Στο γαλλικό λιμάνι της Δουγκέρκης τον Ιούνιο του 1940 εκτυλίχθηκε το δράμα της αποχώρησης του βρετανικού στρατού από την Ευρώπη, μια εξέλιξη που τότε καταγράφηκε ως εγκαθίδρυση της κυριαρχίας της Γερμανίας στην ηπειρωτική Ευρώπη. Τέσσερα χρονιά αργότερα, στις παραλίες της Νορμανδίας η μεγάλη αγγλοαμερικανική απόβαση άνοιγε το δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη και διασφάλιζε τον βαρύνοντα ρόλο των ΗΠΑ και της Βρετανίας στις μεταπολεμικές εξελίξεις.Μέχρι και την ανατροπή του Γιανουκόβιτς στο Κίεβο στις 21 Φεβρουαρίου, με επιβεβαιωμένη πλέον από τις μετέπειτα εξελίξεις αμερικανική ευθύνη, η επιρροή των ΗΠΑ στην Ευρώπη βρισκόταν στο ναδίρ της, μια δεύτερη Δουγκέρκη φαινόταν να έχει συντελεσθεί αθόρυβα.
Η ερμηνεία
Ολα τα παραπάνω μέχρι την κρίση στην Ουκρανία, που μετέφερε τις ΗΠΑ απότομα από την αναδίπλωση της Δουγκέρκης στην απόβαση της Νορμανδίας, με την επιλογή της κυβέρνησης Ομπάμα να μετατρέψει μια διαχείρισιμη όξυνση Μόσχας - Ε.Ε. σε μετωπική σύγκρουση Δύσης-Ρωσίας. Σήμερα, δύο και πλέον μήνες μετά την ανατροπή του Γιανουκόβιτς, η πολιτική των ΗΠΑ στην Ουκρανία είναι ξεκάθαρη και ότι στην αρχή φαινόταν ως αντίφαση ή αλληλοαναίρεση, σήμερα ερμηνεύεται σε ένα συνολικό πλαίσιο προσέγγισης των εξελίξεων.
Πρώτη διαπίστωση, χωρίς καμιά πλέον αμφιβολία, είναι ότι με δεδομένη στη συντριπτική υπεροχή της Ρωσίας και τη σαφή βούληση των ΗΠΑ να μην εμπλακούν επί τόπου, η Ουκρανία στην αμερικανική θεώρηση είναι αναλώσιμη χωρίς να είναι ορατή η κόκκινη γραμμή: Πρώτα η Κριμαία, μετά η Ανατολική Ουκρανία και ίσως και η Νότια υπό τον έλεγχο της Μόσχας.
Οπως το 2003
Ετσι εξηγείται η συνύπαρξη άρνησης εμπλοκής των ΗΠΑ με αποστολή επί τόπου δυνάμεων και ταυτόχρονα η ενθάρρυνση των ακραίων εθνικιστών του Κιέβου από την παρουσία του διευθυντή της CIA και του αντιπροέδρου της αμερικανικής κυβέρνησης Μπάιντεν.
Οσο πιο δυναμική και πιο εκτεταμένη η αντίδραση και η στρατιωτική εμπλοκή της Μόσχας, τόσο το καλύτερο για την Ουάσιγκτον, που ανασυνθέτει δωρεάν τις ισορροπίες στην υπόλοιπη Ευρώπη, που περιθωριοποιεί την κατά τα άλλα παντοδύναμη Γερμανία από τη διαχείριση μιας ευρωπαϊκής κρίσης και όχι μόνον.
Μέσα σε δύο τρεις μήνες το τοπίο στη Γηραιά Ηπειρο έχει αλλάξει: Βαριά υποθήκη στη στενή Ειδική Σχέση Μόσχας-Βερολίνου αλλά και στην κυριολεξία αρπαγή από τις ΗΠΑ, της Πολωνίας και των Βαλτικών Χωρών από την επιρροή της Γερμανίας, που έμοιαζε αναμφισβήτητη.
Από τη Βαρσοβία μέχρι το Ταλίν, που εμφανίζονταν μέχρι πρόσφατα σαν τα προπύργια της γερμανικής Ευρώπης, υπάρχει η εικόνα της πλήρους επαναφοράς στην άνοιξη του 2003, όταν οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης πριν καλά καλά στεγνώσει το μελάνι της απόφασης της Συνόδου Κορυφής της Κοπεγχάγης που τις κατέστησε πλήρη μέλη της Ε.Ε., πρόβαλαν ως η Νέα Ευρώπη που λειτουργούσε σαν Δούρειος Ιππος των ΗΠΑ απέναντι στον τότε πανίσχυρο Γαλλογερμανικό Αξονα.
Υπερεργολάβος...
Αν η Γερμανία δεν θέλει να κάνει περισσότερα βήματα επιδείνωσης των σχέσεών της με τη Μόσχα και ταυτόχρονα δεν τολμά να διαφοροποιηθεί από την Ουάσιγκτον, η Βαρσοβία δεν έχει παρόμοιες αναστολές, βγαίνει στην πρώτη γραμμή της Αντιρωσικής Σταυροφορίας και λειτουργεί σαν υπεργολάβος των ΗΠΑ στις Βαλτικές και όπου αλλού χρειασθεί στην Ανατολική Ευρώπη.
Αν Ουάσιγκτον και Βαρσοβία κατορθώσουν να μεταβάλουν τη Βαλτική σε θέατρο Ψυχρού Πολέμου, τότε δημιουργούνται κίνητρα να επιδιώξουν προσχώρηση στο ΝΑΤΟ η Φινλανδία και η Σουηδία. Ετσι δημιουργούνται γεωγραφικά ερείσματα σαφούς αμερικανικής στρατιωτικοπολιτικής επιρροής στα ανατολικά και στα βόρεια της Γερμανίας, που θα έχουν ως αποτέλεσμα να ορίζουν πλέον οι ΗΠΑ και όχι το Βερολίνο τις σχέσεις Ε.Ε. -Ρωσίας.
Απολογισμός
Χαμένοι, Ουκρανία, Γερμανία
Οι μεγάλοι χαμένοι από την παραπάνω δυναμική των εξελίξεων είναι δύο: Πρώτον η Ουκρανία, που βαδίζει ολοταχώς προς την de facto διχοτόμησή της και δεύτερον η Γερμανία, που βλέπει να ακρωτηριάζεται η πρωτοβουλία κινήσεών της προς Ανατολάς, να απαλλοτριώνεται σε όφελος των ΗΠΑ, που ακυρώνουν όχι μόνον την Ειδική Σχέση με τη Μόσχα που θεμελίωσε ο Κολ και συνέχισαν ο Σρέντερ και η Μέρκελ, αλλά ακόμη και την κληρονομιά της Οστπολιτίκ του Βίλι Μπραντ μετά το 1970. Ολα τα παραπάνω εξασφαλίζουν γεωπολιτική πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη με έξοδα... κυρίως της Γερμανίας!
Αλήθεια, ποιος θα πληρώσει τις δεκάδες δισ. ευρώ που θα χρειασθεί η ακρωτηριασμένη εδαφικά Ουκρανία για να επιβιώσει, ποιος θα αντιμετωπίσει το κύμα Ουκρανών προσφύγων και λαθρομεταναστών που θα κατακλύσουν την Πολωνία και τη Γερμανία, και ποιος θα βρει το κουράγιο στα αρμόδια θεσμικά όργανα του ΝΑΤΟ να αντισταθεί στην πίεση των ΗΠΑ να αυξήσουν, κυρίως οι Μεγάλες Δυνάμεις της Ε.Ε. τον αμυντικό τους προϋπολογισμό; Δίχως υπερβολή, η απόβαση των ΗΠΑ στην Ουκρανία μοιάζει να πλήττει τα συμφέροντα της Γερμανίας εξίσου, αν όχι περισσότερο από αυτά της Ρωσίας.
Οταν ο Σόιμπλε χλεύαζε δημόσια τους Αμερικανούς ομολόγους του, τον Γκάιτνερ και στη συνέχεια τον Λιου, δεν θα μπορούσε να φαντασθεί τη συνέχεια: Την ιστορική πλέον συνομιλία της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Νούλαντ με τον Αμερικανό πρέσβη στο Κίεβο, όπου εκτός από το «Fuck the European Union», αποφασίσθηκε να παραμερισθεί ο άνθρωπος του Βερολίνου στο Κίεβο και πρώην πυγμάχος Γκλίτσκο. Συμπεριφορά εκδικητική, τιμωρητική και απαξιωτική, που θυμίζει τον υπουργό Οικονομικών του Νίξον, Κόναλι, που στα παράπονα του τότε Γάλλου ομολόγου του Ζισκάρ ντ' Εστέν για τις διακυμάνσεις του δολαρίου απάντησε «το Δολάριο είναι το νόμισμά μας και το πρόβλημά σας!».
