Μετάφραση – Επιμέλεια: Μαρία Μπαρέτα, Κέντρο Ανατολικών ΣπουδώνMustafa Akyol – Al Monitor, 31-12-2014
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Δεκεμβρίου, ένοπλες συγκρούσεις έλαβαν χώρα στο Cizre, μια μεγάλη πόλη στην επαρχεία Diyarbakir στην κατά κύριο λόγο κυριαρχούμενη από Κούρδους νοτιοανατολική Τουρκία.
Τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ πολλά σπίτια χτυπήθηκαν από τις σφαίρες. Ένα από τα μέρη που συμμετείχε στις εχθροπραξίες ήταν το YDHG, ή αλλιώς Πατριωτική Δημοκρατική Κίνηση Νέων, η οποία είναι γνωστή ως η οργάνωση νέων του ένοπλου και παράνομου Εργατικού Κουρδικού Κόμματος (PKK). Το άλλο μέρος ήταν το Huda – Par, ένα κόμμα που ιδρύθηκε από Ισλαμιστές Κούρδους.
Και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι η αντίπαλη πλευρά επιτέθηκε πρώτη. Αυτό ήταν άλλο ένα επεισόδιο στη διαμάχη που υπάρχει ανάμεσα σε σεκουλαριστές – εθνικιστές και στους Ισλαμιστές του Κουρδικού πληθυσμού της Τουρκίας, ο οποίος αποτελεί περίπου το 15% του τουρκικού πληθυσμού των 76 εκατομμυρίων. Η πρώτη ομάδα εκπροσωπείται από το PKK, το οποίο οδήγησε σε έναν κλεφτοπόλεμο με το Τουρκικό κράτος, και σε μερικές περιπτώσεις και σε τρομοκρατικές επιθέσεις, από το 1984 και μετά. Το PKK έχει επίσης πολιτικές οργανώσεις και σιωπηλώς υποστηρίζεται από πολιτικά κόμματα, το τελευταίο από τα οποία είναι το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP). Η ιδεολογία του έχει ισχυρούς αριστερούς ακόμα και μαρξιστικούς τόνους, κάτι το οποίο δεν είναι ευπρόσδεκτο από τα πιο Ισλαμικά ή παραδοσιακά τμήματα του Κουρδικού πληθυσμού.
Αυτός είναι ο λόγος που η πλειοψηφία των Τούρκων Ισλαμιστών Κούρδων αποστασιοποιήθηκαν από το PKK και τα παράγωγα του. Την περασμένη δεκαετία, πολλοί από αυτούς ψήφισαν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). (Για αυτό το λόγο ο εκπρόσωπος του AKP μιλώντας συνήθως αναφέρει ότι εκπροσωπεί περισσότερους Κούρδους από ότι οι Κούρδοι εθνικιστές.) Οι πιο σκληροπυρηνικοί Κούρδοι Ισλαμιστές παρόλα αυτά έχουν φτιάξει τα δικά τους κόμματα το τελευταίο από τα οποία είναι το Huda – Par, ή αλλιώς το «Κόμμα που έχει ως σκοπό την ελευθερία», το οποίο ιδρύθηκε το 2012.
Οι απαρχές του Huda – Par βρίσκονται πίσω στη δεκαετία του 1990, στην περιβόητη «Κουρδική Χεσμπολάχ» (δεν σχετίζεται με την Χεσμπολάχ του Λιβάνου), η οποία ήταν μια τρομοκρατική οργάνωση που πάλεψε ενάντια στο PKK με άγριες μεθόδους δολοφονιών, απαγωγών και βασανισμών. Πιστευόταν τότε ευρέως στα νοτιοανατολικά ότι την Κουρδική Χεσμπολάχ ανεχόταν, υποστήριζε ακόμα και είχε δημιουργήσει το Τουρκικό κράτος ως αντίπαλος του PKK. Στην ίδια της την ιδεολογία όμως η Κουρδική Χεσμπολάχ κυρίως υπερασπιζόταν το Ισλαμικό έδαφος του Κουρδιστάν ενάντια στην κυριαρχία των άθεων κουμουνιστών του PKK.
Το 2000, όλως περιέργως πολύ σύντομα μετά την σύλληψη του ηγέτη του PKK Abdullah Ocalan, η Τουρκική αστυνομία πάταξε την Κουρδική Χεσμπολάχ. Ο Huseyin Velioglu, αρχηγός της ομάδας, πυροβολήθηκε μέχρι θανάτου σε ανταλλαγή πυρών με την αστυνομία, και πολλοί ακόμη συλλήφθηκαν και σύρθηκαν σε δίκη. Το 2002, η ομάδα αυτή ανακοίνωσε ότι σταματά τον ένοπλο αγώνα. Την επόμενη χρονιά, οι υποστηρικτές του ίδρυσαν το Σύλλογο της Αλληλεγγύης για τους Καταπιεσμένους ή αλλιώς Mustazaf-Der. Το 2012, ο ίδιος σύλλογος ήταν αυτός που ίδρυσε το Huda – Par.
Δεδομένης της προαναφερθείσας ιστορίας είναι φυσικό για το PKK και το Huda – Par να απεχθάνονται ο ένας τον άλλο: Διαθέτουν ένα ιστορικό βίας. Παρόλα αυτά από το 2000 είναι σε μια περίοδο ψυχρής ειρήνης. Αυτό που αναζωπύρωσε την ένταση πρόσφατα είναι αυτό που συμβαίνει πέρα από τα νοτιοανατολικά σύνορα της Τουρκίας. Η διαμάχη στο Ιράκ και τη Συρία μεταξύ του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) και Κουρδικών ομάδων επηρεάζει την Τουρκία. Ενώ το PKK και η βάση του υποστηρίζουν σαφέστατα τους Ιρακινούς Πεσμεργκά και τις μονάδες προστασίας των Συρίων (YPG) –το Κουρδικό κόμμα που υπερασπίζεται το Κομπάνι), κάποιοι Κούρδοι Ισλαμιστές τα βρίσκουν με το ΙΚ ή άλλες ομάδες τζιχαντιστών όπως η Jabhat al-Nusra.
Αυτές οι αντιτιθέμενες συμπάθειες εκφράστηκαν και με ανάλογες στρατολογήσεις. «Πολλοί από τους Κούρδους στην Τουρκία ταξίδεψαν στην Συρία για να πολεμήσουν ενάντια στο ΙΚ,» σημείωσαν οι ακαδημαϊκοί Gunes Murat Tezcur και Sabri Ciftci σε ένα πρόσφατο κείμενο του Foreign Affairs, «αλλά και πολλοί άλλοι ήταν αυτοί που τάχθηκαν στις τάξεις του ΙΚ ή άλλων Ισλαμιστικών οργανώσεων.» Στην πραγματικότητα, όπως αυτοί οι μελετητές αποδεικνύουν, «Οι Κούρδοι υπερεκπροσωπούνται» ανάμεσα σε μερικές χιλιάδες Τούρκους πολίτες που συντάχθηκαν με το ΙΚ ή άλλους τζιχαντιστές. Αυτοί είναι άλλωστε εκείνοι που κατοικούν σε μια περιοχή που είναι συνηθισμένη σε ένοπλους αγώνες, η οποία βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Ιράκ και τη Συρία.
Δεν προκαλεί έκπληξη σε κανέναν πως η τελευταία συμπλοκή στο Cizre έλαβε χώρα ακολουθώντας τα νέα πως το σώμα ενός «μάρτυρα» που καταγόταν από αυτή την πόλη ο οποίος πέθανε ενώ πολεμούσε το ΙΚ στην περιοχή Sinjar του Ιράκ επρόκειτο να έρθει πίσω για την κηδεία. Αυτό προφανώς δημιούργησε έντονες αντιδράσεις ανάμεσα στους υποστηρικτές του PKK που τάσσονται ενάντια των «Ισλαμιστών». Ακόμη και το γεγονός ότι το Huda – Par έχει αρνηθεί κάθε είδους συνεργασία με το ΙΚ, μπορούν εύκολα να καταταγούν στην ίδια κατηγορία. Αυτός είναι ο λόγος που μέλη του Huda – Par, όπως και άντρες που απλώς είχαν γενειάδα, σκοτώθηκαν από υποστηρικτές του PKK τον περασμένο Οκτώβρη. Η κυβέρνηση έπρεπε να επιβάλλει απαγόρευση της κυκλοφορίας σε έξι επαρχίες για να δώσει τέλος στις συγκρούσεις και να επαναφέρει την τάξη.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι ο Κουρδικός πληθυσμός της Τουρκίας είναι χωρισμένος και πολωμένος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το PKK και οι πολιτικές του προεκτάσεις αποτελούν το κυρίαρχο κίνημα ανάμεσα στους Κούρδους, αλλά σημαντική είναι και η θέση των Ισλαμιστών Κούρδων, είτε αυτοί υποστηρίζουν το μετριοπαθές AKP είτε το πιο σκληροπυρηνικό Huda – Par. Αν το PKK κερδίσει την εδαφική αυτονομία που ζητά από την Τουρκική κυβέρνηση, αυτές οι διαφοροποιήσεις μπορεί να βαθαίνουν και πιθανόν να οδηγήσουν σε έναν εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους Κούρδους.
Μπροστά σε αυτή την πολυπλοκότητα, η κυβέρνηση του AKP είναι δικαιολογημένα προβληματισμένη. Η καρδία της προφανώς την οδηγεί προς τους πιο Ισλαμιστές Κούρδους, συμπεριλαμβανομένου του Huda – Par, αλλά είναι επίσης δεσμευμένη σε μια «διαδικασία ειρήνευσης» με το PKK και δεν θέλει να αναζωπυρώσει μια ένοπλη σύγκρουση με το στρατό αυτών, ιδιαίτερα στην αυγή των προσεχών γενικών εκλογών. Αυτή η διαδικασία ειρήνευσης είναι πραγματικά αξιέπαινη, αλλά η κυβέρνηση οφείλει επίσης να αποκαταστήσει το νόμο και την τάξη στις Κουρδικές επαρχίες, και να αποτρέψει τη μεταφορά του Ιρακινο – Συριακού πολέμου σε Τουρκικό έδαφος. Αναγνωρίζοντας την πραγματική δυναμική της έντασης που επικρατεί, ούτε το να καταφεύγουμε σε θεωρίες συνωμοσίας για διαβολικούς «προβοκάτορες», δεν θα ήταν μια καλή αρχή.
Πηγή: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2014/12/turkey-kurds-pkk-government-intra-tension.html#ixzz3NfDzPOGb
