17 Δεκεμβρίου 2014

Η φίμωση των αντιπάλων του Ερντογάν

Το Σαββατοκύριακο, σε πολλές πόλεις της Τουρκίας, αστυνομικοί και εισαγγελείς άρχισαν να συλλαμβάνουν δημοσιογράφους που τα προηγούμενα δύο χρόνια ύψωσαν τις φωνές τους στη δεσποτική στροφή του ηγέτη της γειτονικής χώρας Ταγίπ Ερντογάν. Μιλώντας την προηγούμενη εβδομάδα στους επικεφαλής των εμπορικών επιμελητηρίων της χώρας, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε την «καταστροφή αυτού του δικτύου της προδοσίας, που πρέπει να δώσει λόγο».Ποιους εννοεί όμως; Όταν το 2002 το Κόμμα Δικαιοσύνης και Προόδου (AKP) ανέβηκε στην εξουσία, υποσχόμενο τον εκδημοκρατισμό της χώρας, δεν είχε στις τάξεις του μορφωμένους δημοσίους υπαλλήλους που προέρχονταν όλοι, εφόσον ήταν θρήσκοι, από τις τάξεις του μετριοπαθούς ισλαμικού κινήματος Χιζμέτ (Υπηρεσία) του αυτοδίδακτου θρησκευτικού ηγέτη Φετουλάχ Γκιουλέν.
Αστυνομικοί διευθυντές και εισαγγελείς, δάσκαλοι και ιερωμένοι, ανώτεροι διοικητικοί υπάλληλοι και στελέχη υπουργείων είχαν μάθει γράμματα στα ιδιωτικά σχολεία του Γκιουλέν. Η συμμαχία των δύο παραγόντων ήταν τόσο στενή ως το 2010 που ο Γκιουλέν στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην Τουρκία εκείνον τον χρόνο έφθασε στο σημείο να καλέσει τους οπαδούς του ανοιχτά να υποστηρίξουν τον Ερντογάν.

Τον επόμενο χρόνο, ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν. Οι άνθρωποι του Γκιουλέν ζήτησαν ανοιχτά από τους ανθρώπους του Ερντογάν να επιτρέψουν τη δίωξη του αρχηγού της μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ, Χακάν Φικράν, επειδή συνομιλούσε με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Ο Ερντογάν αρνήθηκε καθώς ο Φικράν δούλευε για λογαριασμό του.

Πέρσι το καλοκαίρι ο Γκιουλέν τάχθηκε ανοιχτά με το κίνημα των πολιτών που θέλησε να εμποδίσει την τσιμεντοποίηση του πάρκου Γκέζι στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, και πριν έναν ακριβώς χρόνο δύο μαγνητοφωνημένες συνομιλίες αποκάλυψαν την ενδημική διαφθορά στις τάξεις του κυβερνώντος AKP, που σύμφωνα με μία εκδοχή αγγίζει και τον γιο του ισχυρού άνδρα της γείτονος, Μπιλάλ. Οι εισαγγελείς που διέταξαν τις έρευνες καθώς και οι αστυνομικοί «χρεώθηκαν» στον Γκιουλέν, έχασαν τις θέσεις τους ή συνελήφθησαν και οι έρευνες σταμάτησαν. Μόνο μία κοινοβουλευτική επιτροπή συνεχίζει να ερευνά. Το κατά πόσον η διαφθορά είναι ένα δημιούργημα των επικριτών του ηγέτη της Τουρκίας δείχνει και το παρακάτω περιστατικό: Αυτή την εβδομάδα, ο δικηγόρος του δημάρχου του μεγαλύτερου δήμου της πόλης -του Φατίχ, που ανήκει στο κυβερνών κόμμα- προειδοποίησε τον δήμαρχο που είχε συλληφθεί πριν από έναν χρόνο για εκ συστήματος διαφθορά σε όλα τα κρατικά συμβόλαια, ότι «αν δεν πληρωθεί... θα αποκαλύψει όλες τις πράξεις διαφθοράς στις οποίες ο πελάτης του ήταν εμπλεκόμενος!».

 Ο ίδιος ο Ερντογάν αλλά και ο διαδοχός του στην πρωθυπουργία, Αχμέτ Νταβούτογλου, δεν παραδέχονται ότι υπάρχει πρόβλημα ενδημικής διαφθοράς αλλά μόνο μία προσπάθεια του Γκιουλέν να τους ανατρέψει, εκμεταλλευόμενος το λεγόμενο «παράλληλο κράτος».

Έτσι, ο πρόεδρος της Τουρκίας ανακοίνωσε την «χρεοκοπία» της προσκείμενης στον Γκιουλέν τράπεζας ΑSIA Bank στις αρχές του φθινοπώρου, ενώ αυτή λειτουργούσε κανονικά, και το Σαββατοκύριακο αποφάσισε να προχωρήσει στη σύλληψη των στελεχών των εφημερίδων του ZAMAN, Todays ZAMAN και Taraf.

Οι εφημερίδες αυτές ήταν οι μόνες, μαζί με εκείνες του ομίλου Ντογάν, που αρνήθηκαν να βάλουν κρατικούς επιτρόπους να παρακολουθούν τους δημοσιογράφους και τα στελέχη των εκδοτικών οίκων. Είναι, δε, μαζί με την παλιά καλή ρεπουμπλικάνικη Hurriyet, οι μόνες εφημερίδες που οι εκδότες τους δεν συμβιβάστηκαν με την εξουσία προκειμένου να συνεχίσουν να παίρνουν κρατικά συμβόλαια, κυρίως σε αναπτύξεις ακινήτων (εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία κ.λπ.).

Αν συνυπολογίσει κανείς ότι τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο πρωθυπουργός επιχειρηματολογούν ανοιχτά υπέρ του να αγνοεί η διοίκηση τις αποφάσεις του συνταγματικού δικαστηρίου, τότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που κάποτε ενσάρκωσε την προσδοκία των κατώτερων στρωμάτων για κοινωνική, οικονομική και πολιτική ανέλιξη -ακόμα η πλειοψηφία αυτών των στρωμάτων χάρη στην οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας ζει πολύ καλύτερα απ' ό,τι το 2002- βρίσκεται στον δρόμο για να γίνει ένας δημοκρατικά εκλεγμένος απολυταρχικός ηγέτης που δεν θα ελέγχεται από κανέναν.

Ήδη η νέα προεδρική υπηρεσία που στεγάζεται στο μέγαρο με τα 1000 δωμάτια πεεριλαμβάνει 13 τμήματα (μαζί με εσωτερικής ασφάλειας αλλά και επενδύσεων σε μία χώρα που δεν έχει προεδρικό σύστημα) από 4 που είχε την εποχή του Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ο Ερντογάν χρειάζεται να κερδίσει τις εκλογές του 2015 με μεγάλη πλειοψηφία για να αλλάξει το σύνταγμα. Το συνταγματικό δικαστήριο θέλει ωστόσο να αλλάξει το όριο του 10% στον εκλογικό νόμο. Αν δεν το πετύχει -το δικαστήριο- τότε κανένας δεν θα μπορεί να εμποδίζει τον νέο σουλτάνο.
Τάσος Τέλλογλου Τάσος Τέλλογλου