Μεταρρύθμιση ή
Επανάσταση; Το δίλημμα αυτό ταλάνιζε τη Σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη
στις αρχές του 20ού αιώνα. Αν πιστέψουμε προχθεσινό δημοσίευμα των
«Financial Times», η συντριπτική πλειοψηφία ερωτηθέντων αναλυτών
οικονομολόγων και στελεχών του χρηματοπιστωτικού τομέα φαίνεται να
πιστεύει ότι για να αποφύγει η Ευρωζώνη τον εγκλωβισμό σε ύφεση μακράς
διαρκείας δεν αρκεί η διόρθωση πορείας με εργαλείο το αναμενόμενο τύπωμα
χρήματος από τον επικεφαλής της ΕΚΤ Ντράγκι στις 22.1, καθώς
απαιτούνται δύο μεγάλες ανατροπές:• Πρώτον η κατάργηση του δημοσιονομικού συμφώνου που αποκαλείται ευθέως ζουρλομανδύας, που εμποδίζει την ανάπτυξη με την ποινικοποίηση των ελλειμμάτων, με ζωντανό παράδειγμα την αδυναμία προσαρμογής των προϋπολογισμών Γαλλίας και Ιταλίας για το 2015.
• Δεύτερον, τις μεταρρυθμίσεις-διαρθρωτικές αλλαγές στις οποίες αναφέρεται ο Ντράγκι, δηλαδή μια υψηλού κοινωνικού κόστους ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και απορύθμισης της αγοράς.
Με άλλα λόγια, το ζητούμενο δεν είναι μόνο να αποδεχθεί η Γερμανία το τύπωμα χρήματος ως έκτακτο μέτρο, αλλά να συναινέσει στο ξήλωμα του θεσμικού πλαισίου που επέβαλε στους εταίρους της από την άνοιξη του 2010 μέχρι και σήμερα με κορωνίδα το δημοσιονομικό σύμφωνο που επιβάλλει τη λιτότητα ως μόνιμη και αδιαπραγμάτευτη συνταγή για την Ευρωζώνη. Ετσι, όση ρευστότητα και να ρίξει ο Ντράγκι, η δημοσιονομική ακαμψία θα ακυρώνει την ανάπτυξη. Πολύ λίγο, πολύ αργά ακόμη και για το «μπαζούκας» του κεντρικού τραπεζίτη; Το δεύτερο ζητούμενο, οι διαρθρωτικές αλλαγές, εμφανίζεται μαζί με τη μόνιμη δημοσιονομική λιτότητα να είναι ένα εκρηκτικό μείγμα με απαγορευτικό κοινωνικό και πολιτικό κόστος για μεγάλα μεγέθη, όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.
Ας συνοψίσουμε λοιπόν το μήνυμα που έρχεται από τις αγορές: ακόμη και το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ του Ντράγκι δεν φθάνει αν η Γερμανία δεν εγκαταλείψει την επιβολή διαρκούς δημοσιονομικής λιτότητας, ζητούμενο αδύνατο να εγκριθεί από την Μπούντεσταγκ, και αν η υπόλοιπη Ευρωζώνη δεν κατεδαφίζει κοινωνικά και εργασιακά κεκτημένα ενός και πλέον αιώνα, ζητούμενο αδύνατο να υλοποιηθεί χωρίς κοινωνική ανάφλεξη και πολιτική αποσταθεροποίηση. Βρετανική κινδυνολογία για το μέλλον της Ευρωζώνης; Την ίδια μέρα, προχθές Δευτέρα, η «Wall Street Journal» σε ολοσέλιδη σχετική ανάλυση καταλήγει περίπου στα ίδια συμπεράσματα. Ρευστότητα και μεταρρυθμίσεις, το δίπτυχο του Ντράγκι προβάλλει ολοένα και περισσότερο ως ασύμβατο με την αναγόρευση της δημοσιονομικής λιτότητας σε προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη της Γερμανίας.
