.

Σύναυτα, βιώνει κανείς την αθλιότητα των τηλεμαχιών, όπου οι άνθρωποι που εκπροσωπούν το λεγόμενο συνταγματικό τόξο στο πολιτικό σύστημα της χώρας, αντί να ενσκήψουν με την αναμενόμενη αυτοκριτική και διαλεκτική προσέγγιση των πραγμάτων στους μεταξύ τους διαλόγους, συνεχίζουν να κοκορομαχούν, προσβάλλοντας την αισθητική, τη λογική και τον πολιτισμό μας.

Εάν δεν προσεγγίσουμε το πρόβλημα της δημοκρατίας μας ως ένα ζήτημα πολιτισμού, δηλαδή διαλόγου και θέλησης να υπηρετήσουμε όλοι το εθνικό συμφέρον της χώρας, πράγμα που σημαίνει πατριωτική προσέγγιση της πολιτικής, εάν δεν προχωρήσουμε άμεσα σε μια επιστροφή στην Κλασική ιδέα της μόρφωσης των παιδιών μας, δηλαδή ενίσχυση της ιστορίας και αρχαιογνωσίας ως ζώσας προσέγγισης του κόσμου, εάν δεν δώσουμε πρότυπα στη νεολαία και την κοινωνία μας από τους αγώνες, τις θυσίες και τις λαμπρές νίκες στον πνευματικό, πολιτικό και στρατιωτικό τομέα της χώρας, τότε ουσιαστικά δεν πρόκειται να διορθώσουμε τίποτα. Οι Χρυσές Αυγές θα επιστρέφουν και θα αναζωογονούνται γιατί οι άνθρωποι αναζητούν ταυτότητα, περηφάνια και αξιοπρέπεια, την οποία είναι υποχρεωμένη να τους δώσει η δημοκρατία. Εάν αυτή αποτύχει, θα την αναζητήσουν αλλού.

Εν τέλει, είμαστε υποχρεωμένοι να πραγματώσουμε μια δημοκρατική επανάσταση δομικών αλλαγών, που θα μας επιτρέψουν να κοιτάξουμε το μέλλον περήφανα, να ξαναβρούμε την αξιοπρέπεια, τον αυτοσεβασμό και κυρίως να σταματήσουμε να σερνόμαστε πίσω από την ιδέα μιας πραγματικότητας των επόμενων δόσεών μας. Αυτό για να γίνει, πρέπει η ηγεσία του τόπου να πιστέψει πως δεν επιλύεται η οικονομική κρίση με λογιστικές εξισώσεις ή καταγραφές των οικονομικών δεδομένων, αλλά με τη στρατηγική της ανάκαμψης μέσα από τον πολιτισμό και τη συνειδητοποίηση πως το γεγονός της πόλης σημαίνει το συνανήκειν σε ένα έθνος ιστορικό, που είναι ταγμένο να ζήσει, να προοδεύσει και να υπάρχει όρθιο σε έναν ταραγμένο και άναρχο κόσμο.

Για την Κύπρο, πολλώ μάλλον, ισχύει το πρόβλημα των προτύπων και της ηθικής διάστασης της πολιτικής, της ικανότητας της ηγεσίας να εμπνέει και να χαράζει στρατηγική για το μέλλον. Η Κύπρος είναι κατεχόμενη χώρα, κινδυνεύει με αφανισμό και η ηγεσία του τόπου διαπραγματεύεται όρους παράδοσης, ενώ θα έπρεπε να διεκδικεί την ελευθερία ως δικαίωση της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου.

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής,
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου