Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣΜέχρι στιγμής ΗΠΑ και Ε.Ε. κινούνται στα όρια των
προσχηματικών-συμβολικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας. Η μεγάλη πρόκληση
είναι τι επί της ουσίας θέλει και μπορεί να πράξει η Δύση πρώτον, για
να σώσει το Κίεβο από την ορατή χρεοκοπία και δεύτερον, να προσφέρει στη
χώρα μια ευρωπαϊκή προοπτική με αντίκρισμα που, πέραν των διακηρύξεων,
να εξισορροπεί επί της ουσίας τη συνθλιπτικά μονομερή εξάρτηση της
Ουκρανίας από τη Ρωσία.Αν η σημερινή ένταση τεθεί υπό έλεγχο,
τότε το μόνο που μπορεί να περιμένει στο άμεσο μέλλον η Ουκρανία από τη
Δύση είναι μια οριακά επαρκής βοήθεια από το ΔΝΤ με τους γνωστούς όρους
υψηλού κοινωνικού και πολιτικού κόστους, που πολύ γρήγορα θα
δημιουργήσουν κύμα αμφισβήτησης κατά της νέας ηγεσίας.Στην Ουκρανία κινδυνεύει να επαναληφθεί η ιστορία όχι ως φάρσα, όπως έλεγε ο Μαρξ, αλλά ως τραγωδία: Η Ανατολική Ευρώπη που μετά την πτώση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού την περίοδο 1989-1991 έβλεπε την πλήρη ένταξη στην Ε.Ε. ως εισιτήριο για αυτόματη αναβάθμιση της καθημερινότητας των πολιτών, έζησε την εμπειρία μιας ανώμαλης προσγείωσης.
Από την Πολωνία και την Τσεχία και κατά μείζονα λόγο μέχρι τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, πολύ γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι η πλήρης ένταξή τους σήμαινε ένα δεύτερο μετά την πτώση του Κομμουνισμού σοκ προσαρμογής, χωρίς τα ΜΟΠ και τα πακέτα Ντελόρ με τα οποία στην δεκαετία του '80 η τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα στήριξε τα πρώτα βήματα της ένταξης της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
Ετσι η πολιτική που διαμορφώνει η Δύση απέναντι στην Ουκρανία προβάλλει ως αποσπασματική και αντιφατική: Την ενθαρρύνει να έλθει σε αντιπαράθεση με τη Μόσχα από την οποία εξαρτάται εμπορικά και ενεργειακά, χωρίς ταυτόχρονα να της προσφέρει εναλλακτική λύση που θα έχει άμεσα και απτά αποτελέσματα σε μια κοινωνία που υποφέρει εδώ και είκοσι τρία χρόνια από την καταλήστευσή της από μια κλεπτοκρατία που την συναπαρτίζουν ολιγάρχες μαζί με μια σε ακραίο βαθμό διεφθαρμένη πολιτική ηγεσία.
Η αντίθεση της Ρωσίας στην προσέγγιση Ουκρανίας - Ε.Ε. είναι ένα πολύτιμο άλλοθι που μέχρι στιγμής και για το ορατό μέλλον θα σώζει τα προσχήματα για τη Δύση: Με τον ίδιο τρόπο που το βέτο της Αθήνας στην ανύπαρκτη ούτως ή άλλως ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας ήταν μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι τον Δεκέμβριο του 1999 ένα ωραίο και βολικό άλλοθι για την Ε.Ε. απέναντι στην Αγκυρα.
Με την ενότητά της σκληρά συμπιεσμένη λόγω της κρίσης στην Ευρωζώνη, με τον Νότο σε κατάσταση ολοένα και μεγαλύτερης απόκλισης από τον Βορρά, με τις συνεχείς δημοσιονομικές περικοπές να πλήττουν τη μελλοντική αμυντική αξιοπιστία, αλλά και να εκμηδενίζουν τα περιθώρια οποιασδήποτε ουσιαστικής οικονομικής βοήθειας εκτός των ορίων της Ένωσης, τι μπορεί να προσφέρει η Ε.Ε. στο Κίεβο;
Και για να είμαστε προσγειωμένοι στην πραγματικότητα, η Ουκρανία είναι δεύτερη μετά την Ρωσία σε έκταση χώρα της Γηραιάς Ηπείρου με πληθυσμό που προσεγγίζει τα πενήντα εκατομμύρια!
Οταν μετά το 1947 οι ΗΠΑ μοίραζαν τα δισ. του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ευρώπη, τότε όντως αποτελούσαν μια ελκυστική εναλλακτική λύση για τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς η Σοβιετική Ενωση αντί βοηθείας απομυζούσε τους πόρους τους στην προσπάθειά της να ανασυγκροτηθεί από την καταστροφή του πολέμου.
Σήμερα στον ορίζοντα της Ουκρανίας δεν υπάρχουν ούτε πακέτα Ντελόρ, ούτε ΜΟΠ, ούτε πολύ περισσότερο Σχέδια Μάρσαλ. Το μόνο που φαίνεται είναι η αντιπροσωπεία του ΔΝΤ που όταν θα εκκινήσει για το Κίεβο, θα έχει τις αποσκευές της γεμάτες με επώδυνες διαρθρωτικές αλλαγές.
Δεύτερο σοκ
Από την Πολωνία και την Τσεχία και κατά μείζονα λόγο μέχρι τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία πολύ γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι η πλήρης ένταξή τους σήμαινε ένα δεύτερο μετά την πτώση του Κομμουνισμού σοκ προσαρμογής.
kapopoulos@pegasus.gr
