Η συμφωνία Βιέννης και η Καρπασία

Είναι παράλογο να διατείνονται ότι επιδιώκουν συμφωνία λύσης του Κυπριακού, όταν δεν εφαρμόζουν τη συμφωνία που ήδη υπέγραψαν και εφάρμοσαν μονομερώς
Η συμφωνία Βιέννης Γ΄ του Αυγούστου του 1975 συνιστά για τον κυπριακό Ελληνισμό τεκμήριο, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν νίκη της διπλωματίας της Δημοκρατίας. Και νίκες δεν έχει να παρουσιάσει η εξωτερική μας πολιτική. Η σύγκλιση των συνομιλιών Γλαύκου Κληρίδη και Ραούφ Ντενκτάς στην αυστριακή πρωτεύουσα και η συμφωνία για επιστροφή στη μαρτυρική χερσόνησο των Αγίων, των ηρώων και των μαρτύρων, ήταν μια προωθημένη κίνηση, που στον κλύδωνα των συγκυριών και των εξαναγκασμών διά πυρός και σιδήρου της επαναλαμβανόμενης τουρκοκρατίας, μπορεί από τη Real Politic να θεωρηθεί ως εξυπηρετούσα τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των Ελλήνων. Διότι θα ενίσχυε την κοινωνική και εθνική αναγκαιότητα επανένωσης των εγκλωβισμένων οικογενειών, που παρέμειναν με τη θέλησή τους στον ακραίο εκείνο βράχο της δοκιμαζόμενης Ρωμιοσύνης, εκούσιοι μάρτυρες του φιλότιμου και ταυτόχρονα είδος εγγύησης για την παραμονή στη σκλαβωμένη γενέτειρα γη, που θα αποτελούσε διεκδικητική έπαλξη της ελευθερίας.
Με την επιστροφή θα εξασφαλίζονταν η ιστορική δημογραφική πραγματικότητα, θα αντιμετωπιζόταν ο εναργής κίνδυνος εκδίωξης των διασπασμένων πληθυσμιακών οντοτήτων από το πάτριο έδαφος και η διπλωματία θα είχε στα χέρια της τα δεδομένα που θα στήριζαν τα δίκαια των περαιτέρω δραστηριοτήτων εντός των πλαισίων προγραμματισμού της εκ των πραγμάτων εξέλιξης των συνομιλιών με το καθεστώς κατοχής και την Τουρκία. Η από χιλιετιών Ελληνική Καρπασία των Αχαιών και των Ιώνων θα παρέμενε και θα φαινόταν Ελληνική.

Δυστυχώς και η τότε κυβέρνηση και οι μετέπειτα εξουσίες δεν αξιοποίησαν τη συμφωνία Κληρίδη-Ντενκτάς. Οι Τούρκοι έδρασαν μονομερώς και υπό την κάλυψη της Βιέννης Γ΄, εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός προς όφελός τους, ενώ οι δικοί μας όχι μόνον ουδέν έπραξαν, αλλά φρόντισαν να απωθήσουν τη συμφέρουσα συμφωνία στη λήθη, μέχρι σημείου που να προκαλείται η εντύπωση εσκεμμένης εγκατάλειψης ενός κατοχυρωμένου δικαίου, αλλά και να εγείρονται πολλά και βασανιστικά ερωτήματα και υπόνοιες, που θα οδηγήσουν την ιστορική σκέψη σε οδυνηρά συμπεράσματα για τη συμπεριφορά των πολιτικών μας (η συμφωνία προνοούσε επάνοδο των Καρπασιτών στην Καρπασία και συνένωση με τις οικογένειές τους, π.χ. των αιχμαλώτων που απολυθέντες κατέληξαν στα ελεύθερα εδάφη).
Και τα ερωτήματα και οι υποψίες ακούγονται ολοκάθαρα: Γιατί η μοναδική συμφωνία που επετεύχθη στις άγονες σαραντάχρονες συνομιλίες δεν απετέλεσε επιχείρημα και αξίωση από τις κυβερνήσεις και τις έκτοτε ηγεσίες; Και δεν είναι λογικό άραγε να μετατραπούν οι υποψίες σε κατηγορίες, που θα σύρουν στο εδώλιο πολιτικούς και σε ηθικές κατ’ αρχήν καταδίκες στην πορεία των ερευνών, που θα προκύψουν ως αδήριτη αναγκαιότητα; Και όπως συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, τα ερωτήματα επεκτείνονται καταιγιστικά. Μήπως θα έπρεπε να αναζητηθούν κρυμμένες αλήθειες, υποχθόνιες παρεμβάσεις, ανομολόγητα συμφέροντα, που παρασιώπησαν το συμβατικό δίκαιο της Καρπασίας να είναι «ισχυρό χαρτί» στις διαπραγματεύσεις, που θα ισχυροποιούσε την απαίτηση και θα εξανάγκαζε τον κατακτητή σε αποδοχή συγκατάνευσης στην εφαρμογή της συμφωνίας;

Είναι αδιαμφισβήτητη η λογική της αξίωσης από τον κατακτητή να εφαρμόσει τη μόνη συμφωνία που υπέγραψε και να συνεργαστεί για την έμπρακτη πραγματοποίησή της. Και το επιχείρημα είναι ευνόητο: Είναι παράλογο να διατείνονται ότι επιδιώκουν συμφωνία λύσης του Κυπριακού, όταν δεν εφαρμόζουν τη συμφωνία που ήδη υπέγραψαν και εφάρμοσαν μονομερώς (μετακίνηση δικού τους πληθυσμού από τα ελεύθερα εδάφη στα κατεχόμενα). Ήταν και παραμένει όπλο δικαίου στις συνομιλίες το ζήτημα της Καρπασίας. Οι κυβερνήσεις μας συνομιλούν επί των πάντων, παραχωρούν χωρίς να ερωτήσουν κανέναν, εισηγούνται κατά το πώς τους φαίνεται συμφέρον και από τα προκύπτοντα επανέρχεται στο σήμερα ο περίεργος εκείνος Αντιοχεύς ηγεμόνας, ο Αντίγονος ο Δώσων, που υποχωρούσε δίνοντας γην και ύδωρ, ισχυριζόμενος ότι «το συμφέρον βρίσκεται πίσω», στην υποχώρηση δηλαδή.

Και τον μεν Αντίγονο χειρίστηκε η ιστορία κατά τα έργα του δίνοντάς του το χαρακτηριστικό «Ο δώσων». Τους δικούς μας, που έδωσαν χωρίς την έγκριση του λαού προνόμια και δικαιώματα στον κατακτητή, ποιος και πότε θα κατηγορήσει; Μήπως οι οργανώσεις της καρπασίτικης προσφυγιάς, όπως έπρατταν παλαιότερα;

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ