ΡΩΣΙΑ Η ρωσική αρκούδα και οι «κυνηγοί» της Δύσης - Ο οικονομικός πόλεμος έχει... πυρηνικά το ρούβλι και το πετρέλαιο

Κάποιοι μπορεί να το θεωρούν θεία δίκη. Κάποιοι άλλοι τύχη των Δυτικών. Κάποιοι θα μπορούσαν να δουν ένα εξαιρετικά πετυχημένο σχέδιο. Γεγονός είναι ότι από την περίοδο της κλιμάκωσης της σχέσης με τη Ρωσία και την κατάρριψη του αεροπλάνου της Malaysian Airlines τον Ιούνιο, η τιμή του πετρελαίου έχει κατρακυλήσει από τα 115 δολ. στα 67 δολ. / βαρέλι, στερώντας από τη Μόσχα ένα εξαιρετικά ισχυρό όπλο.
Με την προσάρτηση της Κριμαίας και την ενεργή ανάμειξη στα τεκταινόμενα στην ανατολική Ουκρανία, η Ρωσία υπενθύμισε στους Δυτικούς κάποια? κατάλοιπα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου: Χάρη πρωτίστως στο πυρηνικό της οπλοστάσιο, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας αντίπαλος ισοδύναμος σε όρους στρατιωτικής αντιπαράθεσης. Πρόκειται για τη βασική αρχή που διατηρούσε την ισορροπία της παγκόσμιας τάξης επί δεκαετίες και η οποία τελικά ανατράπηκε με... οικονομικά μέσα. Η ΕΣΣΔ νικήθηκε οικονομικά και γι' αυτό οι Δυτικοί αποφάσισαν να πολεμήσουν τη σημερινή Ρωσία με οικονομικά μέσα.Σύμφωνα με τον Ρώσο υπουργό Οικονομικών, Αντόν Σιλουάνοφ, οι κλιμακούμενες κυρώσεις και η υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου στοιχίζουν στη Ρωσία (απώλειες εσόδων) πάνω από 140 δισ. δολ. (113 δισ. ευρώ) ετησίως. Εκτιμάται ότι από την αρχή του χρόνου Ρώσοι έχουν βγάλει στο εξωτερικό πάνω από 100 δισ. δολ. (81 δισ. ευρώ). Η Ρωσία έχει ήδη δηλαδή στερηθεί πόρους αξίας μεγαλύτερης του ελληνικού ΑΕΠ. Το δε ρούβλι έχει καταγράψει μεγάλες απώλειες από την αρχή του έτους, ενώ τη Δευτέρα σημείωσε τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τη ρωσική κρίση το 1998.

Οι πιέσεις των τελευταίων ημερών πυροδοτήθηκαν από τη μεγάλη πτώση της τιμής του πετρελαίου. Οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου αντιστοιχούν στα δύο τρίτα των συνολικών εξαγωγών της χώρας και στο ένα τρίτο των κρατικών εσόδων. Ο προϋπολογισμός του 2015 βρίσκεται στον αέρα, καθώς έχει στηριχθεί στην υπόθεση ότι η μέση τιμή του πετρελαίου θα είναι 80 δολ. / βαρέλι. Ήδη η ρωσική οικονομία εισήλθε σε ύφεση, την πρώτη μετά το 2009. Εφόσον η τιμή του πετρελαίου σταθεροποιηθεί στα 60 δολ., η συρρίκνωση του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από το 0,8% στο 3,5%-4%.

Μια δεύτερη πηγή πιέσεων για το ρούβλι είναι οι μαζικές πωλήσεις που πραγματοποιούν ρωσικές τράπεζες και επιχειρήσεις. Εκτιμάται ότι εντός του Δεκεμβρίου θα πρέπει να αποπληρώσουν εξωτερικό δανεισμό 30 δισ. δολ. αλλά καθώς είναι αποκομμένες από τη διεθνή αγορά ομολόγων, αναγκάζονται να πουλάνε διαθέσιμα για να αγοράζουν δολάρια. Σημαντική αύξηση παρουσιάζει και η ζήτηση για δάνεια στο εσωτερικό, με τη δεύτερη (VTB) και τρίτη (Gazprombank) μεγαλύτερη τράπεζα να ζητούν πρόσθετη ρευστότητα 350 δισ. ρούβλια από την κεντρική τράπεζα για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση για πιστώσεις.

Την Πέμπτη ο πρόεδρος Πούτιν, στο ετήσιο διάγγελμα για την κατάσταση της χώρας, κάλεσε τους Ρώσους να επαναπατρίσουν τα κεφάλαια που έχουν βγάλει στο εξωτερικό, υποσχόμενος φορολογική και νομική αμνηστία.Αναλυτές εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να εισρεύσουν μέχρι και 145 δισ. δολ. (117 δισ. ευρώ) τον επόμενο χρόνο, ενώ δημοσιεύματα στο ρωσικό Τύπο κάνουν λόγο για δεξαμενή 500 δισ. δολ. (περί τα 400 δισ. ευρώ). Υποσχέθηκε, επίσης, ότι θα στηρίξει την οικονομία με επενδυτικά έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Εθνικό Ταμείο Πλούτου (διαθέτει 65 δισ. ευρώ), όπου αποταμιεύονται έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου, για να χρηματοδοτηθούν στο μέλλον πιθανά ελλείμματα στα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Μία κρίσιμη λεπτομέρεια
Ο Πούτιν εμφανίστηκε στο διάγγελμα αποφασισμένος να επιμείνει στις ρωσικές θέσεις αλλά και να μη διακόψει τις σχέσεις συνεργασίας με τη Δύση. Οι κυρώσεις έχουν σίγουρα πληγώσει τη ρωσική οικονομία, αλλά υπάρχει μία εξαιρετικά κρίσιμη λεπτομέρεια: Η συμμαχία της Ρωσίας με την Κίνα. Ήδη η Μόσχα έχει υπογράψει συμφωνίες-μαμούθ για την κατασκευή αγωγών που θα προμηθεύουν την Κίνα με αέριο σε τιμές προσυμφωνημένες. Και εκτός από αγοραστής η Κίνα μπορεί να είναι σημαντικός δανειστής: ακόμα και αν τα δυτικά «πορτοφόλια» σφραγίσουν οριστικά για τις ρωσικές επιχειρήσεις, πάντα θα υπάρχει το κινεζικό.

Το ειδικό βάρος της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή της επιτρέπει να αναζητά και άλλους συμμάχους - ακόμα και σε προαιώνιους εχθρούς. Το πρόσφατο ταξίδι-αστραπή του Πούτιν στην Άγκυρα έγινε για να κλείσουν διμερείς συμφωνίες στρατηγικού χαρακτήρα, που θα επιτρέψουν στην Τουρκία να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος.Σε αυτή την κατεύθυνση καταλυτικό ρόλο έπαιξε η απόφαση ακύρωσης της κατασκευής του αγωγού Southstream, που αρχικά θεωρήθηκε ρωσική ήττα. Ήταν όντως ένα σχέδιο της Μόσχας ανταγωνιστικό εκείνου των Ευρωπαίων, όμως στη συγκεκριμένη συγκυρία δεν εξυπηρετούσε τους ρωσικούς στόχους. Αποφασίζοντας να το ακυρώσει η Ρωσία, κατάφερε να κερδίσει τη συμμαχία της Τουρκίας και να διατηρήσει τη σημασία των αγωγών προς την Ουκρανία.

Αυτή η λογική επικρατεί στο σύνολο της τακτικής που ακολουθεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν απέναντι στη Δύση. Προσπαθεί να μετατρέψει τα μειονεκτήματά του σε προτερήματα και να στρέψει τα οικονομικά όπλα της Δύσης εναντίον της. Μια τακτική που θυμίζει ασιατικές πολεμικές τέχνες (που τόσο του αρέσουν) και ίσως πετύχει, στον βαθμό που θα έχει τις... κινεζικές πλάτες.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=113403790