Η στροφή του Ταγίπ Ερντογάν προς το οθωμανικό παρελθόν της Τουρκίας
έχει ξεκινήσει ανεπαίσθητα εδώ και καιρό, ωστόσο πλέον ο Τούρκος
πρωθυπουργός πλέον πετά τον «φερετζέ» των δημοκρατικών διαδικασιών και
αποκαλύπτεται σαν... Σουλτάνος.
Η σπασμωδική κίνηση του Τούρκου πρωθυπουργού έρχεται λίγες μόλις ημέρες πριν από τις δημοτικές εκλογές στη γειτονική χώρα
Τελευταίο επεισόδιο στη συντηρητικοποίηση της Τουρκίας η απαγόρευση του
Twitter από τον Ερντογάν, με την επωδό, μάλιστα, ότι αδιαφορεί πλήρως
για τις όποιες αντιδράσεις προκύψουν έξωθεν. Οι αντιδράσεις ήρθαν τόσο
εντός της χώρας όσο και από το εξωτερικό. Τα τουρκικά ΜΜΕ κατήγγειλαν
την ενέργεια του πρωθυπουργού ως λογοκρισία, που φέρνει την Τουρκία στα
ίδια επίπεδα ελευθερίας του λόγου με τη Βόρεια Κορέα. Κατηγορηματική
ήταν και η διατύπωση από πλευράς ΕΕ, διά στόματος του επιτρόπου αρμόδιου
για τη Διεύρυνση, Στέφαν Φούλε: «Η απαγόρευση του ιστοτόπου κοινωνικής
δικτύωσης Twitter στην Τουρκία δημιουργεί έντονες ανησυχίες και προκαλεί
αμφιβολίες για τη δεδηλωμένη δέσμευση της χώρας προς τις ευρωπαϊκές
αρχές και πρότυπα», έγραψε ο επίτροπος.
Το μεγαλύτερο κόμμα της τουρκικής αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, δημοσιοποίησε την πρόθεσή του να εφεσιβάλει τη δικαστική απόφαση βάσει της οποίας εφαρμόσθηκε ο αποκλεισμός της πρόβασης στο Twitter στην Τουρκία και να καταθέσει επίσης αγωγή κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για παραβίαση των ατομικών ελευθεριών.
Η απαγόρευση του Twitter κράτησε ελάχιστες ώρες αφού τόσο η ίδια η ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης όσο και αρκετά ΜΜΕ έδωσαν οδηγίες για την παράκαμψή της μέσω άλλων servers και των κινητών τηλεφώνων. Οι 11 εκατομμύρια χρήστες του Τwitter στην Τουρκία μπόρεσαν έτσι πολύ σύντομα να βρεθούν και πάλι online, καταφέροντας ένα σημαντικότατο πλήγμα στο κύρος του Ερντογάν. 17.000 «τιτιβίσματα» στέλνονταν το λεπτό αφήνοντας τον πρωθυπουργό απομονωμένο και ουσιαστικά περίγελω εντός και εκτός συνόρων για την αποτυχημένη επίδειξη αυταρχισμού. Κάποιος κατοχύρωσε το domain Twitter.com σε έναν ειρωνικό «φόρο τιμής» στον Ερντογάν, που οι ακόλουθοί του τον αποκαλούν «Αφέντη». Το μοναδικό κείμενο στην ιστοσελίδα γράφει: «Απλά πες μας να το κλείσουμε και θα το κάνουμε, Αφέντη. Είμαστε έτοιμοι».
Τη μοναχική πορεία του Ερντογάν δεν ακολουθούν εδώ και καιρό τα σημαίνοντα στελέχη του ΑΚΡ, κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα και χθες. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς δημοσιοποίησε το ημερήσιο πρόγραμμά του μέσω Twitter, ενώ και και ο πρόεδρος της χώρας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, εξέφρασε την άποψή του για την απαγόρευση χρησιμοποιώντας Twitter. Ο Τούρκος πρόεδρος «τιτίβισε» ότι στην περίπτωση παραβίασης της ιδιωτικότητας, μόνο ο αποκλεισμός μεμονωμένων ιντερνετικών σελίδων μπορεί να γίνει αποδεκτός και εξέφρασε την ελπίδα ότι το μέτρο δεν θα διαρκέσει.
Ο λόγος για τον οποίο ο Ερντογάν προχώρησε σε αυτή τη σπασμωδική κίνηση είναι προφανής και μάλιστα μόλις λίγες ημέρες πριν από τη διεξαγωγή δημοτικών εκλογών. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι η πλατφόρμα που χρησιμοποιούν οι επικριτές του για να δώσουν στη δημοσιότητα τα επίμαχα ηχητικά ντοκουμέντα που «καίνε» τον πρωθυπουργό στο σκάνδαλο διαφθοράς. Ο Ερντογάν είχε προειδοποιήσει άλλωστε, εδώ και καιρό, ότι θα κλείσει το Facebook και το YouTube, που τον είχαν ενοχλήσει ήδη από την εποχή των ταραχών στο πάρκο Γκεζί. Ακολούθησαν οι εκκαθαρίσεις στους δικαστές και την αστυνομία με φόντο την αντιπαράθεσή του με τους γκιουλενιστές.
Το νέο πρόσωπο του Ερντογάν δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο... νέο. Ο ισλαμιστής πολιτικός δεν έκρυβε τις πεποιθήσεις του και τις εθνικιστικές του τάσεις όταν το κόμμα του τέθηκε υπό απαγόρευση. Το 2002 άλλαξε και έγινε από τη μια μέρα στην άλλη φιλοδυτικός και δημοκράτης εκ πεποιθήσεως, προσηλωμένος στην προσέγγιση της ΕΕ. Με αυτή την ατζέντα κατάφερε να συσπειρώσει ετερόκλητα τμήματα του τουρκικού πληθυσμού και να σαρώνει στις εκλογικές αναμετρήσεις, τη μία μετά την άλλη.
Το ζητούμενο, όπως προκύπτει εκ των υστέρων, ήταν να βάλει στο περιθώριο τη μέχρι τότε πραγματική εξουσία στη χώρα, δηλαδή τον στρατό και όλες τις γύρω δομές του. Μόλις το κατάφερε αυτό, και ειδικά μετά την εκλογική νίκη του 2011, ο Ερντογάν αποφάσισε να αρχίσει να υλοποιεί το πραγματικό του όραμα, που είναι μια εθνικιστική, ισλαμική κοινωνία με τον ίδιο στον ρόλο του Σουλτάνου. Ακόμη και τα έργα που εξήγγειλε στην Κωνσταντινούπολη ήταν αντάξια ενός αυτοκράτορα...
Ο μακρύς κατάλογος των απαγορεύσεων
Η ροπή του Ερντογάν προς τον αυταρχισμό και τις απαγορεύσεις έγινε εμφανής τα τελευταία χρόνια. Πιο πρόσφατη ήταν βεβαίως η απέχθεια που έδειξε στα κοινωνικά δίκτυα και το «κλείσιμο» του Twitter.
Πριν από λίγες μόλις ημέρες, εξάλλου, όταν το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας απέσυρε το προεκλογικό διαφημιστικό σποτ του ΑΚΡ, επειδή παραβίαζε τους κανονισμούς, ο Ερντογάν απάντησε οργισμένος: «Θα απαγορεύσουμε την... απαγόρευση». Αυτά όμως είναι τα τελευταία επεισόδια σε ένα σίριαλ που είχε ξεκινήσει καιρό τώρα, με την υιοθέτηση μέτρων που έδειχναν ότι η χώρα οδηγείται στην ισλαμοποίηση.
Τον Οκτώβριο του 2013 ήρθη η απαγόρευση της μαντίλας στις δημόσιες υπηρεσίες και ιδρύματα, έπειτα από 90 χρόνια, ένα ζήτημα που είχε προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στη γειτονική χώρα.
Νωρίτερα είχε ψηφιστεί νόμος που επέβαλε δρακόντειους περιορισμούς στην κατανάλωση και τη διαφήμιση αλκοόλ και στο κάπνισμα.
Αριάνι αντί για μπίρα
Ο Ερντογάν, μάλιστα, είχε παροτρύνει τους Τούρκους να πίνουν αριάνι αντί για μπίρα, προειδοποιώντας για τα δεινά και την ηθική κατάπτωση που συνοδεύουν την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.
Η γενική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας είχε επίσης αποφανθεί ότι το τατουάζ δεν συνάδει με το Ισλάμ, απαγορεύοντας οποιαδήποτε αλλαγή στο σχήμα και στη μορφή του σώματος που δίνεται από τα γονίδια και τον θεό.
Στο στόχαστρο είχαν μπει και τα σκουλαρίκια, όπως και οποιοδήποτε κόσμημα τέτοιου είδους στους άνδρες, ενώ τα μακριά μαλλιά μπορούν να παραμείνουν... νόμιμα, εφόσον είναι καθαρά.
Η κυβέρνηση, επιπλέον, είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων προωθώντας την απαγόρευση των μεικτών φοιτητικών κοιτώνων. «Η συγκατοίκηση ανδρών και γυναικών είναι αντίθετη προς τη συντηρητική αλλά δημοκρατική δομή της κοινωνίας μας» είχε εξηγήσει τότε ο Ερντογάν.
1994: Είμαι ο ιμάμης
Το 1994, όταν ο Ερντογάν είχε πρωτοεκλεγεί δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, είχε δώσει το στίγμα της νοοτροπίας του σε μια συνέντευξη. Τότε είχε απαγορεύσει την πώληση αλκοόλ σε όλα τα καφέ που ανήκουν στον δήμο. Στην ερώτηση «γιατί δεν αφήνετε τους ανθρώπους μόνους ενώπιον των αμαρτιών τους», ο Ερντογάν είχε πει: «Γιατί εγώ είμαι ταυτόχρονα και ο ιμάμης αυτής της πόλης. Το να εμποδίζω τους ανθρώπους να διαπράττουν αμαρτίες συγκαταλέγεται στα καθήκοντά μου».
ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ
Η σπασμωδική κίνηση του Τούρκου πρωθυπουργού έρχεται λίγες μόλις ημέρες πριν από τις δημοτικές εκλογές στη γειτονική χώραΤο μεγαλύτερο κόμμα της τουρκικής αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, δημοσιοποίησε την πρόθεσή του να εφεσιβάλει τη δικαστική απόφαση βάσει της οποίας εφαρμόσθηκε ο αποκλεισμός της πρόβασης στο Twitter στην Τουρκία και να καταθέσει επίσης αγωγή κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για παραβίαση των ατομικών ελευθεριών.
Η απαγόρευση του Twitter κράτησε ελάχιστες ώρες αφού τόσο η ίδια η ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης όσο και αρκετά ΜΜΕ έδωσαν οδηγίες για την παράκαμψή της μέσω άλλων servers και των κινητών τηλεφώνων. Οι 11 εκατομμύρια χρήστες του Τwitter στην Τουρκία μπόρεσαν έτσι πολύ σύντομα να βρεθούν και πάλι online, καταφέροντας ένα σημαντικότατο πλήγμα στο κύρος του Ερντογάν. 17.000 «τιτιβίσματα» στέλνονταν το λεπτό αφήνοντας τον πρωθυπουργό απομονωμένο και ουσιαστικά περίγελω εντός και εκτός συνόρων για την αποτυχημένη επίδειξη αυταρχισμού. Κάποιος κατοχύρωσε το domain Twitter.com σε έναν ειρωνικό «φόρο τιμής» στον Ερντογάν, που οι ακόλουθοί του τον αποκαλούν «Αφέντη». Το μοναδικό κείμενο στην ιστοσελίδα γράφει: «Απλά πες μας να το κλείσουμε και θα το κάνουμε, Αφέντη. Είμαστε έτοιμοι».
ΤΟ ΕΙΧΕ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΙΛΕΙ
Κατά τις ημέρες των ταραχών στο πάρκο Γκεζί ο Τ. Ερντογάν, ενοχλημένος από τις αναφορές μέσων κοινωνικής δικτύωσης εναντίον του, είχε προειδοποιήσει πως θα κλείσει το Facebook και το YouTube.
Κατά τις ημέρες των ταραχών στο πάρκο Γκεζί ο Τ. Ερντογάν, ενοχλημένος από τις αναφορές μέσων κοινωνικής δικτύωσης εναντίον του, είχε προειδοποιήσει πως θα κλείσει το Facebook και το YouTube.
Τη μοναχική πορεία του Ερντογάν δεν ακολουθούν εδώ και καιρό τα σημαίνοντα στελέχη του ΑΚΡ, κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα και χθες. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς δημοσιοποίησε το ημερήσιο πρόγραμμά του μέσω Twitter, ενώ και και ο πρόεδρος της χώρας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, εξέφρασε την άποψή του για την απαγόρευση χρησιμοποιώντας Twitter. Ο Τούρκος πρόεδρος «τιτίβισε» ότι στην περίπτωση παραβίασης της ιδιωτικότητας, μόνο ο αποκλεισμός μεμονωμένων ιντερνετικών σελίδων μπορεί να γίνει αποδεκτός και εξέφρασε την ελπίδα ότι το μέτρο δεν θα διαρκέσει.
Ο λόγος για τον οποίο ο Ερντογάν προχώρησε σε αυτή τη σπασμωδική κίνηση είναι προφανής και μάλιστα μόλις λίγες ημέρες πριν από τη διεξαγωγή δημοτικών εκλογών. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι η πλατφόρμα που χρησιμοποιούν οι επικριτές του για να δώσουν στη δημοσιότητα τα επίμαχα ηχητικά ντοκουμέντα που «καίνε» τον πρωθυπουργό στο σκάνδαλο διαφθοράς. Ο Ερντογάν είχε προειδοποιήσει άλλωστε, εδώ και καιρό, ότι θα κλείσει το Facebook και το YouTube, που τον είχαν ενοχλήσει ήδη από την εποχή των ταραχών στο πάρκο Γκεζί. Ακολούθησαν οι εκκαθαρίσεις στους δικαστές και την αστυνομία με φόντο την αντιπαράθεσή του με τους γκιουλενιστές.
Το νέο πρόσωπο του Ερντογάν δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο... νέο. Ο ισλαμιστής πολιτικός δεν έκρυβε τις πεποιθήσεις του και τις εθνικιστικές του τάσεις όταν το κόμμα του τέθηκε υπό απαγόρευση. Το 2002 άλλαξε και έγινε από τη μια μέρα στην άλλη φιλοδυτικός και δημοκράτης εκ πεποιθήσεως, προσηλωμένος στην προσέγγιση της ΕΕ. Με αυτή την ατζέντα κατάφερε να συσπειρώσει ετερόκλητα τμήματα του τουρκικού πληθυσμού και να σαρώνει στις εκλογικές αναμετρήσεις, τη μία μετά την άλλη.
Το ζητούμενο, όπως προκύπτει εκ των υστέρων, ήταν να βάλει στο περιθώριο τη μέχρι τότε πραγματική εξουσία στη χώρα, δηλαδή τον στρατό και όλες τις γύρω δομές του. Μόλις το κατάφερε αυτό, και ειδικά μετά την εκλογική νίκη του 2011, ο Ερντογάν αποφάσισε να αρχίσει να υλοποιεί το πραγματικό του όραμα, που είναι μια εθνικιστική, ισλαμική κοινωνία με τον ίδιο στον ρόλο του Σουλτάνου. Ακόμη και τα έργα που εξήγγειλε στην Κωνσταντινούπολη ήταν αντάξια ενός αυτοκράτορα...
MessageΑπό το αλκοόλ στα σκουλαρίκια
AΠΟ ΤΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ
Στόχος οι αντίπαλοι
Ο πόλεμος με τον ιεροκήρυκα Γκιουλέν εντάσσεται στην εκκαθάριση κάθε αντιπάλου, αλλά και στην εθνικιστική οπτική που έχει υιοθετήσει ο Ερντογάν. Σε φυλλάδιο που κυκλοφόρησε προ μηνός το ΑΚΡ στην Πόλη με τίτλο «στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουν όλοι», αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Κάθε φορά που η Τουρκία ελευθερώνεται από τα δεσμά της, ενοχλούνται κάποια εγχώρια και ξένα κέντρα και οργανώνουν τα γνωστά κόλπα». Αποκορύφωμα η αποστροφή ότι τα κέντρα αυτά στρέφονται κατά του «ιδρυτή» της χώρας Ερντογάν και σχεδιάζουν μια Τουρκία χωρίς αυτόν.
Ο μακρύς κατάλογος των απαγορεύσεων
Η ροπή του Ερντογάν προς τον αυταρχισμό και τις απαγορεύσεις έγινε εμφανής τα τελευταία χρόνια. Πιο πρόσφατη ήταν βεβαίως η απέχθεια που έδειξε στα κοινωνικά δίκτυα και το «κλείσιμο» του Twitter.
Πριν από λίγες μόλις ημέρες, εξάλλου, όταν το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας απέσυρε το προεκλογικό διαφημιστικό σποτ του ΑΚΡ, επειδή παραβίαζε τους κανονισμούς, ο Ερντογάν απάντησε οργισμένος: «Θα απαγορεύσουμε την... απαγόρευση». Αυτά όμως είναι τα τελευταία επεισόδια σε ένα σίριαλ που είχε ξεκινήσει καιρό τώρα, με την υιοθέτηση μέτρων που έδειχναν ότι η χώρα οδηγείται στην ισλαμοποίηση.
Τον Οκτώβριο του 2013 ήρθη η απαγόρευση της μαντίλας στις δημόσιες υπηρεσίες και ιδρύματα, έπειτα από 90 χρόνια, ένα ζήτημα που είχε προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στη γειτονική χώρα.
Νωρίτερα είχε ψηφιστεί νόμος που επέβαλε δρακόντειους περιορισμούς στην κατανάλωση και τη διαφήμιση αλκοόλ και στο κάπνισμα.
Αριάνι αντί για μπίρα
Ο Ερντογάν, μάλιστα, είχε παροτρύνει τους Τούρκους να πίνουν αριάνι αντί για μπίρα, προειδοποιώντας για τα δεινά και την ηθική κατάπτωση που συνοδεύουν την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.
Η γενική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας είχε επίσης αποφανθεί ότι το τατουάζ δεν συνάδει με το Ισλάμ, απαγορεύοντας οποιαδήποτε αλλαγή στο σχήμα και στη μορφή του σώματος που δίνεται από τα γονίδια και τον θεό.
Στο στόχαστρο είχαν μπει και τα σκουλαρίκια, όπως και οποιοδήποτε κόσμημα τέτοιου είδους στους άνδρες, ενώ τα μακριά μαλλιά μπορούν να παραμείνουν... νόμιμα, εφόσον είναι καθαρά.
Η κυβέρνηση, επιπλέον, είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων προωθώντας την απαγόρευση των μεικτών φοιτητικών κοιτώνων. «Η συγκατοίκηση ανδρών και γυναικών είναι αντίθετη προς τη συντηρητική αλλά δημοκρατική δομή της κοινωνίας μας» είχε εξηγήσει τότε ο Ερντογάν.
1994: Είμαι ο ιμάμης
Το 1994, όταν ο Ερντογάν είχε πρωτοεκλεγεί δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, είχε δώσει το στίγμα της νοοτροπίας του σε μια συνέντευξη. Τότε είχε απαγορεύσει την πώληση αλκοόλ σε όλα τα καφέ που ανήκουν στον δήμο. Στην ερώτηση «γιατί δεν αφήνετε τους ανθρώπους μόνους ενώπιον των αμαρτιών τους», ο Ερντογάν είχε πει: «Γιατί εγώ είμαι ταυτόχρονα και ο ιμάμης αυτής της πόλης. Το να εμποδίζω τους ανθρώπους να διαπράττουν αμαρτίες συγκαταλέγεται στα καθήκοντά μου».
ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΙΔΟΥ
