Η
κατάσταση μέρα με τη μέρα αποκτούσε αναστρέψιμο χαρακτήρα – από τη
Βλόρα οι ταραχές και καταστροφές των στρατώνων και των αποθηκών όπλων
μετατοποίστηκαν στους Αγίους Σαράντα, το Αργυρόκαστρο και στη συνέχεια
έφτασαν και στα Τίρανα. Ο Πρωθυπουργός Μπασκίμ Φίνο, που εκπροσωπούσε
την αντιπολίτευση, δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει το χάος. Το εξαγριωμένο
πλήθος αποδείχτηκε ισχυρότερο. Εκτός απ’ όλα τα άλλα, οι επικεφαλής των
εξεγερθέντων ήταν πρώην επαγγελματίες στρατιωτικοί, που αποδείχτηκαν
άπραγοι μετά τον ερχομό του Μπερίσα.
Το
κάθε κατεκτημένο ή εγκατελειμμένο από στρατιώτες τάνκς, έβρισκε αμέσως
και ένα εκπαιδευμένο πλήρωμα. Από τις αποθήκες όπλων εξαφανίστηκαν
τουλάχιστον 150.000 αυτόματα Καλάσνικοφ, χωρίς να μιλάμε για τον
τεράστιο αριθμό τουφεκιών, πιστολιών και χειροβομβίδων. Στα χέρια των
εξεγερθέντων βρέθηκε και αρκετά μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της
Αλβανίας - πλοία, υποβρύχια, πύραυλοι «εδάφους-εδάφους» και αεροσκάφη.
Στη γειτονική ΠΓΔΜ ο στρατός βρισκόταν σε κατάσταση συναγερμού,
περιμένοντας το χειρότερο σενάριο. Η Ελλάδα και η Ιταλία δεν δέχονταν
μόνο τους ξένους και τα μέλη των διπλωματικών σωμάτων που έφευγαν από
τη χώρα, αλλά και προσπαθούσαν με μεγάλη δυσκολία να αντιμετωπίσουν έστω
και κάπως το μεγάλο χείμαρρο από Αλβανούς μετανάστες.
Πολλοί ξένοι δημοσιογράφοι μου έλεγαν ότι ένα μέρος των όπλων που είχαν καταληφθεί, σίγουρα θα εμφανιστούν σύντομα στο Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία. Εκεί πάντα υπήρξαν υπεραρκετοί πρόθυμοι να αγοράσουν κανένα Καλάσνικοφ. Πολύ περισσότερο που οι γείτονες έδιναν πολλά χρήματα. Τι χρειάζεται άλλο ένας πάνφτωχος για να ταΐσει την πεινασμένη του οικογένεια; Έτσι, λοιπόν αντί για 1-2 αυτόματα, έπαιρναν τόσα, όσα μπορούσαν να κουβαλήσουν.
Σ΄αυτές τις συνθήκες δεν είχε κανένα νόημα οι σχέψεις για το τι θα συμβεί με την Αλβανία. Η ΕΕ και οι χώρες του ΝΑΤΟ αναζητούσαν διάφορες επιλογές βοήθειας. Όλοι φοβούνταν τυχόν επανάληψη εδώ των πασίγνωστων φοβερών, εξελίξεων στη Σομαλία ή ακόμα χειρότερο - τυχόν ξέσπασμα μακρόχρονου εμφυλίου πολέμου.
Οι νότιες φυλές στην Αλβανία πάντα θεωρούνταν πιο μορφωμένες και δύσκολα συμβίωναν με τους κατοίκους του Βορρά. Η αντιπολίτευση και, πρώτ’ απ’ όλα οι απομακρυσμένες από την εξουσία νότιες φάτριες των πρώην κομμουνιστών κατηγόρησαν τον Μπερίσα ότι είναι έτοιμος να μετατρέψει την Αλβανία με ασήμαντα δάνεια στο μεγαλύτερο νατοϊκό πεδίο δοκιμών. Μέσα σε μιά πενταετία στο έδαφός της έγιναν αναρίθμητες στρατιωτικές ασκήσεις. Σιγά-σιγά άρχισαν να εγκαθίστανται στην Αλβανία στρατιωτικοί από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Τουρκία και άλλες χώρες. Οι δηλώσεις του Μπερίσα ότι βοηθούν στη συγκρότηση εθνικού στρατού, πολύ λίγους έπειθαν.
Σ’ αυτή τη δραματική περίοδο οι στρατιώτες δεν έστρεψαν τα όπλα τους εναντίον του λαού τους, αλλά στάθηκαν στο πλευρό του. Τώρα, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι οι Αλβανοί είχαν εξαπατηθεί με 1,5 δισ. δολάρια, μάλιστα με τη βοήθεια της ναπολιτάνικης Κόζα Νόστρα, άλλοι - ότι ο Μπερίσα έπεσε θύμα της συνωμοσίας των πρώην κομμουνιστών, οι οποίοι δεν του συγχώρησαν την αποπομπή τους από την εξουσία. Ταυτόχρονα όμως, η τοπική μαφία σιγά-σιγά άρχισε να συγχωνεύεται με τις κρατικές δομές. Λοιπόν, ήρθε εκείνη η κρίσιμη στιγμή, την οποία οι Αλβανοί δεν κατάφεραν να αντέξουν.
* Η άποψη της Σύνταξης μπορεί να μη συμπίπτει με την άποψη του/της αρθρογράφου.
