Ο αγωγός «καίει» τα Βαλκάνια

ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣΗ αναγγελία του Βλαντιμίρ Πούτιν για την ακύρωση του έργου του αγωγού φυσικού αερίου South Stream απειλεί με αποσταθεροποίηση τις χώρες της Bαλκανικής τις οποίες προβλεπόταν να διασχίσει. Η Βουλγαρία καλείται να πληρώσει πρώτη την απόφαση της Μόσχας να θέσει οριστικά (;) τέλος στο μεγαλεπήβολο σχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι Ρώσοι επεδίωκαν να μεταφέρουν διά του Νότου φυσικό αέριο στη Δύση, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Η προσφάτως εκλεγείσα κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπόικο Μπορίσοφ απειλείται με αποσταθεροποίηση πριν καν οι υπουργοί της ζεστάνουν τις καρέκλες. Μπορεί ο «Μπάτμαν των Βαλκανίων» να μην ευθύνεται άμεσα ο ίδιος για το «πάγωμα» των εργασιών κατασκευής του τμήματος του South Stream που θα διερχόταν από το βουλγαρικό έδαφος με έξοδο στη Σερβία, καθώς η απόφαση ελήφθη από την υποστηριζόμενη από τους σοσιαλιστές κυβέρνηση Ορεσάρσκι, αλλά αυτός θα κληθεί να επωμισθεί τις συνέπειες.

Η βουλγαρική κοινωνία προσδοκούσε με τη διέλευση του South Stream να καταστεί η χώρα ο σημαντικότερος ενεργειακός κόμβος στα Βαλκάνια. Ηλπιζε ότι θα επωφεληθεί με αντισταθμιστικές συμφωνίες για παροχή από τους Ρώσους φθηνότερου αερίου, τέλη διέλευσης ύψους 400 εκατ. ευρώ ετησίως και αρκετές χιλιάδες θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής του. Τώρα όλα αυτά οι Βούλγαροι πρέπει να τα ξεχάσουν εκτός αν, όπως υποστηρίζουν κάποιοι αναλυτές, η αναγγελία ακύρωσης του έργου δεν είναι τίποτα άλλο από μια μπλόφα του Κρεμλίνου στο σκληρό γεωπολιτικό παιγνίδι που παίζεται στην περιοχή.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Σόφια χάνει την ευκαιρία να αποκτήσει «μεγάλη στρόφιγγα» στη διαδρομή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου από την Κασπία προς Δυσμάς. Επί κυβερνήσεως Ιβάν Κοστόφ τη δεκαετία του ’90 έχασε τον Blue Stream. Ο Μπόικο Μπορίσοφ αντιπάλεψε και τελικά ματαίωσε την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης που θα μετέφερε ρωσικό πετρέλαιο στην Μεσόγειο και τώρα η Μόσχα σέρνει τη Σόφια στα διεθνή δικαστήρια, αξιώνοντας αποζημιώσεις σε μια περίοδο που η οικονομία της Βουλγαρίας έχει ανάγκη και από το τελευταίο λέβα. Εξαγρίωσε τον Πούτιν με την απόφασή του να «παγώσει» την αγορά ενός ρωσικού σύγχρονου αντιδραστήρα για το πυρηνικό εργοστάσιο του Μπέλενε, όπως είχε αποφασιστεί και μάλιστα είχε κατασκευαστεί ήδη, υπόθεση για την οποία βρίσκονται επίσης στα διεθνή δικαστήρια, ενώ ούτε τον South Stream ήθελε στην πραγματικότητα.

Τώρα που έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ρευστότητας η χώρα απέκτησε κυβέρνηση, έστω μειοψηφίας, ο South Stream απειλεί να τη βάλει σε περιπέτειες. Εκεί που η Βουλγαρία ήλπιζε να γίνει διαμετακομιστικός ενεργειακός σταθμός, όχι μόνο χάνει τα προσδοκώμενα γεωστρατηγικά οφέλη, κινδυνεύει να βγει και εντελώς έξω από το ενεργειακό παιχνίδι. Οσο για τη Σερβία όπου θα συνέχιζε ο αγωγός, αναμένονται και εκεί αναταράξεις. Πώς λέμε όταν παλεύουν οι ελέφαντες την πληρώνουν τα βατράχια;