Στέλεχος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης σχολίασε πριν λίγες μέρες κάτι σύνηθες για κόμμα του 3-4%, περί πολιτικών σκοπιμοτήτων της κυβέρνησης πίσω από την ένταση.Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης τα τελευταία δυο χρόνια έχει κάνει φιλότιμες προσπάθειες μεταστροφής του οικονομικού προγράμματος προς το ρεαλισμό. Στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας δεν παρατηρείται καμιά προσπάθεια «ενηλικίωσης». Διαθέτει αντανακλαστικά σέχτας πασιφιστών, ή ομάδας τροτσκιστών που πιστεύουν πως οι εθνικές διαφορές είναι επί της ουσίας ταξικές και θα λυθούν με την παγκόσμια επανάσταση και αδελφοσύνη.Συνολικότερα όμως η πολιτική γενιά που μας κυβερνά είναι μια γενιά που μεγάλωσε σε συνθήκες ειρήνης και αποχαυνωτικής ευημερίας με δανεικά. Όποιος δεν έχει ζήσει πόλεμο εύκολα μπορεί να τον προκαλέσει έλεγαν οι παλιότεροι.
Οι καταστάσεις στη Ν.Α. Μεσόγειο ίσως αποδειχτούν προσεχώς περισσότερο κρίσιμες απ’ ό,τι αρχικά φαίνονται. Ενδεχομένως θα έχουν καταλυτικές επιπτώσεις στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις των χωρών της περιοχής. Της Ελλάδας μη εξαιρούμενης.Η ύπαρξη υδρογονανθράκων σε Ισραήλ, Κύπρο, Αίγυπτο σε συνδυασμό με την προσδοκία ανεύρεσης και άλλων μεγαλύτερων κοιτασμάτων ακόμη και εντός Ελλάδας, αναβαθμίζουν τη σημασία της ΝΑ Μεσογείου για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης (έστω και αν η τελευταία δεν το έχει καταλάβει ακόμη πόσο σημαντικό είναι, καθώς ασχολείται με το πώς θα ξοδέψει τις συντάξεις που έχει συσσωρεύσει τις τελευταίες δεκαετίες της ευημερίας). Επιπλέον, η περιοχή αποτελεί πεδίο κατάληξης ενεργειακών αγωγών και ενδεχομένως αρχής άλλων υποθαλάσσιων προς τη Δύση μέσω Κύπρου και Κρήτης.
Οι τοπικές δυνάμεις συγκροτούν συμμαχίες επιρροής και ελέγχου της περιοχής.Ήδη, υπάρχει σε εξέλιξη το συμμαχικό τρίγωνο Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου που διεκδικούν τον έλεγχο έναντι της Τουρκίας που τον διεκδικεί επίσης.Ο τρόπος που θα διευθετηθούν τα της επιρροής στην ΝΑ Μεσόγειο θα καθορίσει το ισοζύγιο της ισχύος των χωρών της περιοχής της επόμενες δεκαετίες. Ισχύος εννοούμε οικονομικής και πολιτικής.Όποιος μείνει έξω από την αναδιανομή ισχύος πιθανόν μακροπρόθεσμα θα ακολουθήσει φθίνουσα πορεία ως ανεξάρτητη εθνική ή κρατική οντότητα.Δύσκολα λοιπόν η Τουρκία, με την πεποίθηση και την ψυχολογία της περιφερειακής δύναμης, θα αφεθεί να βρεθεί προ τετελεσμένων στην περιοχή.
Η ιστορία επίσης έχει αποδείξει πως οι συμμαχίες ενίοτε είναι συγκυριακές και ανατρέπονται ανάλογα με τα συμφέροντα. Το πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι πως αποτελεί το συντομότερο δρόμο προς την Ευρώπη και τη Δύση και διαθέτει την Κρήτη που εξασφαλίζει την ομαλή δίοδο των εξερχομένων και εισερχομένων από το Σουέζ.Πλεονέκτημα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι η συμμετοχή τους στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, αρκεί να μεθοδεύσουν την αξιοποίηση αυτής της συμμετοχής κατάλληλα.Από τις χώρες που εμπλέκονται από πλευράς στρατιωτικής ισχύος πρώτη είναι το Ισραήλ με διαφορά. Ακολουθούν η Τουρκία και η Αίγυπτος και έπονται η Ελλάδα με την Κύπρο.
Από πλευράς οικονομικής ισχύος δυναμικότερη είναι η Τουρκία, ακολουθούν το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Κύπρος. Η Ελλάδα διανύει την περίοδο της πέμπτης χρεοκοπίας από ιδρύσεως και ταλανίζεται από μια εσωτερική κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση.Χαρακτηριστικό της Ελλάδας αυτή την περίοδο είναι πως έχει καταστεί μια όχι πλήρως και αποτελεσματικά κυβερνήσιμη χώρα. Χαρακτηριστικές ήταν οι σκηνές, πριν λίγες μέρες στο πανεπιστήμιο όπου μια ομάδα μερικών δεκάδων φοιτητών δεν άφηνε τη σύγκλητο να συνεδριάσει και να διοικήσει κατά το δοκούν το πανεπιστήμιο. Το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά κανόνα σε όλη τη δημόσια διοίκηση, κοινωνία και οικονομία...
Από πλευράς συμμαχιών, το Ισραήλ διαθέτει ισχυρή επιρροή στις ΗΠΑ. Η Ελλάδα και η Κύπρος είμαι μέλη της Ευρωζώνης. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι μέλη του ΝΑΤΟ και η κυβέρνηση της Αιγύπτου έχει τα στήριξη της Δύσης.Όλες οι εμπλεκόμενες χώρες βρίσκονται στη ζώνη επιρροής των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Κατά συνέπεια οι ΗΠΑ θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη διευθέτηση του ζητήματος.
Μην έχουμε αυταπάτες. Το διεθνές δίκαιο αποτελεί το προφανή μέσο επίκλησης, αλλά όχι πάντα το πιθανότερο μέσο διευθέτησης των διαφορών. Η διευθέτηση των διαφορών θα γίνει με βάση το ισοζύγιο στρατιωτικής ισχύος στην περιοχή, την οικονομική ισχύ των χωρών που εμπλέκονται, το πλέγμα των συμμαχιών και τα συμφέροντα του ισχυρού συμμάχου και παγκόσμιου χωροφύλακα.
Άρα, ρόλο θα παίξει και το ποια χώρα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη ως τοποτηρητή στην περιοχή οι ΗΠΑ. Ποια θα μπορούσε να προκαλέσει ανατροπή σχεδίων αν αντιδράσει. Μην έχουμε αυταπάτες, η χώρα που η Δύση έχει μεγαλύτερη ανάγκη λόγω όγκου και θέσης είναι η Τουρκία. Αν οι τάσεις απεξάρτησης της Τουρκίας από τη Δύση, προκειμένου να παίξει κάποιο ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο προκαλέσουν κάποιο είδος τιμωρίας της, τότε αυτό θα είναι ευνοϊκή εξέλιξη. Αλλά κανείς εχέφρων δεν κάνει εξωτερική πολιτική με ευχές.
Αν λοιπόν στη ΝΑ Μεσόγειο διακυβεύεται το ισοζύγιο ισχύος των χωρών της περιοχής τις επόμενες δεκαετίες, η ένταση που έχει προκύψει μάλλον δεν θα εκλείψει εύκολα.Χρειάζεται προσοχή και κυρίως σαν χώρα να βρούμε τους καλύτερους που μπορούν να το χειριστούν και να τους εξασφαλίσουμε τις κατάλληλες ευνοϊκές πολιτικές και οικονομικές συνθήκες.Τα εθνικά συμφέροντα τα εξασφαλίζουν κατά προτεραιότητα, η στρατιωτική ισχύς, η οικονομία της χώρας και το πλέγμα των συμμαχιών της.Όσοι έχουν διαβάσει ιστορία ξέρουν όμως πως ο παράγοντας τύχη παίζει καθοριστικό ρόλο στις πολεμικές αναμετρήσεις... Γι’ αυτό κανείς δεν πρέπει να τις επιζητά, αλλά να εξαντλεί όλα τα ειρηνικά μέσα συνδιαλλαγής...
Κανείς δεν πρέπει αυτή την περίοδο να κοιμάται ήσυχος, καθώς η αντιπαράθεση δεν γίνεται για μια βραχονησίδα με κατσίκια, αλλά για το ισοζύγιο ισχύος κάθε χώρας της περιοχής στο μέλλον για αρκετές δεκαετίες.Τέλος, και η πιθανότητα ενός περιορισμένου «θερμού» επεισοδίου μπορεί να έχει καταλυτικές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα, την οικονομία και το παράλυτο κράτος.
Το διδάσκει η ιστορία...
Στις αρχές του περασμένου αιώνα ο στρατάρχης της Γερμανίας Χέλμουτ φον Μόλτκε έπεισε τον Κάιζερ Γουλιέλμο να εξωθήσει την Αυστρία να κηρύξει το πόλεμο στη Σερβία, λόγω της δολοφονίας του αρχιδούκα Φραγκίσκου-Φερδινάνδου στο Σεράγεβο.Η κήρυξη του πολέμου της Αυστρίας σήμαινε εμπλοκή της Ρωσίας που ήταν σύμμαχος της Σερβίας και της Γερμανίας που ήταν σύμμαχος της Αυστρίας. Οι Γερμανοί είχαν καταλάβει λάθος ή είχαν λάβει ψευδείς διαβεβαιώσεις πως Γαλλία και Αγγλία θα έμεναν αμέτοχες...
Ο στρατάρχης Φον Μόλτκε έπεισε τον Αυτοκράτορα πως η Ρωσία υστερούσε εκείνη την περίοδο σε στρατιωτική ισχύ, κάτι που δεν θα συνέβαινε μετά από 5-10 χρόνια με βάση τα προγράμματα εκσυγχρονισμού του στρατιωτικού εξοπλισμού.Στις 28 Ιουλίου 1914, η Αυστρία κήρυξε επίσημα τον πόλεμο στη Σερβία. Έτσι ξεκίνησε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο οποίος διακόπηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1918 με την ταπεινωτική ήττα της Γερμανίας.Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος λογίζεται σαν συνέχεια του πρώτου καθώς διεξήχθη πάνω - κάτω με τους ίδιους πρωταγωνιστές στην Ευρώπη συν την ανάμειξη των ΗΠΑ. Ξεκίνησε την 1 Σεπτεμβρίου του 1939 στην Ευρώπη και τελείωσε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1945, πάλι με την ήττα της Γερμανίας που οδήγησε στο διαμελισμό της.Ο στρατάρχης Μόλτκε εξεβίασε τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας για να εκμεταλλευτεί τη συγκυριακή διαφορά ισχύος υπέρ της Γερμανίας και να προλάβει την ενίσχυση της Ρωσίας, αλλά οδήγησε τη Γερμανία σε δυο ταπεινωτικές ήττες. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί τη βασική αιτία της ανόδου του ναζισμού και του κομμουνισμού στην Ευρασία.
Η γηραιός Αρχίδαμος...
Πολλούς αιώνες νωρίτερα όταν οι Κορίνθιοι εμφανίστηκαν στη Σπάρτη και ζήτησαν να κηρύξει τον πόλεμο στην Αθήνα, ο γηραιός βασιλιάς Αρχίδαμος υποστήριξε την άποψη να μην κηρύξουν τον πόλεμο, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πως θα τελειώσει ένας πόλεμος, όσο ισχυρός και αν είσαι. Χαρακτηριστικές έχουν μείνει οι εξής φράσεις από την ομιλία του Αρχίδαμου: «Πιστεύουμε, αντίθετα, πως οι άλλοι είναι εξίσου προνοητικοί όσο εμείς και ότι τις τροπές της τύχης δεν μπορεί κανείς να τις προβλέψει με τη λογική. Πάντα ετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε τους αντιπάλους μας πιστεύοντας πως κι αυτοί ενεργούν με σχέδιο μελετημένο...
...Όσο για τη βραδύτητα και την αναβλητικότητα για τις οποίες μας κατηγορούν, δεν πρέπει τούτο να μας προκαλεί ντροπή, γιατί, αν τώρα βιαστείτε ν’ αρχίσετε πόλεμο, θ’ αργήσετε πολύ να τον τελειώσετε, αφού θα είστε απροετοίμαστοι...».Η βουλή της Σπάρτης τελικά ακολούθησε τον έφορο Σθενελαϊδα και κήρυξε τον πόλεμο, ο οποίος κράτησε 33 χρόνια. Η Σπάρτη νίκησε κυρίως γιατί η Αθήνα έκανε το λάθος της Σικελικής εκστρατείας, αλλά και οι δύο πόλεις έχασαν, αφού εξαντλήθηκαν τόσο που οι ισορροπίες στον ελλαδικό χώρο άλλαξαν οριστικά και αμετάκλητα σε βάρος τους.Το νόημα των δύο ιστοριών είναι πως ένας πόλεμος εύκολα ξεκινάει αλλά δύσκολα τελειώνει. Επιπλέον η διαφορά ισχύος είναι σημαντική αλλά και η τύχη με τις συγκυριακές συμμαχίες παίζουν καθοριστικό ρόλο. Το 1922 η Μικρασιατική Καταστροφή οφειλόταν στη συγκυριακή αλλαγή της στάσης των συμμάχων με αφορμή την επάνοδο του γερμανόφιλου βασιλιά στην Ελλάδα από την κυβέρνηση Γούναρη.
Στην Τουρκία λοιπόν οφείλουν να είναι προσεκτικοί με την πιθανή διαφορά ισχύος.Το γεγονός πως ένας πόλεμος ξεκινάει εύκολα και το τέλος του είναι αβέβαιο, δεν σημαίνει υποχωρητικότητα και παράδοση. Σημαίνει απλά ρεαλισμός, καλή μελέτη των δεδομένων και ψυχραιμία.Η ένταση για την ΝΑ δεν φέρνει νέα δεδομένα στις εδώ και δεκαετίες διαφορές Ελλάδας και Τουρκίας. Δεν θα τελειώσει εύκολα και το πιθανότερο σενάριο που θα επιδιώξουν οι ισχυροί του πλανήτη και της Δύσης είναι συνεκμετάλλευση. Αυτό δεν σημαίνει πως θα παραχωρηθεί οτιδήποτε χωρίς τριβές και εντάσεις. Τριβές και εντάσεις σημαίνουν αναβάθμιση κανόνων εμπλοκής. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες μοιραίων ατυχημάτων.Ας είμαστε λοιπόν προετοιμασμένοι... ας μην κοιμόμαστε τον ύπνο του δικαίου.
Πηγή:www.capital.gr
