Σπύρος ΛίτσαςΑς δούμε προσεκτικά ποια είναι τα ωφέλιμα υλικά επιστροφής της
Ελλάδας στην εποχή της διεθνοπολιτικής κανονικότητας. Ως ωφέλιμα υλικά
ορίζω τους παράγοντες αυτούς, που θα βρεθούν στην πρωτοπορία της
τιτάνιας προσπάθειας, ώστε να επιστρέψουμε ξανά σε επίπεδο διεθνούς
κανονικότητας. Αρχικά, ο πολιτικός κόσμος. Εκτός από
θεματοφύλακας της πολύτιμης δημοκρατίας, ο πολιτικός κόσμος οφείλει να
αποδεικνύει με τη στάση του, μια στάση ευθύνης και νηφαλιότητας, ότι οι
σημερινές δυσκολίες αλλά κι αυτές που μας περιμένουν στην επόμενη στροφή
της εθνικής πορείας μας δεν θα μας οδηγήσουν στις στενωπούς μιας
κοινωνικοδαρβινικής ύβρεως. Η κοινωνία πρέπει να συναισθανθεί την
κρισιμότητα του ρόλου του πολιτικού κόσμου και στις επόμενες εκλογές να
στείλει στη Βουλή τους αρίστους και τους επιφανείς - με τη θουκυδίδεια
απόδοση του όρου.
Ο δημοσιογραφικός κόσμος είναι ένα τέτοιο ωφέλιμο υλικό. Το λειτούργημα της δημοσιογραφίας είναι κομβικό για την εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας, για την υπεύθυνη και αντικειμενική ενημέρωση του πολίτη, για τον ουσιαστικό και ενδελεχή έλεγχο του πολιτικού κόσμου. Ξανά, καταλύτης για το τι είδους δημοσιογραφία υφίσταται στο εσωτερικό ενός κράτους είναι η κοινωνία. Για να γίνει κατανοητός ο σπουδαίος ρόλος των δημοσιογράφων, αρκεί να δειχθεί ότι στα κράτη με πολιτειακή αστάθεια τα πρώτα θύματα είναι η αρχή της ελευθεροτυπίας και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι.
Ο κόσμος της Δικαιοσύνης. Οι Ελληνες και οι Ελληνίδες υπηρέτες της Θέμιδας είναι εγγυητές της ισονομίας όλων των μελών της κοινωνίας, ανεξαρτήτως προέλευσης, τάξης, ιδεολογίας και οικονομικής επιφάνειας. Δεν υφίσταται οργανωμένο και συντεταγμένο κράτος, επομένως ευνομούμενη κοινωνία, δίχως τους άοκνους υπηρέτες της Δικαιοσύνης. Το σύγχρονο αστικό κράτος έχει δομηθεί πάνω στον θεμέλιο εννοιολογικό λίθο τού «υπεράνω όλων ο νόμος». Ο κόσμος της Δικαιοσύνης αποτελεί τον εγγυητή διατήρησης της αρχής αυτής, ώστε η μετάβαση από το συγκαιρινό πεδίο υψηλής κοινωνικής ρευστότητας σε μια νέα φάση κοινωνικής ομαλότητας με διευρυμένα τα πεδία σταθερότητας και ευημερίας να πραγματωθεί με όσο το δυνατόν μικρότερες τριβές και μεγαλύτερη ευστοχία. Ασφαλώς και οι προσπάθειες στοχοποίησης του κόσμου της Δικαιοσύνης αναφορικά με το ζήτημα των οικονομικών απολαβών τους αποτελούν προσπάθειες πλήγματος εναντίον όλης της κοινωνίας και οφείλουν να βρουν απέναντί τους το σύνολο των Ελλήνων. Ο κόσμος της Δικαιοσύνης αποτελεί την ασπίδα όλων μας απέναντι στη βαρβαρότητα της χομπεσιανής φυσικής κατάστασης και γι’ αυτό πρέπει να διαφυλάσσεται από τον άδικο ψόγο και την τριβή.
Ο πανεπιστημιακός κόσμος. Οπου κι αν επιβλήθηκαν δύσκολα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, αυτά δεν αφορούσαν μόνο δύο τομείς: αυτούς της Παιδείας και της Υγείας. Αντιθέτως, στην Ελλάδα ο χώρος της Παιδείας -κυρίως ο τομέας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης- έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό. Ο ψόγος που αποδίδεται στον πανεπιστημιακό κόσμο σε καμία των περιπτώσεων δεν απηχεί την ποιότητα και το ήθος αυτού στο απόλυτο σύνολό του. Δυστυχώς όμως, όπως έχω γράψει ξανά, στην επιφάνεια έρχονται μόνο τα δεδομένα αυτά που αμαυρώνουν σποραδικά το λειτούργημα και τους λειτουργούς του. Κι όμως μια βόλτα από τα αμφιθέατρα αρκεί για να δει κάποιος ότι εκεί μέσα, σε μια σχέση σχεδόν μυστηριακή γεννιέται το καινούργιο, το ελπιδοφόρο, το δημοκρατικό και το πρωτοποριακό. Γι' αυτό η κοινωνία οφείλει να σταθεί στο πλευρό του πανεπιστημιακού κόσμου αλλά και όλων των υπόλοιπων λειτουργών της Παιδείας. Αν σβήσει το φως μέσα στο αμφιθέατρο, η κοινωνία για πολλές δεκαετίες -ίσως και για πάντα- θα βιώσει τη γενική συσκότιση.
Τέλος, γιατροί και νοσηλευτές. Υπηρέτες της δημόσιας υγείας σε συνθήκες και με μέσα που ελάχιστοι θα άντεχαν. Δίχως αυτούς οδηγούμαστε στις μυλόπετρες μιας κοινωνικής συνθήκης όπου η ζωή δεν αποτελεί δικαίωμα αλλά προϊόν.
Ολα τα παραπάνω ωφέλιμα υλικά λειτουργούν υπέρ της κοινωνικής συνοχής, της ήττας της βαρβαρότητας και της ενίσχυσης της δημοκρατίας. Τυχόν κατάρρευση κάποιων εξ αυτών θα αποτελεί συνολική ήττα όλης της κοινωνίας για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σπύρος Ν. Λίτσας