ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ. ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣΗ συμφωνία Φατάχ - Χαμάς, αν και χαρακτηρίζεται ιστορική, δεν περιλαμβάνει κάτι ουσιαστικό το οποίο θα μπορούσε να γεφυρώσει πραγματικά τις διαφορές τουςΗ συμφωνία συνεργασίας και επαναπροσέγγισης μεταξύ Φατάχ και Χαμάς αποτελεί αναμφίβολα θετικό βήμα στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης των εντάσεων στο πολιτικό σκηνικό των Παλαιστινίων. Για την ακρίβεια, πρόκειται για την πρώτη προσέγγιση μεταξύ των δυο πλευρών εδώ και εφτά χρόνια, δηλαδή από την εκλογή της Χαμάς κι έπειτα.
Η συμφωνία σε πρώτη ανάγνωση -έστω κι αν χαρακτηρίζεται ιστορική από πλευράς Παλαιστινίων- δεν περιλαμβάνει κάτι ουσιαστικό το οποίο θα μπορούσε να γεφυρώσει πραγματικά τις διαφορές μεταξύ των δυο κομμάτων. Προαναγγέλει τον σχηματισμό κυβέρνησης ενότητας εντός πέντε εβδομάδων και προκήρυξη εκλογών στους επόμενους έξι μήνες.
Από τη συμφωνία δεν γίνεται σαφές αν ικανοποιήθηκε το πάγιο αίτημα της Χαμάς για εκπροσώπησή της στις τάξεις της PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), κάτι στο οποίο η Φατάχ ήταν κάθετα αντίθετη όλο το προηγούμενο διάστημα. Το αισιόδοξο στοιχείο της συμφωνίας αυτής είναι το γεγονός ότι η Χαμάς φέρεται να αναγνωρίζει όλες τις προηγούμενες συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών. Ωστόσο για να καταλήξει κάποιος σε ασφαλή συμπεράσματα χρειάζεται να δοθούν στη δημοσιότητα περισσότερα στοιχεία που αφορούν τον ρόλο που θα διαδραματίσει η Χαμάς στα όργανα της PLO. Εάν έχει προκύψει συμφωνία επί αυτού του θέματος, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για μια ουσιαστική συμφωνία. Εάν όχι, τότε δημιουργούνται ερωτήματα για τη χρονική στιγμή που επελέγη από πλευράς του Παλαιστίνιου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς για να προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια.
Το Ισραήλ ήταν αναμενόμενο πως θα αντιδράσει, και μάλιστα με έντονο τρόπο, κάτι το οποίο συνέβη. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός γνωστοποίησε το πάγωμα των διαπραγματεύσεων και προανήγγειλε οικονομικές κυρώσεις κατά των Παλαιστινίων.
Επί της ουσίας οι διαπραγματεύσεις είχαν παγώσει εδώ και καιρό κι αυτό με ευθύνη του Ισραήλ. Παρά την αποδοχή σειράς όρων και προϋποθέσεων από την πλευρά του Τελ Αβίβ, στο μεγαλύτερό τους μέρος αυτοί οι όροι δεν τηρήθηκαν. Η εποικιστική δράση στα Κατεχόμενα, αντί να παγώσει, αυξήθηκε. Η απελευθέρωση Παλαιστινίων που κρατούνται στις φυλακές του Ισραήλ δεν τηρήθηκε στην τρίτη φάση της, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Δυτική Όχθη δεν σταμάτησαν ως συμφωνήθηκε.
Ακόμη και η Ουάσιγκτον εκδήλωνε τη δυσφορία της με τη στάση του Ισραήλ, ωστόσο η ενέργεια του Αμπάς για προσέγγιση με τη Χαμάς βρήκε απροετοίμαστους τους διπλωμάτες και τους συνεργάτες του Τζον Κέρι, ο οποίος προσπαθούσε να πιέσει τον Νετανιάχου να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία και να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Σε ένα ακόμη σημείο που έχουν δίκιο οι Παλαιστίνιοι είναι το γεγονός ότι το Ισραήλ, τους εννέα μήνες που προηγήθηκαν, προέβαλε το επιχείρημα ότι ο Αμπάς δεν αποτελεί αξιόπιστο συνομιλητή διότι μια συμφωνία μαζί του δεν θα είχε καμία βαρύτητα, με δεδομένο ότι δεν εκπροσωπεί το σύνολο των Παλαιστινίων λόγω της ρήξης με τη Χαμάς.
«Τώρα που η ενότητα μεταξύ των Παλαιστινίων αποτελεί πραγματικότητα, το Ισραήλ και ο Μπ. Νετανιάχου επιρρίπτουν την ευθύνη για την αποτυχία των συνομιλιών στη δική μας πλευρά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας Σάεμπ Ερεκάτ.
Εφόσον το Ισραήλ επιθυμούσε πραγματικά την επαναφορά της ειρηνευτικής διαδικασίας, θα έπρεπε να ενθαρρύνει την προσέγγιση μεταξύ Φατάχ και Χαμάς. Ουσιαστικά αυτός είναι και ο μόνος δρόμος για να διασφαλίσει ότι μια μελλοντική συμφωνία με τους Παλαιστίνιους δεν θα τιναχθεί στον αέρα από την αντίδραση της ισχυρότερης ισλαμικής οργάνωσης στη Γάζα.
Επίσης θα πρέπει να κατανοήσουν πως δεν θα έχουν διαρκώς απέναντί τους πρόσωπα όπως ο Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος αντιτίθεται στη χρήση βίας και σταμάτησε ουκ ολίγες φορές το ξέσπασμα τρίτης ιντιφάντα...
Τέλος, σε ό,τι αφορά τον Παλαιστίνιο πρόεδρο, ο χρόνος θα αποδείξει αν η προσέγγιση με τη Χαμάς ήταν συνειδητή επιλογή που αποσκοπεί στην ενσωμάτωσή της στην PLO ή αν πρόκειται για τέχνασμα που έχει στόχο να απεμπλέξει τον ίδιο από μια διαδικασία επανέναρξης του διαλόγου με το Ισραήλ, κατά τη διάρκεια της οποίας δέχεται πιέσεις για να αποδεχθεί πράγματα που αποδομούν την αξιοπιστία και το κύρος του στο εσωτερικό των Παλαιστινίων.
Έτσι κι αλλιώς η επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας ναυάγησε και το ναυάγιο ανακοινώθηκε διά στόματος Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος δήλωσε πως ίσως οι δύο πλευρές χρειάζονται χρόνο για να κατανοήσουν την εναλλακτική οδό αντί των διαπραγματεύσεων.Ασχέτως, πάντως, του τι σημαίνει για το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή το πάγωμα της διαδικασίας, η πολιτική Ομπάμα στη Μέση Ανατολή γνωρίζει μία ακόμη αποτυχία.
