Η προσάρτηση της Κριμαίας διαταράσσει τη διεθνή τάξη που
εγκαθιδρύθηκε μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, το 1991. «Καλώς ήλθατε στον
Δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο!», προαναγγέλλει ο Ντμίτρι Τρένιν, διευθυντής του
Ιδρύματος Κάρνεγκι στη Μόσχα. Το μείζον αυτό γεγονός ενδέχεται να
αλλάξει για καιρό τα δεδομένα των διεθνών σχέσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Ήδη οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είχαν εγκαταλείψει την Ευρώπη προς
όφελος της Ασίας, επιστρέφουν στη Γηραιά Ήπειρο. Η ψύχρανση των σχέσεων
Ανατολής-Δύσης μπορεί επίσης να περιπλέξει τη διαχείριση των μεγάλων
διπλωματικών θεμάτων αυτής της περιόδου, όπως είναι η αποχώρηση των
αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν ή η διάλυση των χημικών
όπλων της Συρίας.
Σε κάθε περίπτωση, γράφει η Ιζαμπέλ Λασέρ στη Φιγκαρό, η κίνηση του αρχηγού του Κρεμλίνου αποτέλεσε ένα βαρύ πλήγμα στο σύστημα ασφαλείας της Ευρώπης, καθώς αμφισβητεί τη διεθνή πυρηνική τάξη που επικρατούσε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Στις 5 Δεκεμβρίου 1994, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ρωσία υπέγραψαν το υπόμνημα της Βουδαπέστης. Στην ομάδα αυτή εντάχθηκαν στη συνέχεια η Γαλλία και η Κίνα. Οι δυνάμεις αυτές δεσμεύτηκαν να εγγυηθούν την ανεξαρτησία και την εδαφική κυριαρχία της Ουκρανίας με αντάλλαγμα τη διάλυση του πυρηνικού της οπλοστασίου, που την εποχή εκείνη ήταν τρίτο στον κόσμο. Το υπόμνημα αυτό έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην έξοδο από τον Ψυχρό Πόλεμο. Οι εγγυήσεις που προβλέπει επικυρώθηκαν από τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο τέλος της δεκαετίας του 2000, όταν η Ρωσία και οι ΗΠΑ υπέγραψαν τη συνθήκη πυρηνικού αφοπλισμού New Start.
Η παραβίαση των όρων αυτού του υπομνήματος από τη Ρωσία δημιουργεί έτσι ένα πολύ κακό προηγούμενο. Οι χαλαρές κυρώσεις που αποφάσισε η Δύση για να αντιδράσει στην προσάρτηση της Κριμαίας ενδέχεται να οδηγήσουν σε σκλήρυνση της στάσης του Ιράν, το οποίο υπέγραψε τον περασμένο Νοέμβριο μια προσωρινή συμφωνία με τη διεθνή κοινότητα. Μέσα σε δέκα χρόνια, οι τρεις βασικές χώρες που αποκήρυξαν κάτω από διεθνείς πιέσεις τα πυρηνικά τους όπλα – το Ιράκ, η Λιβύη και η Ουκρανία – είδαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο την εθνική τους κυριαρχία να γίνεται κομμάτια. Το Ιράκ δέχθηκε την εισβολή του αμερικανικού και του βρετανικού στρατού, που έδιωξαν από την εξουσία τον Σαντάμ Χουσέιν. Η Λιβύη βομβαρδίστηκε από τη γαλλοβρετανική αεροπορία, με τις ευλογίες της Ουάσινγκτον, και ο συνταγματάρχης Καντάφι εκδιώχθηκε από το παλάτι του. Η Ουκρανία έχασε την Κριμαία χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός. Τι διδάγματα λοιπόν θα αποκομίσει το Ιράν; Οι διαπραγματεύσεις με στόχο τη μετατροπή της προσωρινής συμφωνίας σε μόνιμη λύση επαναλήφθηκαν αυτή την εβδομάδα στη Βιέννη. Και θα αποτελέσουν ένα τεστ για τη στάση τόσο του Ιράν όσο και της Ρωσίας. Μέχρι τώρα, οι πέντε μεγάλες δυνάμεις είχαν κατορθώσει να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο απέναντι στο Ιράν. Η Μόσχα μπορεί όμως τώρα να δείξει λιγότερη προθυμία να κάνει θυσίες στο όνομα της ενότητας. Ιδιαίτερα αν το Ιράν σκληρύνει τη στάση του.
Τα μαθήματα από την Ουκρανία θα συζητηθούν χωρίς αμφιβολία και αλλού, σε χώρες όπως η Ιαπωνία ή η Νότια Κορέα που επωφελούνται από την αμερικανική πυρηνική «ομπρέλα». Η στη Μέση Ανατολή, όπου οι σουνιτικές δυνάμεις – η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Τουρκία – απειλούν να εμπλακούν σε έναν πυρηνικό ανταγωνισμό με το σιιτικό Ιράν. Με άλλα λόγια, τα γεγονότα στην Ουκρανία ενδέχεται να ενθαρρύνουν ορισμένες χώρες να προσπαθήσουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα.
Η ρωσική επιθετικότητα, τέλος, φαίνεται να στέλνει στις καλένδες και οποιαδήποτε προοπτική νέων αμερικανορωσικών διαπραγματεύσεων για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Το όραμα που είχε εκφράσει ο Μπαράκ Ομπάμα το 2009 στην Πράγα για έναν «κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα» αποδεικνύεται ουτοπία.
(Πηγή: Le Figaro)
Σε κάθε περίπτωση, γράφει η Ιζαμπέλ Λασέρ στη Φιγκαρό, η κίνηση του αρχηγού του Κρεμλίνου αποτέλεσε ένα βαρύ πλήγμα στο σύστημα ασφαλείας της Ευρώπης, καθώς αμφισβητεί τη διεθνή πυρηνική τάξη που επικρατούσε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Στις 5 Δεκεμβρίου 1994, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ρωσία υπέγραψαν το υπόμνημα της Βουδαπέστης. Στην ομάδα αυτή εντάχθηκαν στη συνέχεια η Γαλλία και η Κίνα. Οι δυνάμεις αυτές δεσμεύτηκαν να εγγυηθούν την ανεξαρτησία και την εδαφική κυριαρχία της Ουκρανίας με αντάλλαγμα τη διάλυση του πυρηνικού της οπλοστασίου, που την εποχή εκείνη ήταν τρίτο στον κόσμο. Το υπόμνημα αυτό έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην έξοδο από τον Ψυχρό Πόλεμο. Οι εγγυήσεις που προβλέπει επικυρώθηκαν από τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο τέλος της δεκαετίας του 2000, όταν η Ρωσία και οι ΗΠΑ υπέγραψαν τη συνθήκη πυρηνικού αφοπλισμού New Start.
Η παραβίαση των όρων αυτού του υπομνήματος από τη Ρωσία δημιουργεί έτσι ένα πολύ κακό προηγούμενο. Οι χαλαρές κυρώσεις που αποφάσισε η Δύση για να αντιδράσει στην προσάρτηση της Κριμαίας ενδέχεται να οδηγήσουν σε σκλήρυνση της στάσης του Ιράν, το οποίο υπέγραψε τον περασμένο Νοέμβριο μια προσωρινή συμφωνία με τη διεθνή κοινότητα. Μέσα σε δέκα χρόνια, οι τρεις βασικές χώρες που αποκήρυξαν κάτω από διεθνείς πιέσεις τα πυρηνικά τους όπλα – το Ιράκ, η Λιβύη και η Ουκρανία – είδαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο την εθνική τους κυριαρχία να γίνεται κομμάτια. Το Ιράκ δέχθηκε την εισβολή του αμερικανικού και του βρετανικού στρατού, που έδιωξαν από την εξουσία τον Σαντάμ Χουσέιν. Η Λιβύη βομβαρδίστηκε από τη γαλλοβρετανική αεροπορία, με τις ευλογίες της Ουάσινγκτον, και ο συνταγματάρχης Καντάφι εκδιώχθηκε από το παλάτι του. Η Ουκρανία έχασε την Κριμαία χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός. Τι διδάγματα λοιπόν θα αποκομίσει το Ιράν; Οι διαπραγματεύσεις με στόχο τη μετατροπή της προσωρινής συμφωνίας σε μόνιμη λύση επαναλήφθηκαν αυτή την εβδομάδα στη Βιέννη. Και θα αποτελέσουν ένα τεστ για τη στάση τόσο του Ιράν όσο και της Ρωσίας. Μέχρι τώρα, οι πέντε μεγάλες δυνάμεις είχαν κατορθώσει να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο απέναντι στο Ιράν. Η Μόσχα μπορεί όμως τώρα να δείξει λιγότερη προθυμία να κάνει θυσίες στο όνομα της ενότητας. Ιδιαίτερα αν το Ιράν σκληρύνει τη στάση του.
Τα μαθήματα από την Ουκρανία θα συζητηθούν χωρίς αμφιβολία και αλλού, σε χώρες όπως η Ιαπωνία ή η Νότια Κορέα που επωφελούνται από την αμερικανική πυρηνική «ομπρέλα». Η στη Μέση Ανατολή, όπου οι σουνιτικές δυνάμεις – η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Τουρκία – απειλούν να εμπλακούν σε έναν πυρηνικό ανταγωνισμό με το σιιτικό Ιράν. Με άλλα λόγια, τα γεγονότα στην Ουκρανία ενδέχεται να ενθαρρύνουν ορισμένες χώρες να προσπαθήσουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα.
Η ρωσική επιθετικότητα, τέλος, φαίνεται να στέλνει στις καλένδες και οποιαδήποτε προοπτική νέων αμερικανορωσικών διαπραγματεύσεων για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Το όραμα που είχε εκφράσει ο Μπαράκ Ομπάμα το 2009 στην Πράγα για έναν «κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα» αποδεικνύεται ουτοπία.
(Πηγή: Le Figaro)
News Room «Κέρδος» με πληροφόρηση από το ΑΠΕ - ΑΜΠ
Κέρδος online
20/3/2014 15:22