Ο ΤΑΡ θα αποτελέσει μέρος αυτού που ονομάζεται «Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου» και είναι το μόνο έργο σήμερα με συμμετοχή της Ελλάδας.Ο ανταγωνιστικός προς τον ΤΑΡ αγωγός είναι ο Nabucco West, που θα ξεκινά από τα σύνορα της Τουρκίας με τη Βουλγαρία, θα διασχίζει τα Βαλκάνια, για να καταλήξει στην Αυστρία.Από πλευράς τεχνικών και οικονομικών κριτηρίων, ο ΤΑΡ υπερτερεί σημαντικά του Nabucco West, καθώς διανύει μικρότερη διαδρομή και έχει πιο χαμηλό κόστος.
Για τις προοπτικές του έργου μίλησε στην «Ε» ο κ. Ρίκαρντ Σκούφιας, ο υπεύθυνος για την Ελλάδα του αγωγού ΤΑΡ.
- Η υποδοχή του ΤΑΡ από την ελληνική κυβέρνηση είναι πλέον σήμερα θερμή. Ακόμη και όσοι δεν υποστήριζαν τον ΤΑΡ, λόγω της συμμετοχής της ΔΕΠΑ στον ελληνο-ιταλικό αγωγό φυσικού αερίου ITGI, σήμερα έχουν αλλάξει στάση. Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα προκειμένου ο ΤΑΡ να καταστεί η πιο ανταγωνιστική επενδυτική πρόταση;
«Δύο είναι τα "βήματα-κλειδιά": το πρώτο είναι η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Αλβανία και το δεύτερο η υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στον ΤΑΡ και την Ελληνική Δημοκρατία. Και τα δύο όμως προχωρούν πολύ ικανοποιητικά, όπως και όλη η προεργασία που γίνεται και αφορά την ελληνική συμμετοχή, αλλά και την υποψηφιότητα του ΤΑΡ, προκειμένου να είναι η τελική επιλογή της κοινοπραξίας που διαχειρίζεται το κοίτασμα Shah Deniz. Η συνεργασία μας με την κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια υπήρξε άριστη, αλλά και η προσωπική ανάμειξη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά ενισχύει περισσότερο την προσπάθειά μας».
- Τα μηνύματα που λαμβάνετε για τον ΤΑΡ από το εξωτερικό, ειδικά από τις Βρυξέλλες, ποια είναι; Πιστεύετε πως ασκούνται πιέσεις προς το Αζερμπαϊτζάν, από την Τουρκία για παράδειγμα, προκειμένου να επιλεγεί ο Nabucco West και όχι ο ΤΑΡ, ώστε η Ελλάδα να μη συμμετάσχει στο «Νότιο Διάδρομο»;
«Η κοινοπραξία του Shah Deniz εξαρχής έθεσε μία σειρά από συγκεκριμένα και σαφή κριτήρια, βάσει των οποίων θα γίνει η τελική επιλογή, προκειμένου η διαδικασία επιλογής να είναι διαφανής. Εφόσον ρωτάτε συγκεκριμένα για τις Βρυξέλλες, θέλω να τονίσω ότι ο Ευρωπαίος επίτροπος για την Ενέργεια, Γκίντερ Ετινγκερ, έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι δεν υπάρχει τοποθέτηση της Ε.Ε. "υπέρ" ή "κατά" κάποιου αγωγού, απλώς ότι κύρια προτεραιότητα είναι να ανοίξει ο "Νότιος Διάδρομος" και πιστεύουμε ότι η "Ελληνική Διαδρομή" είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Βέβαια το lobbing, από τις εταιρείες που στηρίζουν τους αγωγούς και τις κυβερνήσεις των χωρών που αναμένεται να φιλοξενήσουν τους αγωγούς αυτούς, γίνεται, αλλά είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό και μέρος της διαδικασίας. Εμείς είμαστε πολύ ευχαριστημένοι λόγω της στήριξης που μας παρέχουν και οι τρεις κυβερνήσεις (Ελλάδα, Ιταλία και Αλβανία), που αναγνωρίζουν τα οφέλη που θα προκύψουν για τις τρεις χώρες από την υλοποίηση του ΤΑΡ. Αλλά, επαναλαμβάνω ότι την οριστική απόφαση θα την πάρει η κοινοπραξία του Shah Deniz και η αζερική κυβέρνηση βάσει των αντικειμενικών τεχνικών και εμπορικών κριτηρίων».
- Πιστεύετε πως, με βάση τους ρυθμούς που κινείται τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και η Αλβανία και η Ιταλία, θα «προλάβουμε» να είμαστε έτοιμοι εγκαίρως για τη «μάχη» του «Νότιου Διαδρόμου»; Ποιες είναι οι επόμενες προθεσμίες μέχρι τον Ιούνιο;
«Η οριστική απόφαση πράγματι θα ληφθεί τον Ιούνιο. Αλλά δεν θεωρώ ότι είναι σωστό να πει κανείς ότι οι κυβερνήσεις των χωρών που θα φιλοξενήσουν τον ΤΑΡ θα πρέπει να "τρέξουν να προλάβουν", γιατί έχουν να συναγωνιστούν κάποιον. Αντιθέτως, θα έλεγα. Δουλεύουμε και είμαστε σε στενή επαφή και με τις τρεις κυβερνήσεις, όπως και με την κοινοπραξία του Shah Deniz, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι θα είμαστε εντός των προθεσμιών, και γνωρίζω προσωπικά ότι η κοινοπραξία του Shah Deniz είναι πολύ ικανοποιημένη με τη συνεργασία μας. Οσο για την εντός Ελλάδος εργασία μας, έχουμε καταθέσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προτάσεων, μια ολοκληρωμένη έκθεση με στοιχεία, για να λάβουμε τη βασική άδεια και άλλες σημαντικές εγκρίσεις στη συνέχεια. Και θα ήθελα να πω ότι συνεργαζόμαστε άψογα με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ως διευθυντής του ΤΑΡ για την Ελλάδα, μπορώ να πω ότι οι υπηρεσίες και οι οργανισμοί με τους οποίους συνεργαζόμαστε εδώ, όπως για παράδειγμα η ΡΑΕ ή ο ΔΕΣΦΑ, διαθέτουν υψηλού επιπέδου ομάδες εργασίας».
- Η επιθυμία της Ρωσίας να εμπλακεί στο «παιχνίδι» της ενεργειακής αγοράς στην Ελλάδα μέσω της ΔΕΠΑ ή του ΔΕΣΦΑ επηρεάζει τις επιλογές σας; Πληροφορίες κάνουν λόγο πως αντί να ξεκινήσει από την Κομοτηνή, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός, τελικά θα ξεκινήσει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα για να μην υπάρχει συμμετοχή της ΔΕΠΑ.
«Θα απαντήσω απλώς, όχι. Ο "Νότιος Διάδρομος" θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη και όχι από τη Ρωσία. Ο ΤΑΡ και συνεπώς ο "Ελληνικός Δρόμος" είναι ανταγωνιστικός μόνο ως προς αυτήν την πτυχή και μόνο με τον Nabucco West, ενώ ήταν εξαρχής προγραμματισμένο ότι θα παραλαμβάνει το φυσικό αέριο του Shah Deniz που θα έρχεται από την Τουρκία από τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Σήμερα, αυτή είναι η πρόκληση, ο υπάρχων ανταγωνισμός και η πραγματική ευκαιρία που υπάρχει στο τραπέζι, και συνεργαζόμαστε στο πλαίσιο αυτό με τους εταίρους μας στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία για να κερδίσουμε. Και αυτό για να προσθέσω ότι οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες της Ελλάδας στον τομέα της ενέργειας δεν εξαντλούνται με τον ΤΑΡ και ελπίζουμε ότι η χώρα στο μέλλον θα είναι σε θέση να αδράξει ανάλογες ευκαιρίες, όπως τώρα κοιτάζουμε να εξασφαλίσουμε το "Νότιο Διάδρομο"».
- Η επιλογή του ΤΑΡ πώς μπορεί να επηρεάσει την Ελλάδα και τι αναμένεται να προσφέρει στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης;
«Η κατασκευή αυτή καθεαυτή υποστηρίζεται από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ενέργειας (Statoil, Axpo and ΕΟΝ), ενώ ως άμεση επένδυση αναμένεται να φέρει στην Ελλάδα περί τα 1,5 δισ. ευρώ και να δημιουργηθούν 2.000 θέσεις εργασίας. Και επίσης, το γεγονός ότι μερικές από τις πιο "δυνατές" εταιρείες διεθνώς δεν έδειξαν ποτέ σημάδια υπαναχώρησης και έλλειψης εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα, στέλνει επίσης ένα σημαντικό μήνυμα στο εξωτερικό σε άλλους πιθανούς επενδυτές. Και πρέπει κανείς να θυμάται ότι το μεγαλύτερο κομμάτι του ΤΑΡ θα διατρέξει ελληνικό έδαφος, κατά 500 χλμ., γεγονός που αναδεικνύει την κεντρική θέση της Ελλάδας στην ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αναζητά εναλλακτικούς τρόπους τροφοδοσίας της αγοράς της. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνο σήμερα σημαντική, αλλά θα παραμείνει εξίσου σημαντική και στο μέλλον».
Ποιος είναι
Ο Ελληνοσουηδός Ρίκαρντ Σκούφιας είναι ο διευθυντής του ΤΑΡ για την Ελλάδα. Από το 2011 είναι επικεφαλής της νορβηγικής Statoil, της γερμανικής ΕΟΝ και της ελβετικής EGL για τον αγωγό ΤΑΡ στην Ελλάδα, ενώ στο παρελθόν είχε συνεργαστεί με την ΒΡ, αναλαμβάνοντας αποστολές στην Ευρώπη, τη νοτιοανατολική Ασία και την Αφρική.
