Του Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη
- Η Δύση δεν είναι σε θέση να συγκρουστεί με τη Ρωσία
- Η διακηρυκτική επιθετικότητα σε επίπεδο αντιπαράθεσης είναι μόνο για την τήρηση των προσχημάτων
- ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ δεν υπάρχει περίπτωση να συγκρουστούν, καθώς αυτό θα σήμαινε, σε μια διαρκή κλιμάκωση, το τέλος του κόσμου
Ανεξέλεγκτη εν πολλοίς κλιμάκωση
Η κρίση που έχει εκδηλωθεί στην Ουκρανία το τελευταίο διάστημα παρουσιάζει σημάδια ανεξέλεγκτης εν πολλοίς κλιμάκωσης, με παγκόσμιες εξακτινώσεις, με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία σε ρόλο πρωταγωνιστικό, προασπίζοντας τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα και στοχεύεις στη γεωπολιτική σκακιέρα της διεθνούς πολιτικής.
Η Ρωσία, αφού προσήρτησε κατά τρόπον απαράμιλλα επιδέξιο και αποτελεσματικό την Κριμαία, προβαίνει σε στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στα ουκρανικά σύνορα, μετά και την κλιμάκωση της βίας στην Ανατολική Ουκρανία, υπερασπιζόμενη το «Εγγύς Εξωτερικό» και υποστηρίζοντας πολιτικά τους ρωσόφωνους πληθυσμούς, οι οποίοι διεκδικούν την αυτονομία και χειραφέτησή τους από το Κίεβο.
Ο μέντορας της διεθνούς διπλωματίας Χένρι Κίσιγκερ, σε συνέντευξή του στις 5 Μαρτίου 2014, εξηγεί ως προς την αντίδραση της Ρωσίας πως ανέκαθεν η ίδια θεωρούσε ως τμήμα της την Ουκρανία, κάτι το οποίο προέρχεται από τους πολιτιστικούς και γλωσσικούς δεσμούς των δύο χωρών, αλλά και από το ιστορικό τους παρελθόν. Η Ουκρανία υπήρξε εδώ και αιώνες ένα κομμάτι όχι μόνο Ρωσικής επιρροής, αλλά και επικράτειας. Το Δόγμα του «Εγγύς Εξωτερικού» υιοθετήθηκε ως η εξωτερική πολιτική της Ρωσικής Ομοσπονδίας με την κατάρρευση της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, ορίζοντας τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας που αφορούσε στα 14 διάδοχα κράτη που δημιουργήθηκαν από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, από τον Καύκασο, την Κεντρική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
Μέσω του Δόγματος αυτού, η Ρωσία επιχειρεί να υπερασπιστεί τα στρατηγικά της συμφέροντα γεωπολιτικής επιρροής, στέλνοντας το μήνυμα προς την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες πως είναι σε θέση να επιβάλει τους όρους της αποφασιστικά και σταθερά στην ευρύτερη περιοχή του πρώην σοβιετικού ιμπέριουμ, και καλώντας τις ΗΠΑ και τη Δύση να σέβονται αυτές τις ισορροπίες που επιβάλλει η γεωγραφία και η πολιτική.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Ρώσος Υπουργός Άμυνας Sergei Shoigu διεμήνυσε προς
πάσα κατεύθυνση πως η Μόσχα δεν θα ανεχθεί τα πολεμικά παίγνια του ΝΑΤΟ
στην Πολωνία και στα Βαλτικά κράτη, που δεν συμβάλλουν στην εξομάλυνση
της ήδη τεταμένης κατάστασης, καθιστώντας τη Ρωσία υποχρεωμένη να
αντιδράσει.
Σε παρόμοιους τόνους, ο Τσακ Χέιγκελ υποστήριξε πως οι ενέργειες της Ρωσίας και η κατάσταση αναταραχής στην Ανατολική Ουκρανία, που βαίνει κλιμακούμενη, παρά τη συμφωνία που υπεγράφη στη Γενεύη, διαιωνίζει την κλιμάκωση, απειλεί τη σταθερότητα όχι μόνο της Ουκρανίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, δυσχεραίνοντας την οποιαδήποτε προσπάθεια εξεύρεσης μιας διπλωματικής οδού για την πολιτική επίλυση του ζητήματος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, επίσης, διά στόματος Κέρι και Ομπάμα, υποστήριξαν πως η τακτική που ακολουθεί η Ρωσία λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή, κάτι το οποίο θα επιφέρει πρόσθετες κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας. Σε αυστηρούς προειδοποιητικούς τόνους, επεσήμαναν πως τα χρονικά περιθώρια της Ρωσίας μειώνονται, ενώ το παράθυρο ευκαιρίας για αλλαγή στάσης κλείνει, προκειμένου η κυβέρνηση της Μόσχας να αλλάξει τακτική και να διαφοροποιήσει τη στάση της έναντι της ουκρανικής κρίσης. Πρόκειται για έπεα πτερόεντα, καθώς τι είδους κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν εις βάρος της Μόσχας, που να επέφεραν πραγματικά τέτοιο κόστος στη Ρωσία, που να την υποχρέωναν να αλλάξει τη στρατηγική της;
Ο Κέρι, εγκαλώντας και εκτοξεύοντας κατηγορίες για τη χρήση προπαγανδιστικών τεχνασμάτων και μηχανισμών, αλλά και για αποσταθεροποιητικές κινήσεις με στόχο την υπονόμευση των εκλογών που θα διεξαχθούν στην Ουκρανία τον επόμενο μήνα, κρούει τον κώδωνα για την προοπτική επιβολής νέων κυρώσεων υψηλότερου κόστους για τη Ρωσία. Επισημαίνει πως η διατήρηση αυτής της στάσης εκ μέρους της Μόσχας και η μη αλλαγή της πολιτικής της θα συνιστά ένα υψηλού τιμήματος λάθος.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει στοχευμένα οικονομικές κυρώσεις σε μεμονωμένα άτομα, αλλά δεν έχουν προχωρήσει σε οποιαδήποτε κίνηση που να αναφέρεται στον εξαιρετικά κρίσιμο ενεργειακό τομέα της Ρωσίας. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ομπάμα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Νότια Κορέα, δήλωσε πως θα εξακολουθήσει να διατηρεί ορισμένα βέλη στη φαρέτρα του για το ενδεχόμενο περαιτέρω επιδείνωσης. Διερωτάται βέβαια κανείς τι είδους βέλη μπορεί να είναι αυτά, τα οποία να πονέσουν τη Ρωσία, χωρίς να έχουν επιπτώσεις στις ΗΠΑ ταυτόχρονα.
Δεν αναβιώνει ο παλιός Ψυχρός Πόλεμος
ΦΥΣΙΚΑ δεν αναβιώνει ο παλιός Ψυχρός Πόλεμος, γιατί και η σύγχρονη Ευρώπη δεν έχει καμιά σχέση με την Ευρώπη της ψυχροπολεμικής εποχής ως προς τις εξαρτήσεις της απέναντι στις ΗΠΑ, ούτε και οι ΗΠΑ είναι η ίδια παγκόσμια δύναμη που ήταν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Σήμερα υπάρχει η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία. Ο κόσμος μετατρέπεται σταδιακά σε πολυπολικό. Σημειώνουμε, επίσης, πως η Ρωσία σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που κατελήφθησαν εξαπίνης, εφάρμοσε στην περίπτωση της Ουκρανίας μια έξυπνη στρατηγική σύγχρονης πολεμικής μηχανής, που χρησιμοποίησε κατά τρόπον αποτελεσματικό τις ειδικές δυνάμεις, την επικοινωνία, τον ψυχολογικό πόλεμο και κατάφερε να κερδίσει τη μάχη της Ουκρανίας πριν αρχίσει καν.
Όλα αυτά που ακούγονται ως απειλές αποτελούν απλώς δονκιχωτισμούς χαμηλού επιπέδου, χωρίς καμιά αξιοπιστία προφανώς, διότι η Δύση δεν είναι σε θέση να συγκρουστεί με τη Ρωσία. Η διαπλοκή οικονομικών συμφερόντων στη σύγχρονη παγκοσμιοποίηση έχει τέτοια αλληλεξάρτηση, που δεν επιτρέπει σε κανένα μεγάλο δυτικό κράτος, όπως η Γερμανία ή οι ΗΠΑ, να συγκρουστούν με τη Ρωσία, χωρίς να έχουν κόστος οι ίδιοι.
Επομένως, όλη αυτή η διακηρυκτική επιθετικότητα σε επίπεδο αντιπαράθεσης είναι μόνο για την τήρηση των προσχημάτων και τη διατήρηση του κύρους, διεθνούς και περιφερειακού, ιδιαίτερα των δυτικών απέναντι στον χώρο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αφού ούτε πολεμικά, ούτε οικονομικά μπορούν να συγκρουστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες με τη Ρωσία. Εάν αποφασίσουν οικονομικό πόλεμο οι ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία, θα έχουν οι εταιρείες και οι οργανισμοί που συνεργάζονται με τη Μόσχα τεράστιο κόστος. Στρατιωτικά δεν υπάρχει περίπτωση να συγκρουστούν, καθώς αυτό θα σήμαινε, σε μια διαρκή κλιμάκωση, το τέλος του κόσμου ή το τέλος του σύγχρονου πολιτισμού.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
