του Στέφανου Κοτζαμάνη
Παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος της χώρας
έχει υποχωρήσει και η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία έχει αρχίσει
να βελτιώνεται, οι ελληνικές επιχειρήσεις ζητούν κεφαλαιακές εισροές πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, σε μια προσπάθεια είτε να έρθουν στα ίσα τους είτε να αναπτυχθούν περισσότερο.
Αλήθεια
είναι πως το τελευταίο τρίμηνο το ελληνικό δημόσιο έχει ξεκινήσει να
αποπληρώνει (μικρό έστω) μέρος των παλαιότερων υποχρεώσεών του προς τους
προμηθευτές και πως οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις
άρχισαν να ανεβαίνουν από τον περασμένο Δεκέμβριο (+192 εκατ. τον
Δεκέμβριο και +164 εκατ. τον Ιανουάριο).
Ωστόσο, όσο και αν
επικρατεί κάποια αισιοδοξία ότι η ρευστότητα θα συνεχίσει να βελτιώνεται
τους επόμενους μήνες του 2013, η αλήθεια είναι πως οι ελληνικές
επιχειρήσεις αναζητούν σήμερα πολλά δισεκατομμύρια ευρώ από επενδυτές
(κυρίως του εξωτερικού) για να μπορέσουν είτε να επιβιώσουν, είτε να
εντείνουν την αναπτυξιακή τους προσπάθεια.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η εισροή κεφαλαίων από το εξωτερικό είναι ο μόνος δρόμος για τη σταθεροποίηση της οικονομίας και τη διάσωση -και τη μελλοντική ανάπτυξη- του εγχώριου παραγωγικού ιστού.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι τρία και ουσιώδη:
Πρώτον,
είναι δυνατόν η ελληνική οικονομία να μπορέσει να προσελκύσει τόσο
πολλά κεφάλαια και μάλιστα σε μια περίοδο υψηλής αβεβαιότητας και για τη
χώρα και για την Ευρώπη γενικότερα;
Δεύτερον, είναι έτοιμες οι τράπεζες να δεχτούν τα μεγάλα κουρέματα χρεών που αναμένεται να απαιτήσουν οι υποψήφιοι αγοραστές;
Και τρίτον,
είναι έτοιμη η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα, αλλά και η ελληνική
κοινωνία γενικότερα, να δεχτεί έναν μαζικό αφελληνισμό εγχώριων
επιχειρήσεων και τη συγκέντρωση των περισσότερων κλάδων σε λιγότερα
χέρια;
Ο κλάδος υγείας
«Η πλειονότητα των κλινικών και των διαγνωστικών κέντρων είναι υπό πώληση, αρκεί να βρεθεί ενδιαφερόμενος». Αυτό δήλωσε στο Euro2day.gr γνωστός παράγοντας της αγοράς, ο οποίος συμπλήρωσε: «Υπάρχουν μικρές εταιρείες που θα μπορούσαν να αγοραστούν ακόμη και τσάμπα,
με την προϋπόθεση ότι ο αγοραστής θα αναλάβει τα χρέη, ενώ πρόθυμοι
είναι να πουλήσουν και οι ιδιοκτήτες μεγάλων και γνωστών επιχειρήσεων
του κλάδου». Οι υποψήφιοι αγοραστές ωστόσο είναι πολύ λίγοι και μεταξύ αυτών φέρεται να είναι και (γνωστός στα καθ’ ημάς) τουρκικός όμιλος.
Ο όμιλος Υγεία
διατηρεί τη δυναμική του ως ισχυρότερου παίκτη, ωστόσο επιβαρύνεται και
αυτός από τις ανεξόφλητες υποχρεώσεις των ταμείων, που είναι γενικότερα
αδικαιολόγητη «μάστιγα» για τις χρηματορροές του κλάδου
Κάπως
επιθετική διάθεση εμφανίζεται να δείχνει η Euromedica κυρίως μέσω επαφών
για την ανάληψη του management σε μονάδες χωρών όπως το Κουβέιτ, το
Κατάρ και η Λιβύη, την ίδια περίοδο όμως που ο εισηγμένος όμιλος
φαίνεται να έχει τα δικά του μεγάλα θέματα με τις τραπεζικές του υποχρεώσεις.
Παράλληλα, ανοιχτά θέματα για τον κλάδο είναι το αν και πού θα καταλήξει το Ερρίκος Ντυνάν,
όπως επίσης και οι έρευνες των αρχών σε δύο μεγάλες εταιρείες του
κλάδου για πλαστές ιατρικές εξετάσεις άνω των 100 εκατ. ευρώ που έχουν
υποβληθεί προς τα ασφαλιστικά ταμεία
Ο ασφαλιστικός κλάδος
Πωλητήρια επίσης έχουν βγει και στην ασφαλιστική αγορά, με πρώτο αυτό της ΑΤΕ Ασφαλιστικής από την Τράπεζα Πειραιώς. Κύκλοι της αγοράς βέβαια εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους για το κατά πόσον ένα deal θα μπορούσε να προχωρήσει τους επόμενους μήνες.
Πληροφορίες επίσης φέρουν τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας
να εξετάζει σειρά σεναρίων σχετικά με την επόμενη μέρα του ομίλου στον
ασφαλιστικό τομέα. Σύμφωνα μάλιστα με τη φημολογία, η διοίκηση της
τράπεζας θα μπορούσε να εξετάσει μελλοντικά είτε την πώληση πλειοψηφικού
πακέτου του ενοποιημένου σχήματος Εθνικής Ασφαλιστικής-Eurolife σε ξένη
ασφαλιστική, είτε εκποίηση μειοψηφικού ποσοστού σε επενδυτικό fund.
Όσο για το ζήτημα της προσέλκυσης στρατηγικού εταίρου στις ασφαλιστικές εταιρείες της Τράπεζας Κύπρου, η σχετική πολιτική παραμένει, χωρίς ωστόσο επί του παρόντος να παίζει το παραμικρό.
Τέλος,
αρκετές ασφαλιστικές βρίσκονται εδώ και καιρό σε αναζήτηση αγοραστή ή
στρατηγικού επενδυτή, προκειμένου να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους
επάρκεια. Όσο για την International Life, αναζητά αγοραστή ή αγοραστές
για το 9,8% των μετοχών της (πακέτο ιδίων τίτλων).
Η ακτοπλοΐα
Δυνατούς
πονοκεφάλους έχουν προκαλέσει στους μετόχους των ελληνικών ακτοπλοϊκών
εταιρειών οι πολυετείς και υψηλές ζημίες που καταγράφουν οι επιχειρήσεις
του κλάδου, ενώ κάποια σχήματα έχουν φτάσει σε άκρως επικίνδυνο σημείο.
Η ΝΕΛ έχει ήδη προσφύγει στις διαδικασίες του άρθρου 106, ενώ ο
βασικότερος μέτοχος των ΑΝΕΚ
και Hellenic Seaways -η ελληνικών συμφερόντων Sea Star Capital-, αφού
προσπάθησε ανεπιτυχώς να αντλήσει κεφάλαια, συγκαλεί έκτακτη γενική
συνέλευση, με θέμα το ενδεχόμενο της εκούσιας εκκαθάρισής της.
Βέβαια, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια την επόμενη μέρα,
ωστόσο είναι προφανές πως οι μέτοχοι και κυρίως οι πιστώτριες τράπεζες
δεν θα απέρριπταν με ευκολία οποιουσδήποτε ενδιαφερόμενους για τις
κλυδωνιζόμενες ακτοπλοϊκές, καθώς είναι προφανές ότι η γενικότερη
κατάσταση στον κλάδο πλησιάζει στο απροχώρητο.
Οι ιχθυοκαλλιέργειες
Κινητικότητα
αναμφίβολα επικρατεί και στον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών, όπου, πέρα
από τις κατά καιρούς προσεγγίσεις (και απομακρύνσεις) Δία-Σελόντα,
τουλάχιστον δύο funds του εξωτερικού έχουν επισκεφτεί το τελευταίο
διάστημα την Ελλάδα και έχουν κάνει κάποιες συζητήσεις (άγνωστου
αποτελέσματος και προοπτικών) με θέμα τη συμμετοχή τους σε μία από τις
μεγάλες εταιρείες του κλάδου.
Σημείο κλειδί για
τις επιχειρήσεις του κλάδου και για τις πιστώτριες τράπεζες είναι η
εύρεση επενδυτών (είτε νέων βασικών μετόχων, είτε στρατηγικών εταίρων)
που θα βάλουν το χέρι στην τσέπη και θα ενισχύσουν κεφαλαιακά τις
εισηγμένες εταιρείες.
Πλήθος παραδειγμάτων
Ο κλάδος των τραπεζών είναι αυτός που ζητά τα περισσότερα κεφάλαια από
όλους στο πλαίσιο της επανακεφαλαιοποίησής τους (γύρω στα 20 δισ.
ευρώ). Όσο και αν το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών προέλθει από κεφάλαια του
Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το βέβαιο είναι πως οι τράπεζες
θα επιδιώξουν τουλάχιστον το 10% των απαιτούμενων χρημάτων να
συγκεντρωθούν από τις αγορές, ώστε -μεταξύ άλλων- το management να
παραμείνει σε ιδιωτικά χέρια.
Μεταξύ των θυγατρικών των τραπεζών
που αναμένεται να πουληθούν συμπεριλαμβάνεται και ο εισηγμένος στο Χ.Α.
Αστέρας Βουλιαγμένης.
Πολύ μεγάλα ποσά επίσης θα αναζητηθούν
-κυρίως από το εξωτερικό- και στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, με την
πώληση της συμμετοχής σε ΟΠΑΠ, του ΟΛΠ, του ΟΛΘ, της ΕΥΑΘ, της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ.
Δεκάδες εισηγμένες επιδιώκουν να εκποιήσουν θυγατρικές τους ή ακίνητα που διαθέτουν (π.χ. Βαλκάν, Μηχανική, Εριουργία Τρία Άλφα, Τεξαπρέτ, Σάνυο, Πετρόπουλος, Σπύρου, Μπήτρος, Alpha Γκρίσιν, Dionic, Βιοχάλκο, Fourlis,
ΕΛΦΙΚΟ), ωστόσο είναι ζήτημα αν κάποια από αυτές το καταφέρει λόγω της
γενικότερης συγκυρίας που επικρατεί στην αγορά και των χαμηλών τιμημάτων
που στην καλύτερη περίπτωση προσφέρονται.
Τέλος, τη βελτίωση
του γενικότερου οικονομικού κλίματος περιμένουν αρκετές άλλες εταιρείες
προκειμένου να προχωρήσουν στην υλοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών τους
προγραμμάτων.
Για παράδειγμα, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ικτίνος
Μάρμαρα που αναμένει επενδυτές από το εξωτερικό σε μια προσπάθειά της
να χρηματοδοτήσει μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και
μεγάλη τουριστική επένδυση στην Κρήτη.