ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΜΕ ΗΠΑ - Ε.Ε., ΔΕΝ ΤΑ «ΣΠΑΕΙ» ΜΕ ΤΗ ΡΩΣΙΑ Σε «δύο ταμπλό» παίζει η Τουρκία για την Κριμαία

 Η Άγκυρα έχει ένα «χαρτί» σε αυτή την κρίση και σκοπεύει να το αξιοποιήσει. Tου Γιώργου Παυλόπουλου

«Ο δρόμος βρίσκεται πρωτίστως στη διπλωματία και όχι στις κυρώσεις», έλεγε πρόσφατα υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος στην εφημερίδα Zaman, αναφερόμενος στην κρίση της Ουκρανίας. Την ίδια δε στιγμή, οι περισσότεροι Τούρκοι αναλυτές συμφωνούν ότι, για την ώρα, οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία είναι περισσότερο «για το θεαθήναι». Έτσι, παρά το γεγονός ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωσε πως η χώρα του συντάσσεται πλήρως με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. και δεν αναγνωρίζει τη νομιμότητα του δημοψηφίσματος στην Κριμαία, η Άγκυρα φροντίζει να διατηρεί ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τη Μόσχα. Οι καιροί, άλλωστε, το απαιτούν.

Είναι γεγονός ότι από το 1958 μέχρι το 1917 (όταν έγινε η Επανάσταση των Μπολσεβίκων), η Ρωσική και η Οθωμανική Αυτοκρατορία ενεπλάκησαν 17 φορές σε πόλεμο -με τη δεύτερη να είναι σχεδόν πάντα η μεγάλη χαμένη. Ο φόβος των Ρώσων, επίσης, ήταν από τις βασικές αιτίες που οδήγησαν την Τουρκία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, το 1952, για να μετατραπεί σε ένα από το προκεχωρημένα φυλάκια της Δύσης και ειδικότερα των Αμερικανών στην αντιπαράθεση με την «Αυτοκρατορία του Κακού».
 
ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όμως, τα πράγματα σταδιακά άλλαξαν και οι ιστορικές μνήμες αδυνάτισαν μπροστά στην ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων. Έτσι, σήμερα πλέον, η Τουρκία εισάγει πάνω από το 50% του φυσικού αερίου που έχει ανάγκη από τη Ρωσία, ενώ η Gazprom κατασκευάζει τον South Stream στο τμήμα της Μαύρης Θάλασσας που ανήκει στην Τουρκία.

Επιπλέον, η Ρωσία συναγωνίζεται τη Γερμανία για το ποιος αποτελεί το σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Τουρκίας, με την αξία των διμερών συναλλαγών να έχουν αυξηθεί πάνω από 200% την τελευταία πενταετία και να πλησιάζουν τα 35 δισ. δολάρια.

Έτσι, η Τουρκία -στη διπλωματική παράδοση της οποίας έχει ξεχωριστή θέση η αρχή «δεν παίρνω ποτέ σαφή θέση προτού ξεκαθαρίσει ποιος είναι ο πιο δυνατός»- τηρεί ουσιαστικά στάση αναμονής και έχει ως μοναδικό κριτήριο την αναβάθμιση του δικού της γεωστρατηγικού ρόλου. Όσο για χαρτί των 300.000 περίπου Τατάρων της Κριμαίας, «συγγενών» της από κάθε άποψη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά το δοκούν. Είτε για να τα «σπάσει» με τη Μόσχα, είτε για να επιτύχει μια νέα συμφωνία μαζί της.
 
«Αποβολή» από την G8
Το ενδεχόμενο μόνιμης «αποβολής» της Ρωσίας από την G8, το κλαμπ των ισχυρών του πλανήτη, ήγειρε χθες ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, μιλώντας στο Κοινοβούλιο. «Εάν αποφύγουμε αυτή την κρίση και δεν αναλάβουμε δράση, τότε το τίμημα θα είναι πολύ μεγάλο μακροπρόθεσμα», είπε, για να αιτιολογήσει τη θέση του. Βεβαίως, μια τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε νέα δεδομένα στην παγκόσμια σκακιέρα και θα απομάκρυνε τη Ρωσία από τη Δύση, φέρνοντάς την έτσι πιο κοντά σε μια στρα-τηγική συμμαχία με την Κίνα. Κάτι τέτοιο δε, όπως είναι προφανές, θα καθι-στούσε πιο πιθανό το σενά-ριο ενός νέου Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή -ή, με άλλα λόγια, ανάμεσα στα παραδοσιακά και τα αναδυόμενα καπιταλιστικά κέντρα. Το θέλουν αυτό, άραγε, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι;