Του Σπύρου Λίτσα*Βασικός κανόνας στη θεωρία Λήψης Αποφάσεων είναι η αναγκαιότητα ύπαρξης εναλλακτικών επιλογών. «Don’t put all the eggs in one basket» ή, με άλλα λόγια, μη «φορτώνεις» το σύνολο των επιλογών σου σε μόνο ένα μέσο.
Η κατανόηση αυτής της κομβικής αρχής για τη ρεαλιστική θεώρηση στη θεωρία των Διεθνών Σχέσεων προσφέρει μια εξαιρετικά σημαντική ευκαιρία στους ηγέτες να συλλάβουν τις πραγματικές απαιτήσεις που αφορούν τη χάραξη της πορείας ενός εθνοκρατικού παράγοντα στο διεθνές αρχιπέλαγος, όπως και τις πλείστες ευκαιρίες αύξησης των φορτίων ισχύος του κράτους μέσα από τον συνδυασμό της οξυδερκούς και ορθολογικής άσκησης της πολιτικής.
Ως οξυδέρκεια ορίζεται η σχηματοποίηση μιας πρωθύστερης προσέγγισης απέναντι σε συστημικούς κραδασμούς μικρής κλίμακας που έχουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, ώστε να μεταμορφωθούν σε κομβικές πήγες αστάθειας στο άμεσο μέλλον. Από την άλλη, η άσκηση ορθολογικής πολιτικής «πατά» ουσιαστικά σε δύο πυλώνες. Από τη μια, διαρκής διερεύνηση των όποιων ευκαιριών υπάρχουν στο διεθνές σύστημα με στόχο και σκοπό την ενίσχυση των φορτίων ισχύος για το κράτος και από την άλλη διαρκής ενίσχυση του κύρους και του γοήτρου του κράτους στο διεθνές στερέωμα. Ο δεύτερος πυλώνας επιτυγχάνεται με εμπνευσμένες εφαρμογές πολιτικής ήπιας ισχύος και με ισχυρή αποτρεπτική προοπτικής σκληρής ισχύος αντιστοίχως. Δίχως το έναν ή το άλλο το κράτος θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
Για χρόνια το ελληνικό πολιτικό σύστημα λειτουργεί μέσα από μια δυαδική εμμονή, προβάλλοντας την οικονομική ανάλυση και το διεθνές δίκαιο ως ιερά δισκοπότηρα. Από το 1974 έως και σήμερα το εκάστοτε Μέγαρο Μάξιμου διαθέτει πάντα μια ισχυρή επικοινωνιακή ομάδα, ένα εξίσου ισχυρό οικονομικό επιτελείο, αλλά υποβαθμίζει τον ρόλο των Διεθνών Σχέσεων σε αυτό των Διεθνών Δημόσιων Σχέσεων ή του Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου αντιστοίχως. Είναι, αν μη τι άλλο, αξιοπερίεργο πώς και γιατί ένα κράτος όπως η Ελλάδα, που «κατοικεί» σε μια τόσο δύσκολη περιοχή όπως αυτή της Ν.Α. Ευρώπης, δεν έχει αναπτύξει την πολιτική κουλτούρα των δυναμικών Διεθνών Σχέσεων στο πλαίσιο της ανάλυσης και της οικοδόμησης ενός πλαισίου προτασεολογικών εφαρμογών, ώστε το εκάστοτε πρωθυπουργικό γραφείο -εκτός της Υπηρεσίας Πληροφοριών και της Διπλωματικής Υπηρεσίας, κομβικοί πυλώνες λειτουργίας του κράτους- να μην έχει την ευχέρεια να αναφέρεται και σε έναν φορέα Διεθνοπολιτικής ανάλυσης που ως κύριο στόχο θα έχει να σχηματοποιεί με επιστημονικούς όρους τη διαμόρφωση της υψηλής στρατηγικής του κράτους μέσα από την ευελιξία της ορθολογικής παρατήρησης και της βαθιάς κατανόησης των πολλαπλών de facto κανόνων του διεθνούς παιγνίου.
Ωφέλιμο και αναγκαίο το διεθνές δίκαιο, κυρίως για ένα κράτος όπως η Ελλάδα που έχει ορθώς ταχθεί υπέρ της διατήρησης της διεθνούς νομιμότητας, αλλά από μόνο του αυτό δεν μπορεί να οικοδομήσει ένα πλαίσιο ορθολογικής αποτροπής και ενίσχυσης, τώρα που η τράπουλα μοιράζεται ξανά σε διεθνές επίπεδο και εισερχόμαστε σε μια νέα προκλητικά ασταθή πολυπολική εποχή. Στο τέλος της ημέρας, αν το διεθνές δίκαιο ή η οικονομική ανάλυση ήταν από μόνα τους αρκετά για την ενίσχυση των προοπτικών επιβίωσης του κράτους, τότε ο ελληνισμός δεν θα αιμορραγούσε από το συρματόπλεγμα της Πράσινης Γραμμής που «αυλακώνει» το είναι της Μεγαλονήσου και δεν θα είχε να αντιμετωπίσει τον τουρκικό αναθεωρητισμό σε Αιγαίο και Θράκη.
* Ο Σπύρος Λίτσας είναι Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Πηγή: dimokratianews.gr
