The New York Times
Εικόνες του γιγάντιου εργοταξίου στις όχθες του ποταμού Τίγρη προβάλλει σε οθόνη του γραφείου του ο Μαχμούτ Ντουντάρ, γενικός διευθυντής του έργου κατασκευής του φράγματος του Ιλισού στη νοτιοανατολική Τουρκία.Οι εικόνες αυτές, όπως εξηγεί ο κ. Ντουντάρ, μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο στο γραφείο του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν στην Αγκυρα. «Ο πρωθυπουργός έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την εξέλιξη του έργου σε 24ωρη βάση. Ο στόχος για ολοκλήρωση του έργου εντός του 2014 είναι απολύτως εφικτός», λέει ο κ. Ντουντάρ.
Ετοιμο το 53% του έργου Περίπου 1.450 εργάτες εργάζονται άοκνα σε τρεις οκτάωρες βάρδιες για την ολοκλήρωση του φράγματος του Ιλισού, ενός από τα πλέον αμφιλεγόμενα δημόσια έργα των τελευταίων ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ευρωπαίοι επενδυτές, που είχαν επενδύσει 1,1 δισ. ευρώ στο έργο, απέσυραν τα κεφάλαιά τους το 2009, εκφράζοντας την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και στον τοπικό πληθυσμό. Η Αγκυρα, όμως, εξασφάλισε ίδια κεφάλαια, για να επανεκκινήσει το έργο το 2010. «Εχουμε ολοκληρώσει το 53% του έργου. Δεν αντιμετωπίζουμε κανένα πρόβλημα χρηματοδότησης», λέει ο κ. Ντουντάρ.
Στο εργοτάξιο, 340 χλμ. από τα σύνορα με τη Συρία και 70 χλμ. από αυτά με το Ιράκ, ο βόμβος των μηχανημάτων πνίγει τον ήχο των νερών του Τίγρη, η κοίτη του οποίου έχει μετατοπισθεί μέσω τριών σηράγγων. Οι γύρω βουνοκορφές φιλοξενούν πολλά στρατιωτικά φυλάκια και αυτόματο εξοπλισμό παρακολούθησης, για τον φόβο των Κούρδων ανταρτών.
Το κεντρικό τοιχίο του φράγματος θα φθάσει σε ύψος τα 141 μέτρα, ενώ το χείλος του φράγματος θα έχει μήκος 2,3 χλμ. και ο όγκος του θα είναι της τάξης των 24 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων πέτρας και χώματος. Αν το έργο συνεχιστεί με τον σημερινό ρυθμό, το φράγμα του Ιλισού θα αρχίσει να συγκρατεί νερά μέσα στο 2013. Η πλήρωση της δεξαμενής του θα απαιτήσει περί τους 11 μήνες.
Από την άλλη πλευρά της αντιπαράθεσης, ο δικηγόρος Εμρέ Αλτινόκ, που κατέθεσε αγωγή κατά του φράγματος για λογαριασμό περιβαλλοντικών οργανώσεων, λέει: «Η συνέχιση ενός έργου, το οποίο δεν έχει εξασφαλίσει πιστοποιητικά περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δεν μπορεί παρά να είναι παράνομη. Οι εργασίες πρέπει να διακοπούν αμέσως».
Η πρώτη απόπειρα του κ. Ακτινόκ για ασφαλιστικά μέτρα κατά της κατασκευής στέφθηκε με αποτυχία, καθώς η Δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι οι κατασκευαστές του φράγματος δικαιούνται να καταθέσουν τα πιστοποιητικά αυτά μεταχρονολογημένα.
Αρχαιολογικά ευρήματα Εκτός από τους αρχαιολόγους, που επιμένουν ότι η βύθιση περιοχών γύρω από το φράγμα θα οδηγήσει στην καταστροφή ανεκτίμητης αξίας αρχαιολογικών ευρημάτων, πολλοί κάτοικοι χωριών της περιοχής εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους με τα σχέδια του τουρκικού κράτους για μετεγκατάστασή τους σε σύγχρονους οικισμούς, που απέχουν όμως πολύ από τις πατροπαράδοτες εύφορες γαίες τους.«Αχίλλειος πτέρνα της χώρας μας είναι η εξάρτησή μας από την εισαγόμενη ενέργεια. Το έργο αυτό θα μας απαλλάξει από τη δουλεία αυτή», υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, Μεχμέτ Σιμσέκ.
Επιπτώσεις στο περιβάλλον Περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι η ολοκλήρωση της κατασκευής του φράγματος και η βύθιση της κωμόπολης Χασανκιέφ θα οδηγήσει στην εξαφάνιση σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων.Μεταξύ τους ξεχωρίζουν ίχνη οικισμών ηλικίας 6.000 και πλέον ετών, αλλά και σημαντικής αισθητικής αξίας λαξευμένοι βράχοι της ίδιας περιόδου.Περισσότερα από 185 χωριά έχουν επηρεασθεί από την κατασκευή του φράγματος, με περίπου 60.000 κατοίκους –στην πλειονότητά τους κουρδικής καταγωγής– να έχουν υποχρεωθεί σε μετεγκατάσταση.
Σύμφωνα με Κούρδους ακτιβιστές, σε τουλάχιστον 19 χωριά της περιοχής οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους υπό την απειλή των όπλων Τούρκων στρατιωτών, ενώ ελάχιστοι είναι εκείνοι που εξασφάλισαν χρηματικές αποζημιώσεις, όπως είχε δεσμευθεί η κυβέρνηση της Αγκυρας. Η ολοκλήρωση του φράγματος θα οδηγήσει, στο μεταξύ, σε εξαφάνιση σπάνιων και απειλούμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας, εξηγούν περιβαλλοντολόγοι, οι οποίοι δεν αποκλείουν δεινές επιπτώσεις ακόμη και για τα έλη της Μεσοποταμίας στο σημερινό Ιράκ, που τροφοδοτούνται με νερό σε μεγάλο βαθμό από τη ροή του ποταμού Τίγρη.Η κυβέρνηση Ερντογάν αντιτείνει πως το έργο θα δημιουργήσει 10.000 μόνιμες θέσεις εργασίας στην περιοχή.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 02/03/2013)
