13 Μαρτίου 2014

Τουρκία, ο νέος μεγάλος ασθενής

Αν η Γηραιά Ηπειρος συνολικά σκιάζεται από την απειλή ενός νέου Ψυχρού Πολέμου Δύσης-Ρωσίας με υψηλό κόστος και για τις δύο πλευρές, για την Αθήνα σε σχέση με τις εξελίξεις στη γειτονική Τουρκία δεν υπάρχει απειλή αλλά βεβαιότητα. Ο ανατολικός γείτονας της χώρας μας θα είναι, για άγνωστης διάρκειας χρονική περίοδο, ένας νέος μεγάλος ασθενής -ο όρος χρησιμοποιήθηκε από τις αρχές του 19ου αιώνα για την Οθωμανική Αυτοκρατορία- με απρόβλεπτες εσωτερικές εξελίξεις και εξωτερικές παρενέργειες.Την απάντηση στη σημερινή παροξυσμική κρίση, όπου τόσο ο Ερντογάν όσο και οι αντίπαλοί του υιοθετούν ρητορική θεσμικής εκτροπής, δεν θα τη δώσουν οι τοπικές εκλογές στα τέλη του μήνα, όπου η πρωτιά του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ είναι δεδομένη, με ζητούμενο μόνο το προβάδισμά του σε σχέση με την κοινοβουλευτική αντιπολίτευση.

Η κρίση στην Τουρκία είναι πολλαπλή: κρίση κόπωσης και φθοράς έπειτα από δώδεκα συνεχή χρόνια διακυβέρνησης από το ΑΚΡ, που εκφράζει τη μεσαία τάξη της Ανατολίας, τους μη προνομιούχους που κατήργησαν την κλειστή και μονοπωλιακή νομή της εξουσίας από την κεμαλική ελίτ, παρενέργειες της Αραβικής Ανοιξης που στη Συρία πήρε μορφή θρησκευτικού-κοινοτικού πολέμου, αλλά και κρίση ως προς τον διεθνή προσανατολισμό της χώρας, καθώς οι σχέσεις με τις ΗΠΑ έχουν κλονισθεί σοβαρά, η ευρωπαϊκή προοπτική συντηρείται μόνον προσχηματικά και από την Αγκυρα και τις Βρυξέλλες, ενώ η υπερφιλόδοξη εξωτερική πολιτική του στρατηγικού βάθους του ΥΠΕΞ Νταβούτογλου κατέληξε σε προσάραξη σε «στρατηγικό αβαθές»!

Με τα σημερινά δεδομένα άμεση και αποτελεσματική σταθεροποίηση στην Τουρκία θα ήταν συνώνυμη θεσμικής εκτροπής, είτε με την κυβέρνηση να μεταβάλλει το καθεστώς σε μορφή που να παραπέμπει στην πρώην Σοβιετική Κεντρική Ασία ή ένα ετερόκλητο αντιισλαμικό μέτωπο δυναμικών μειοψηφιών και μηχανισμών να στήνει ένα καθεστώς εκτάκτων εξουσιών που θα παραπέμπει στην Αίγυπτο του Μόρσι. Για πρώτη φορά μετά τη Συνθήκη της Λοζάνης το 1923 η Τουρκία είναι βυθισμένη σε μια απρόβλεπτης έκβασης κρίση.-ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ