Ισραήλ - Χαμάς: Συμφώνησαν σε εκεχειρία, ετοιμάζονται για κλιμάκωση

Χαρίτος Πάνος Με την Ανατολική Ιερουσαλήμ να μοιάζει με σκηνικό βγαλμένο από εμπόλεμη ζώνη, με το Ισραήλ να εξακολουθεί την ανάπτυξη δυνάμεών του στα σύνορα με τη Γάζα, τη Χαμάς να επιχειρεί να πείσει πως μπορεί να σταθεί απέναντι στην όποια στρατιωτική επιχείρηση και τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς να παρακολουθεί αμήχανα και δίχως δυνατότητα αντίδρασης, η περιοχή βιώνει μια ακόμα κρίση, η οποία όσο γρήγορα κλιμακώθηκε, άλλο τόσο γρήγορα θα μπορούσε να αποκλιμακωθεί. Τα γεγονότα που ακολούθησαν την απαγωγή και τη δολοφονία των τριών Ισραηλινών θρησκευόμενων εποίκων στα κατεχόμενα εδάφη της Δυτικής Όχθης, με κυρίαρχο εκείνο της απαγωγής την περασμένη Τετάρτη 16χρονου Παλαιστίνιου στα Ανατολικά Ιεροσόλυμα, ο οποίος βρέθηκε νεκρός αργότερα σε δάσος της περιοχής, κλιμάκωσαν επικίνδυνα την αντιπαράθεση. Αν και επισήμως η αστυνομία δεν έχει αποδεχθεί την εκδοχή της εκδικητικής δολοφονίας, μέσα ενημέρωσης και πολίτες δεν διατηρούν την ελάχιστη αμφιβολία επ' αυτού. Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι βγήκαν στους δρόμους, συνεπλάκησαν με τις δυνάμεις καταστολής, πυρπόλησαν στάσεις και υποδομές του τραμ της Ιερουσαλήμ, έθεσαν το δίκτυο εκτός λειτουργίας, εκατοντάδες άτομα τραυματίστηκαν στη διάρκεια των συμπλοκών και δεκάδες συνελήφθησαν.
Το Ισραήλ, προς αποφυγήν απώλειας ελέγχου της κατάστασης, επέλεξε να μην παραδώσει τον δολοφονηθέντα Παλαιστίνιο στην οικογένειά του για την πραγματοποίηση της κηδείας μέχρι την Παρασκευή, αργά το απόγευμα. Ο φόβος που κυριαρχούσε ήταν να μετατραπεί η προσευχή της Παρασκευής σε διαδήλωση για τη δολοφονία του 16χρονου, ενώ την ίδια ώρα βρίσκονταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς στη Γάζα, με τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου.
Η παραπάνω εξέλιξη αποδεικνύει την απώλεια ισχύος από την ισλαμική οργάνωση της Χαμάς, αφού αποδέχεται τη βοήθεια της Αιγύπτου (δηλαδή της χώρας που διέλυσε τη μητρική οργάνωση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας κι έκοψε κάθε δίαυλο εξοπλισμού της Γάζας) για να πετύχει εκεχειρία με το Ισραήλ.
 

Παρά τις δημόσιες τοποθετήσεις της οργάνωσης, που ανέφεραν ότι «δεν επιθυμούν στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ισραήλ, ωστόσο είναι έτοιμοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο», η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η Χαμάς διαθέτει περιορισμένο οπλοστάσιο, έχει ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά αποδοχής στον πληθυσμό της Γάζας και πέραν αυτού βρίσκεται κοντά στο να κερδίσει τα πολιτικά ζητούμενα που από τη σύσταση της οργάνωσης διεκδικούσε. Ο λόγος για την εκπροσώπησή της στις τάξεις της PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) και τη σύγκλιση με τη Φατάχ για σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας.Αν και το Ισραήλ θα έπρεπε να χαίρεται με την εξέλιξη αυτή, αφού οι προοδευτικές δυνάμεις θα ενσωμάτωναν τις τάξεις των σκληροπυρηνικών και θα ήλεγχαν τις αποφάσεις τους, παρά ταύτα ο Μ. Νετανιάχου εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την απαγωγή και τη δολοφονία των τριών εποίκων για να αποτρέψει τη σύγκλιση των δυο κυριότερων παλαιστινιακών πολιτικών δυνάμεων.

Στην πραγματικότητα, το επιχείρημα που προβάλλει το Ισραήλ είναι πως ο Μαχμούντ Αμπάς δεν εκπροσωπεί το σύνολο των Παλαιστινίων, οπότε τι μου ζητάτε να διαπραγματευτώ μαζί του;
Η σύγκλιση που επιχειρεί ο Αμπάς καταρρίπτει τον ισχυρισμό αυτό και αποδυναμώνει τα όποια επιχειρήματα αποφυγής εμπλοκής στην ειρηνευτική διαδικασία της ισραηλινής πλευράς.
Η ανάπτυξη δυνάμεων του Ισραήλ στα σύνορα με τη Γάζα και η κλήση εφέδρων στα όπλα υποδεικνύει σαφέστατα ότι η ακροδεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου θέλει να περάσει το μήνυμα στη Χαμάς, πως αυτός που έχει τη δύναμη ορίζει και τις εξελίξεις. Ωστόσο οι αναστολές του αρχηγού του στρατού για μια χερσαία επιχείρηση, καθώς και του επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, δείχνουν να φρενάρουν την όποια αρχική πρόθεση Νετανιάχου, Λίμπερμαν και άλλων υπέρμαχων της επιθετικής τακτικής. Οι ενστάσεις έχουν να κάνουν με τις απώλειες που θα υπάρξουν στις τάξεις των Παλαιστίνιων αμάχων, αλλά και με την πιθανότητα, κατόπιν της επιχείρησης, η Χαμάς, έστω κι αν χάσει τη μάχη στο πεδίο, να βγει κερδισμένη στον πόλεμο της δημοτικότητας.
 

 Η εκεχειρία που συμφωνήθηκε με τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου δεν θα διαρκέσει για πολύ. Οι δυο πλευρές έχουν αποδείξει στο παρελθόν ότι δυσκολεύονται να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.
Η Χαμάς διότι δεν ελέγχει τις λοιπές ισλαμικές οργανώσεις (πόσο μάλλον τώρα που κάποιες δεν επιθυμούν τη σύγκλιση με τη Φατάχ) και το Ισραήλ διότι θέλει να αφήνει την αίσθηση του νικητή στην κοινή γνώμη. Η κρίση αναμένεται να διαρκέσει. Ίσως όχι για πολύ, ωστόσο στο διάστημα των επόμενων δέκα ημερών είναι η δράση του Ισραήλ που θα καθορίσει και τον βαθμό κλιμάκωσης.