Μαλαβάκης Σάκης -Με τον κοινό νου και τον ανθρωπισμό στις
αποσκευές του, ο κατά ορισμένους πιο προοδευτικός Ποντίφικας στην
Ιστορία ξεκίνησε μεγάλη περιοδεία στις χώρες του Κάστρο και του Ομπάμα
Η Αμάντα Κορτέζ δεν
είχε μια εύκολη ζωή. Μεγάλωσε σε πολύτεκνη οικογένεια και αναγκάστηκε
να εργαστεί επί χρόνια ως τηλεφωνήτρια σε ροζ τηλέφωνα. Σήμερα κρατείται
σε φυλακή της Φιλαδέλφειας, αναμένοντας να δικαστεί για τη δολοφονία
του γιου της. Σε λίγες μέρες, ωστόσο, η γυναίκα αυτή θα συναντηθεί με
τον Πάπα Φραγκίσκο στο πλαίσιο της πολυήμερης περιοδείας του προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολική Εκκλησίας στη Βόρεια Αμερική.
Εχοντας ξεκινήσει από την Κούβα και με τελικό προορισμό, την ερχόμενη Κυριακή, τη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ο Ποντίφικας είχε στην ατζέντα του τα αδέλφια Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο, το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Λευκό Οίκο και τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, καθώς και τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Και αν στην Κούβα ο Φραγκίσκος έκανε έναν άτυπο γύρο του θριάμβου για τον ρόλο του στην αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην Αβάνα και την Ουάσιγκτον, στις ΗΠΑ μεταβαίνει κυρίως για να υπερασπιστεί τους απόκληρους και τους κατατρεγμένους. Δύο είναι τα όπλα του για να διευρύνει τη συνείδηση των Αμερικανών, των απλών ανθρώπων αλλά και των πολιτικών, σε ζητήματα όπως η κοινωνική ανισότητα, το προσφυγικό δράμα και η κλιματική αλλαγή: ο κοινός νους και ο ανθρωπισμός.
Κατά ορισμένους είναι ο πιο προοδευτικός ποντίφικας στην ιστορία της Αγίας Εδρας. Εθεσε τον ανθρωπισμό ως βάση της θητείας του, ξεκαθαρίζοντας ότι οι δομικές και οργανωτικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είναι δευτερεύουσας σημασίας και πως αυτό που επείγει είναι η αλλαγή της στάσης της Εκκλησίας. «Δώστε προσοχή σε ό,τι συμβαίνει στους ανθρώπους. Ξεκινήστε από εκεί και η αλλαγή θα ακολουθήσει» είχε δηλώσει το 2013 ο Ποντίφικας, καθιστώντας ξεκάθαρο ότι τον απασχολεί περισσότερο η ηθική παρά το έλεος, πως η ανακούφιση των αδύναμων όλου του κόσμου είναι πιο σημαντική από τις συζητήσεις για την ημέρα της Τελικής Κρίσης. Είναι χαρακτηριστική η έκκληση που απηύθυνε προς τις ενορίες και τα μοναστήρια ολόκληρης της Ευρώπης να δείξουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους προς τους αμάχους του συριακού εμφυλίου: να φιλοξενήσουν αμέσως οικογένειες προσφύγων.
Μπράιαν Πόρτερ-Σουκς, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν
«Είναι ο κατ’ εξοχήν ιεράρχης της Ποιμαντικής»
«Ο Φραγκίσκος δεν θα αλλάξει τις βασικές διδαχές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για την αντισύλληψη, την ομοφυλοφιλία, τις εκτρώσεις ή τα διαζύγια. Απλώς θέλει να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι η Εκκλησία έχει επίσης μια μακρά παράδοση, η οποία καταδικάζει την κοινωνική ανισότητα και την αδικία» εξηγεί στο «Βήμα» ο Μπράιαν Πόρτερ-Σουκς, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, χαρακτηρίζοντας τον κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο «κατ’ εξοχήν ιεράρχη της Ποιμαντικής». «Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο Φραγκίσκος δεν διαφωνεί ουσιαστικά με τις βασικές δογματικές θέσεις που υποστήριζαν ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ’ και ο Πάπας Ιωάννης-Παύλος Β’» λέει ο Πόρτερ-Σουκς. Και εξηγεί: «Διαφέρει στην έμφαση και στον τόνο, στη βαθιά συμπόνια του για όλους όσοι έχουν – κατά τη γνώμη του – αμαρτήσει, στην επιθυμία του να ενισχυθεί η καθημερινή “ποιμαντική φροντίδα” της Εκκλησίας για τους αδύναμους, τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους, αλλά και στην προθυμία του να συνεργαστεί με εκείνους που διαφωνούν με τις διδαχές της Αγίας Εδρας».
Η Αμάντα Κορτέζ δεν
είχε μια εύκολη ζωή. Μεγάλωσε σε πολύτεκνη οικογένεια και αναγκάστηκε
να εργαστεί επί χρόνια ως τηλεφωνήτρια σε ροζ τηλέφωνα. Σήμερα κρατείται
σε φυλακή της Φιλαδέλφειας, αναμένοντας να δικαστεί για τη δολοφονία
του γιου της. Σε λίγες μέρες, ωστόσο, η γυναίκα αυτή θα συναντηθεί με
τον Πάπα Φραγκίσκο στο πλαίσιο της πολυήμερης περιοδείας του προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολική Εκκλησίας στη Βόρεια Αμερική.Εχοντας ξεκινήσει από την Κούβα και με τελικό προορισμό, την ερχόμενη Κυριακή, τη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ο Ποντίφικας είχε στην ατζέντα του τα αδέλφια Φιντέλ και Ραούλ Κάστρο, το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Λευκό Οίκο και τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, καθώς και τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Και αν στην Κούβα ο Φραγκίσκος έκανε έναν άτυπο γύρο του θριάμβου για τον ρόλο του στην αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην Αβάνα και την Ουάσιγκτον, στις ΗΠΑ μεταβαίνει κυρίως για να υπερασπιστεί τους απόκληρους και τους κατατρεγμένους. Δύο είναι τα όπλα του για να διευρύνει τη συνείδηση των Αμερικανών, των απλών ανθρώπων αλλά και των πολιτικών, σε ζητήματα όπως η κοινωνική ανισότητα, το προσφυγικό δράμα και η κλιματική αλλαγή: ο κοινός νους και ο ανθρωπισμός.
Από το 2013, χρονιά κατά την οποία ανέλαβε τα ηνία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο κατά κόσμον Χόρχε Μαρία Μπεργκόλιο κατάφερε
μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να καθιερωθεί στη συνείδηση
εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων - καθολικών, οπαδών άλλων θρησκειών
αλλά και αγνωστικιστών και αθέων - ως ένας προφήτης της συμπόνιας και
της κοινωνικής δικαιοσύνης, άλλοτε αναγνωρίζοντας την ελευθερία στη
σεξουαλική ταυτότητα κι άλλοτε καταγγέλλοντας την «ειδωλολατρία του
χρήματος» και τον «αχαλίνωτο καπιταλισμό».
Κατά ορισμένους είναι ο πιο προοδευτικός ποντίφικας στην ιστορία της Αγίας Εδρας. Εθεσε τον ανθρωπισμό ως βάση της θητείας του, ξεκαθαρίζοντας ότι οι δομικές και οργανωτικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είναι δευτερεύουσας σημασίας και πως αυτό που επείγει είναι η αλλαγή της στάσης της Εκκλησίας. «Δώστε προσοχή σε ό,τι συμβαίνει στους ανθρώπους. Ξεκινήστε από εκεί και η αλλαγή θα ακολουθήσει» είχε δηλώσει το 2013 ο Ποντίφικας, καθιστώντας ξεκάθαρο ότι τον απασχολεί περισσότερο η ηθική παρά το έλεος, πως η ανακούφιση των αδύναμων όλου του κόσμου είναι πιο σημαντική από τις συζητήσεις για την ημέρα της Τελικής Κρίσης. Είναι χαρακτηριστική η έκκληση που απηύθυνε προς τις ενορίες και τα μοναστήρια ολόκληρης της Ευρώπης να δείξουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους προς τους αμάχους του συριακού εμφυλίου: να φιλοξενήσουν αμέσως οικογένειες προσφύγων.
Παράλληλα όμως με την προσπάθειά του να μεταβάλει τη στάση της
Εκκλησίας, και δεδομένου ότι δεν δείχνει να επιθυμεί να τροποποιήσει το
δόγμα της, ο Ποντίφικας επιδιώκει να μεταλλάξει τον τρόπο με τον οποίο
σκέφτονται οι 1,5 δισ. καθολικοί όλου του κόσμου, επικαλούμενος τον
κοινό νου. Παραβλέποντας, για παράδειγμα, ότι οι αμβλώσεις αποτελούν
θέμα ταμπού για το Βατικανό, μιλά για «επώδυνες και οδυνηρές αποφάσεις» που
καλούνται καθημερινά να πάρουν εκατομμύρια γυναίκες και έδωσε άδεια
στους ιερείς να συγχωρούν όσες πιστές υπέπεσαν σε αυτό το «αμάρτημα».
Αναγνωρίζοντας τη σύνθετη φύση των ηθικών και πρακτικών ζητημάτων,
απορρίπτοντας την ηθικολογική αυστηρότητα των προκατόχων του στο όνομα
ενός «αυτονόητου» θεοκρατικού ουμανισμού, ο Φραγκίσκος αποδεικνύει πως
στην επίγεια ζωή περισσότερη σημασία έχουν οι ανάγκες των ανθρώπων, παρά
οι θεϊκές - πόσω μάλλον οι εκκλησιαστικές - επιταγές.
Θέσεις και απόψεις
Εχθρός ο καπιταλισμός
Τον Ιούλιο ο Φραγκίσκος κάλεσε από τη Βολιβία τους κατατρεγμένους
όλου του κόσμου να διεκδικήσουν τα «ιερά δικαιώματα» της εργασίας, της
κατοικίας και της (ιδιοκτησίας) γης, στηλιτεύοντας παράλληλα το
καπιταλιστικό σύστημα που «έχει επιβάλει τη λογική του κέρδους με
οποιοδήποτε τίμημα, χωρίς να ενδιαφέρεται για τον κοινωνικό αποκλεισμό ή
την καταστροφή της φύσης».
«Η μόλυνση είναι αμαρτία»
Χαρακτηρίζοντας την απομύζηση του φυσικού περιβάλλοντος αμάρτημα
και τις ενέργειες για την προστασία του θρησκευτικό και ηθικό καθήκον, ο
Φραγκίσκος εξέδωσε τον Ιούνιο σχετική παπική εγκύκλιο με στόχο την
ευαισθητοποίηση των απανταχού καθολικών και όχι μόνο.
Συμβιβασμός με την επιστήμη
Δεδομένου ότι οι σχέσεις ανάμεσα στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και
την επιστημονική κοινότητα δεν είναι οι πλέον αρμονικές, ο Φραγκίσκος
δεν έχει παραλείψει να δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι η θεωρία της Μεγάλης
Εκρηξης και η πίστη στον Θεό ως δημιουργό του κόσμου δεν είναι
αντικρουόμενες.
«Δεν κρίνω τους ομοφυλοφίλους»
Παρότι δεν υποστηρίζει τους γάμους μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών,
δηλώνοντας ότι «εάν κάποιος είναι ομοφυλόφιλος και αναζητεί τον Θεό και
έχει καλή θέληση, ποιος είμαι εγώ που θα τον κρίνω;», ο Φραγκίσκος
αποδεικνύει ότι ο σεβασμός προς τον πλησίον είναι σημαντικότερος από το
δόγμα.
Πιο εύκολα τα διαζύγια
Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ακολουθώντας όλα όσα επιτάσσει ο κοινός
νους, ο προκαθήμενος των Ρωμαιοκαθολικών ανακοίνωσε τις πιο σημαντικές
εδώ και αιώνες αλλαγές στις διαδικασίες της ακύρωσης των ρωμαιοκαθολικών
γάμων, απλουστεύοντάς τες ριζικά.
«Εκανες άμβλωση; Συχωρεμένη...»
Από τις 8 Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους ως και τις 26 Νοεμβρίου
του 2016 ζήτησε από όλους τους καθολικούς ιερείς να συγχωρούν τις
γυναίκες που επέλεξαν την άμβλωση για να διακόψουν την ανεπιθύμητη
εγκυμοσύνη τους.Μπράιαν Πόρτερ-Σουκς, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν
«Είναι ο κατ’ εξοχήν ιεράρχης της Ποιμαντικής»
«Ο Φραγκίσκος δεν θα αλλάξει τις βασικές διδαχές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για την αντισύλληψη, την ομοφυλοφιλία, τις εκτρώσεις ή τα διαζύγια. Απλώς θέλει να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι η Εκκλησία έχει επίσης μια μακρά παράδοση, η οποία καταδικάζει την κοινωνική ανισότητα και την αδικία» εξηγεί στο «Βήμα» ο Μπράιαν Πόρτερ-Σουκς, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, χαρακτηρίζοντας τον κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο «κατ’ εξοχήν ιεράρχη της Ποιμαντικής». «Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο Φραγκίσκος δεν διαφωνεί ουσιαστικά με τις βασικές δογματικές θέσεις που υποστήριζαν ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ’ και ο Πάπας Ιωάννης-Παύλος Β’» λέει ο Πόρτερ-Σουκς. Και εξηγεί: «Διαφέρει στην έμφαση και στον τόνο, στη βαθιά συμπόνια του για όλους όσοι έχουν – κατά τη γνώμη του – αμαρτήσει, στην επιθυμία του να ενισχυθεί η καθημερινή “ποιμαντική φροντίδα” της Εκκλησίας για τους αδύναμους, τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους, αλλά και στην προθυμία του να συνεργαστεί με εκείνους που διαφωνούν με τις διδαχές της Αγίας Εδρας».
