10 Δεκεμβρίου 2014

Ανιστόρητες παρομοιώσεις

Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ- Ο κόσμος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι από ό,τι φαίνεται ένα παράλληλο σύμπαν: Σαν να μην αρκούσε η ερμηνεία της κριτικής που δέχεται το Βερολίνο για την πολιτική του στην κρίση της Ευρωζώνης ως ζήλια των συμμαθητών προς τον πρώτο μαθητή, προχθές είχαμε την ανακήρυξη της Μέρκελ σε «Θηλυκό Ναπολέοντα»!
Για όσους γνωρίζουν το παρελθόν της σχέσης των δύο πολιτικών, τη σφαγή και αποπομπή του Σόιμπλε από την ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατίας, στη σκιά μιας ταπεινωτικής κατακραυγής για μαύρα ταμεία και διαπλοκή με πρωταγωνίστρια τον διαρροών στον Τύπο τη Μέρκελ, το εργαλείο ερμηνείας μάλλον βρίσκεται στην ψυχανάλυση και όχι στην πολιτική ανάλυση: Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών μάλλον είναι κλασική περίπτωση «ταύτισης με τον επιτιθέμενο».

Πέραν όμως της ψυχανάλυσης, τα όσα είπε ο Σόιμπλε προδίδουν όχι άγνοια, αλλά αδυναμία κατανόησης της Ιστορίας. Μετά από δύο αιώνες, τι κατοχυρώνει την περίοπτη θέση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην Ιστορία; Οι στρατιωτικές του δάφνες και η έκταση των κατακτήσεών του; Μάλλον όχι, καθώς τα όποια κέρδη εξανεμίσθηκαν στο Βατερλό το 1814 και στο Συνέδριο της Βιέννης ένα χρόνο μετά.

Ο Ναπολέων και ο νικηφόρος γαλλικός στρατός εξήγαγαν τη Γαλλική Επανάσταση στα πέρατα της Ευρώπης. Από την ημιφεουδαρχική Γερμανία, την Πολωνία, τις Κάτω Χώρες μέχρι τα Επτάνησα, όπου πατούσε το πόδι του ο γαλλικός στρατός καταργούσε τα προνόμια των φεουδαρχών, έκαιγε τις λίστες των ευγενών, σάρωνε τα προνόμια της αριστοκρατίας, θεμελίωνε γερά και με μη αντιστρέψιμο τρόπο την αστική δημοκρατία, ενώ ταυτόχρονα απαξίωνε την ανάμειξη της εκκλησίας στην πολιτική, με την ανάδειξη του Ορθολογισμού και των Αρχών του Διαφωτισμού σε αξιακό πλαίσιο αρχών.

Αυτή είναι η μοναδικότητα του Ναπολέοντα που ούτε η αυταρχική του εκτροπή, ούτε η ήττα του στο Βατερλό δεν αναιρούν τον ρόλο του ως εξαγωγέα της Γαλλικής Επανάστασης εκτός συνόρων, μια επιτυχία που δεν την κατόρθωσε ούτε η Οκτωβριανή Επανάσταση.Η παρομοίωση της Μέρκελ με τον Ναπολέοντα παραπέμπει στη διεκδίκηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την πολιτική ηγεσία και τους ιστορικούς της ΠΓΔΜ, μια άρνηση δηλαδή του πραγματικού χάριν μιας φαντασίωσης.

Η Μέρκελ και ο Σόιμπλε είναι η απόλυτη αντίστιξη του ηγέτη ή της ηγεσίας που έχει ένα συνολικό όραμα εντός και εκτός συνόρων, με το οποίο προωθεί μια διευρυμένη ηγεμονική κυριαρχία στην περιφέρεια. Με όρους ελληνικής πολιτικής ιστορίας και μάλιστα της ευχής του Εθνικού Διχασμού, η σημερινή ηγεσία στο Βερολίνο είναι πολύ κοντά στη «μικρά πλην έντιμος Ελλάς» του Γεωργίου Βλάχου παρά σε οποιοδήποτε ηγεμονικό όραμα.

Η παρομοίωση της Μέρκελ με τον Ναπολέοντα αγνοεί και την πρόσφατη μεταπολεμική ιστορία της χώρας: Αν η Δυτική Γερμανία ανασυγκροτήθηκε ταχύτατα, αν υπήρξε το Δυτικογερμανικό Οικονομικό Θαύμα των Αντενάουερ-Ερχαρτ, αυτό έγινε δυνατό χάρη στο μεταπολεμικό ηγεμονικό όραμα του Τρούμαν και του Μάρσαλ, που ξεπέρασαν τη μιζέρια του απομονωτισμού και το πνεύμα και τη νοοτροπία λογιστή και χρηματοδότησαν γενναία την ανασυγκρότηση της Δυτικής Ευρώπης. Μιας Δυτικής Ευρώπης ευημερούσας και κοινωνικά σταθερής, που ήταν ταυτόχρονα αγορά γιά τις εξαγωγές των ΗΠΑ και ανάχωμα στην ισχύ της Σοβιετικής Ένωσης, ο στρατός της οποίας βρισκόταν στην καρδιά της Ευρώπης.

Το καλοκαίρι του 1920 η ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Γερουσία στις ΗΠΑ απέρριψε την Συνθήκη των Βερσαλλιών που έφερε τη σφραγίδα του Προέδρου Γ. Ουίλσον και η χώρα επέστρεψε στον απομονωτισμό. Η Μέρκελ μάλλον θυμίζει Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή του 1920, παρά τον ηγέτη που χάρισε στην Ευρώπη τις κατακτήσεις της Γαλλικής Επανάστασης.

«Μικρά πλην έντιμος»
Η Μέρκελ και ο Σόιμπλε είναι η απόλυτη αντίστιξη του ηγέτη ή της ηγεσίας που έχει ένα συνολικό όραμα εντός και εκτός συνόρων, με το οποίο προωθεί μια διευρυμένη ηγεμονική κυριαρχία στην περιφέρεια. Με όρους ελληνικής πολιτικής ιστορίας και μάλιστα της ευχής του Εθνικού Διχασμού, η σημερινή ηγεσία στο Βερολίνο είναι πολύ κοντά στην «μικρά πλην έντιμος Ελλάς».
kapopoulos@pegasus.gr