Αν και η Τεχεράνη
έχει λίγους στρατιώτες στο έδαφος της Συρίας, το Ιράν παίζει έναν
κρίσιμο, σκιώδη, ρόλο που παραλύει τόσο τους συμμάχους του στο καθεστώς
Ασαντ όσο και τους εχθρούς του», γράφει από τη Δαμασκό ο Βρετανός δημοσιογράφος Ιαν Μπλακ,
αρχισυντάκτης της εφημερίδας Guardian για θέματα Μέσης Ανατολής. Ο
αρθρογράφος τονίζει την υπόγεια δράση του Ιράν στον εμφύλιο της Συρίας.
Ακολουθούν αποσπάσματα από το άρθρο:«Η οικονομική, πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη του Ιράν προς τον (σσ
αλεβίτη, δηλ. σιίτη) πρόεδρο Μπασάρ αλ-Ασαντ έχει ζωτική σημασία τα
τελευταία τέσσερα χρόνια του πολέμου. Και θα αποκτά όλο και μεγαλύτερη
σημασία - τόσο στη διαμόρφωση των γεγονότων στο έδαφος και, ίσως, στις
διεθνείς προσπάθειες για τον τερματισμό της σύγκρουσης. «Το καθεστώς της
Συρίας εξαρτάται όλο και περισσότερο από το Ιράν», λέει ένας ανώτερος
δυτικός διπλωμάτης. «Το αποτύπωμά του αυξάνεται».Επισήμως, η κεντρική άποψη του Ιράν για την κρίση είναι ότι οι ξένοι δεν πρέπει να παρέμβουν. Το Ιράν επιμένει ότι δεν παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας. Οι σχέσεις τους, λέει, είναι ιστορικές και στρατηγικές. Ο ρόλος του περιορίζεται σε συνεννόηση με την κυβέρνηση της Συρίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η άμεση στρατιωτική παρουσία του Ιράν είναι πράγματι αρκετά μικρή. Βρίσκεται υπό την ηγεσία των ειδικών δυνάμεων Quds της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς (IRGC) και πιστεύεται ότι ο αριθμός των ανδρών είναι τριψήφιος.
Παρά ταύτα, δεκάδες από τους άνδρες αυτού του σώματος, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον επτά ανώτεροι αξιωματικοί, έχουν σκοτωθεί στη Συρία από το 2012. Το Ιράν συνεργάζεται επίσης με την Χεζμπολάχ, τον στενό σιίτη σύμμαχό του στον Λίβανο, και με μονάδες σιιτών μαχητών από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράκ.
Στη Συρία, οι Ιρανοί κρατάνε ένα χαμηλότερο προφίλ από τους Ρώσους,
οι οποίοι έχουν μια ναυτική βάση κοντά στην Λατάκια και πιο ορατό ρόλο
που ενισχύθηκε με την άφιξη νέου εξοπλισμού και προσωπικού.
Ομως, η συναίνεση μεταξύ πολλών Σύρων και ξένων εμπειρογνωμόνων είναι ότι ο ρόλος των Ιρανών είναι εξαιρετικά σημαντικός - αν και πολύ σκιώδης.
Το Ιράν έχει παράσχει σίγουρα μια οικονομική σανίδα σωτηρίας για τον Ασαντ μετά την εξέγερση του 2011, απελευθερώνοντας δισεκατομμύρια δολάρια δανείων και πιστώσεων για τις εισαγωγές πετρελαίου και άλλων βασικών εμπορευμάτων.
Ομως, η συναίνεση μεταξύ πολλών Σύρων και ξένων εμπειρογνωμόνων είναι ότι ο ρόλος των Ιρανών είναι εξαιρετικά σημαντικός - αν και πολύ σκιώδης.
Το Ιράν έχει παράσχει σίγουρα μια οικονομική σανίδα σωτηρίας για τον Ασαντ μετά την εξέγερση του 2011, απελευθερώνοντας δισεκατομμύρια δολάρια δανείων και πιστώσεων για τις εισαγωγές πετρελαίου και άλλων βασικών εμπορευμάτων.
Μια άλλη σημαντική συμβολή ήταν η δημιουργία των εθνικών αμυντικών
δυνάμεων (NDF), μονάδες τοπικής πολιτοφυλακής εκτός του τακτικού
στρατού, που έχουν αποκτήσει φήμη για κερδοσκοπία και βαρβαρότητα.
Αλλά τους τελευταίους μήνες το Ιράν φέρεται να σταμάτησε να
πληρώνει το προσωπικό των NDF, προσθέτοντας στην αυξανόμενη πίεση στο
καθεστώς Ασαντ - όπως παραδέχθηκε ο πρόεδρος σε μια ασυνήθιστα ειλικρινή
ομιλία του τον Ιούλιο.
Οι σχέσεις πηγαίνουν πίσω στη συριακή υποστήριξη για την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 - και την υποστήριξη του Χάφεζ αλ Ασαντ (σσ πατέρα του Μπασάρ) για το Ιράν κατά τη διάρκεια των οκτώ ετών του πολέμου με το Ιράκ.
Πολλοί Σύριοι ανησυχούν για την ευρύτερη επιρροή του Ιράν: Στη Δαμασκό δίνουν και παίρνουν τα κουτσομπολιά για γη που κατασχέθηκε για να χτιστεί ένα μεγάλο ιρανικό έργο στέγασης, καθώς και μια νέα πρεσβεία του Ιράν πιο κοντά στο κέντρο της πόλης. Λέγεται ότι Ιρανοί αγοράζουν μεγάλη ακίνητη περιουσία, συχνά ανώνυμα. Πέρυσι το 35% του συνόλου των εισαγωγών της Συρίας ήρθε από το Ιράν. Τώρα, πολλές συμβάσεις για κρατικά έργα είναι ανοικτές μόνο για τους Ιρανούς.
«Η Συρία έχει ξεπουληθεί στους Ιρανούς», καταγγέλλει κάτοικος σε μια από τις καλύτερες γειτονιές της πρωτεύουσας. «Ελέγχουν τα πάντα». Προκατάληψη και παράνοια φτιάχνουν ένα τοξικό μίγμα που προωθείται δυναμικά από την συριακή αντιπολίτευση. Μερικοί φτάνουν να λένε ότι η Συρία είναι «υπό ιρανική κατοχή» - μια άγρια υπερβολή».
ΒΗΜΑ
Οι σχέσεις πηγαίνουν πίσω στη συριακή υποστήριξη για την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 - και την υποστήριξη του Χάφεζ αλ Ασαντ (σσ πατέρα του Μπασάρ) για το Ιράν κατά τη διάρκεια των οκτώ ετών του πολέμου με το Ιράκ.
Πολλοί Σύριοι ανησυχούν για την ευρύτερη επιρροή του Ιράν: Στη Δαμασκό δίνουν και παίρνουν τα κουτσομπολιά για γη που κατασχέθηκε για να χτιστεί ένα μεγάλο ιρανικό έργο στέγασης, καθώς και μια νέα πρεσβεία του Ιράν πιο κοντά στο κέντρο της πόλης. Λέγεται ότι Ιρανοί αγοράζουν μεγάλη ακίνητη περιουσία, συχνά ανώνυμα. Πέρυσι το 35% του συνόλου των εισαγωγών της Συρίας ήρθε από το Ιράν. Τώρα, πολλές συμβάσεις για κρατικά έργα είναι ανοικτές μόνο για τους Ιρανούς.
«Η Συρία έχει ξεπουληθεί στους Ιρανούς», καταγγέλλει κάτοικος σε μια από τις καλύτερες γειτονιές της πρωτεύουσας. «Ελέγχουν τα πάντα». Προκατάληψη και παράνοια φτιάχνουν ένα τοξικό μίγμα που προωθείται δυναμικά από την συριακή αντιπολίτευση. Μερικοί φτάνουν να λένε ότι η Συρία είναι «υπό ιρανική κατοχή» - μια άγρια υπερβολή».
ΒΗΜΑ
