Της Μαργαρίτας ΒεργολιάΣε ένα λεπτό, όσο κι επικίνδυνο παιχνίδι ισορροπιών μεταξύ διεθνούς διπλωματίας και εγχώριας πολιτικής επιδίδονται οι δύο βασικοί πρωταγωνιστές της ουκρανικής κρίσης, με έξωθεν ώθηση και με προφανή επιδίωξη να αποκομίσει καθείς τα μέγιστα δυνατά οφέλη… Μιλώντας χθες για πολλοστή φορά στο τηλέφωνο, αρχικά με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, κι έπειτα με τον Γάλλο πρόεδρο Ολάντ και τη Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο δήλωσε έτοιμος να επαναφέρει το συντομότερο δυνατό σε ισχύ την εκεχειρία στις ανατολικές επαρχίες του Ντονμπάς, «αμέσως μόλις υπάρξει επιβεβαίωση ότι αυτή τηρείται διμερώς», όπως ανακοίνωσε το προεδρικό γραφείο στο Κίεβο, «καθώς και ότι έχουν αφεθεί ελεύθεροι οι όμηροι και ότι υπάρχει έλεγχος των συνόρων υπό την εποπτεία του ΟΑΣΕ».
«Αναψαν» τα τηλέφωνα
Οι Μέρκελ και Ολάντ είχαν εν τω μεταξύ ήδη μιλήσει για πολλοστή φορά στο τηλέφωνο με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, ζητώντας του να βοηθήσει τα μέγιστα στην άμεση σύγκληση της «ομάδας επαφής» για το ουκρανικό ζήτημα, το αργότερο έως το Σάββατο, προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες και οι όροι της νέας -κατ’ ευχήν διαρκούς αυτή τη φορά- εκεχειρίας. Ή, όπως το θέτει πιο διπλωματικά το Μέγαρο των Ηλυσίων σε ανακοίνωσή του, «τον κάλεσαν να παρέμβει για να ενθαρρύνει τους αυτονομιστές να διαπραγματευτούν και να έλθουν σε συμφωνία με τις αρχές της Ουκρανίας».
«Εάν η Ρωσία και ο ΟΑΣΕ μάς παρουσιάσουν κάποια πρόταση, τότε προτιθέμεθα να συμμετάσχουμε σε διαπραγματεύσεις», ήταν η πρώτη χθεσινή αντίδραση του αντιπροέδρου της αυτοανακηρυχθείσας «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», Αντρέι Πούργκιν (που μαζί με τον έτερο ηγέτη των ρωσόφωνων αυτονομιστών, Ντενίς Πουσίλιν, βρίσκονται κατά τα… λοιπά στη λίστα των κυρώσεων που ανακοίνωσε η Ε.Ε. τον περασμένο Απρίλιο).
Παρά τα όσα έχουν λέγονται για τον Πούτιν, «τώρα θέλει να επιτευχθεί εκεχειρία», αναφέρει σε ανάλυσή του ο ανταποκριτής του Associated Press στη Μόσχα, Βλαντιμίρ Ισατζέκνοφ. «Οι στρατηγικές επιδιώξεις του σαφώς δεν έχουν αλλάξει: θέλει να διατηρήσει την Ουκρανία έστω κι εν μέρει στην «τροχιά» της Ρωσίας και να αποτρέψει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Τον απασχολούν ωστόσο και οι έτερες διεθνείς σχέσεις της χώρας του, ενώ πρέπει να κινηθεί με προσοχή για να αποφύγει νέες κυρώσεις από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ».
Οσο για τον απώτερο στόχο του; Αν και δεν είναι άμεσα πραγματοποιήσιμος, εκτιμά, «θέλει να οδηγήσει το Κίεβο στον διορισμό μίας φιλικής προς το Κρεμλίνο προσωπικότητας ως τοπικού άρχοντα στην ανατολική Ουκρανία, που θα καλλιεργήσει στενούς δεσμούς με τη Μόσχα». Κοντολογίς, επίκειται ένα «καυτό» Σαββατοκύριακο για τη διεθνή διπλωματία, που παραμένει ακόμη άγνωστο εάν έχει συμπεριλάβει στους υπολογισμούς της και τον «ξενοδόχο»…
Στον ένα μήνα που έχει μεσολαβήσει από την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων του -κι ενώ δεν έχει ακόμη αναμορφώσει υπέρ του τις ισορροπίες στους κόλπους της μεταβατικής κυβέρνησης του Κιέβου- ο Πέτρο Ποροσένκο δείχνει να βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μία άτυπη πολιτική «ομηρία». Πρώτο απτό σημάδι ήταν η απόφασή του τη Δευτέρα να μην παρατείνει την εκεχειρία, σε πείσμα των σχετικών εκκλήσεων από Βερολίνο, Μόσχα και Παρίσι.
Ενα δεύτερο ήταν η κατάληξη των χθεσινών πρωτοβουλιών που είχαν μοιρασμένα κέρδη και ζημίες. Ο Ουκρανός πρόεδρος εξασφάλισε μεν με άνεση χθες την έγκριση του κοινοβουλίου σε ακόμη δύο υψηλόβαθμους διορισμούς που πρότεινε: του Βαλερί Γκελετέι, μέχρι πρότινος επικεφαλής της υπηρεσίας προστασίας ανώτατων κυβερνητικών στελεχών, ως νέου υπουργού Αμυνας, καθώς και του στρατηγού Βίκτορ Μουγένκο, ως νέου επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμυνας.
Η επιλογή τους ήταν μία εμφανής προσπάθεια του Ποροσένκο να κατευνάσει τις έντονες αντιδράσεις στον διάλογο με τους «τρομοκράτες»: και από πολιτικούς εταίρους του, αλλά και από τα πλήθη κόσμου που είχαν συγκεντρωθεί και πάλι έξω από τη Βουλή, ζητώντας να κηρυχθεί στα ανατολικό όχι κατάπαυση του πυρός, αλλά στρατιωτικός νόμος! «Είμαι σίγουρος ότι η Ουκρανία θα νικήσει και, πιστέψτε με, θα το γιορτάσουμε με παρέλαση στη Σεβαστούπολη» της Κριμαίας, διακήρυξε καταχειροκροτούμενος ο νέος υπουργός Αμυνας.
Οι Μέρκελ και Ολάντ μιλούν συνεχώς στο τηλέφωνο με τον Πούτιν, ζητώντας να βοηθήσει τα μέγιστα στο ουκρανικό ζήτημα
«Σκόνταψε» στη Γιούλια
Ωστόσο, το κλίμα πολιτικής συναίνεσης τελείωσε κάπου εκεί. Η παράλληλη επιδίωξη του Ποροσένκο να περάσει από τη Βουλή τις προτάσεις του για συνταγματική τροποποίηση και αποκέντρωση των εξουσιών στην Ουκρανία -ένα «ισχυρό εμβόλιο», όπως ο ίδιος τόνισε, κατά της ομοσπονδοποίησης που ζητούν οι αυτονομιστές και οι φιλορώσοι πολιτικοί στη χώρα- σκόνταψε πάνω στο συγκυβερνών, φιλοδυτικό κόμμα «Πατρίδα»!
Οι βουλευτές της παράταξης της Γιούλια Τιμοσένκο αντέδρασαν έντονα στα σχέδια αυτά και η συζήτηση ανεβλήθη, αφήνοντας έτσι στον «αέρα» μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την ευόδωση των ενδιάμεσων -μέσω της «ομάδας επαφής»- ειρηνευτικών συνομιλιών στα ανατολικά, όπου στο μεσοδιάστημα το αίμα ρέει.
Ο επίσημος απολογισμός μόνον των χθεσινών συγκρούσεων είναι ένας Ουκρανός στρατιώτης και τρεις αστυνομικοί νεκροί, τουλάχιστον 10 τραυματίες, ενώ ως συνήθως είναι αδιευκρίνιστο εάν και πόσες απώλειες υπήρξαν στις τάξεις των αμάχων. Μιλώντας πάντως στο πρακτορείο UNN, ο δήμαρχος ενός χωριού στο Λουγκάνσκ ανέφερε πως από τους χθεσινούς βομβαρδισμούς των ουκρανικών δυνάμεων σκοτώθηκα 9 άμαχοι και άλλοι 11 τραυματίστηκαν…
