Σπύρος Λίτσας. Υφίσταται σήμερα ιδεολογία του Μίσους; Ναι, και ονομάζεται
αντισημιτισμός. Οι πρώτες καταγεγραμμένες εκφάνσεις αντισημιτισμού,
έκτος από αυτές της Παλαιάς Διαθήκης, που γρήγορα μετατρέπονται σε
οργανωμένες εκφάνσεις βίας, φόνων και μαζικών διώξεων, εμφανίζονται κατά
τη διάρκεια της Πρώτης Σταυροφορίας το 1096. Στη συνέχεια ο
αντισημιτισμός συνεχίζεται με το Διάταγμα του Εδουάρδου Α΄ της Αγγλίας,
που το 1290 αποφασίζει τη βίαιη εκδίωξη του εβραϊκού πληθυσμού από το
βασίλειό του, τη σφαγή χιλιάδων Εβραίων στην Ισπανία το 1391 (μόνο στη
Σεβίλη μέσα σε λίγες ώρες δολοφονήθηκαν 4.000 Εβραίοι), με το διάταγμα
της Αλάμπρα τον Μάρτιο του 1492 που διέταζε τη βίαιη εκδίωξη χιλιάδων
Εβραίων από τα βασίλεια Καστίλης και της Αραγονίας, με τη δολοφονία
δεκάδων χιλιάδων Εβραίων της Ουκρανίας από τους Κοζάκους μεταξύ του 1648
και του 1657, με τα αλλεπάλληλα πογκρόμ στην τσαρική Ρωσία αλλά και στη
συνέχεια στη Σοβιετική Ενωση, και ασφαλώς με την αποτρόπαια κορύφωση
του απερίγραπτου δράματος με την εξόντωση εκατομμυρίων Εβραίων της
Ευρώπης από τους ναζί στους θαλάμους αερίων των στρατοπέδων θανάτου της
Κεντρικής Ευρώπης, που έμεινε γνωστή στην Ιστορία ως Ολοκαύτωμα [Shoah].Εχει ο αντισημιτισμός μια συγκροτημένη ιδεολογική ατζέντα; Οχι. Διαθέτει όμως ως μηχανισμούς στήριξης το λούμπεν, την αμάθεια, τις ψευδαισθήσεις της ημιμάθειας και τα ψυχοπαθητικά σενάρια συνωμοσίας που ο Ουμπέρτο Εκο με θαυμάσιο τρόπο αποδομεί στο έργο του «Il cimitero di Praga» («Το κοιμητήριο της Πράγας»). Aς μη λανθάνουμε όμως. Ο αντισημιτισμός δεν είναι απλώς οι συλλογικές αυταπάτες κάποιων λίγων γραφικών στο περιθώριο της κοινωνίας. Είναι ισχυρός μηχανισμός παραγωγής και «εκλογίκευσης» στη συλλογική συνείδηση ανά τους αιώνες εκατομμυρίων φόνων και εκτοπίσεων, που ως κίνητρο έχουν τη διαιώνιση της ωμής βίας και την εμπέδωση του αταβισμού ως αρχετυπικής κοινωνικής νόρμας. Ο αντισημιτισμός δεν είναι αστείο ούτε συζήτηση καφενείου. Δεν είναι το άθροισμα υπεραπλουστεύσεων και άλογων πεποιθήσεων. Είναι ο θεμέλιος λίθος του ιδεολογήματος του Μίσους που όπλισε το χέρι δολοφόνων για να κόψουν βίαια το νήμα της ζωής σε εκατομμύρια συνανθρώπους μας ανά τους αιώνες και που σήμερα συνεχίζει και δηλητηριάζει τις ψυχές και τα μυαλά των νέων ανθρώπων. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να είναι ανεκτός σε καμία έκφανση του δημόσιου δημοκρατικού γίγνεσθαι.
Υφίσταται αντισημιτισμός σήμερα στην Ευρώπη; Δυστυχώς ναι. Και ακόμα χειρότερα, δεν διαπερνά μόνο τις τάξεις των νεοφασιστικών και νεοναζιστικών ομάδων αλλά πλέον συναντάται σε όλο το ιδεολογικό φάσμα ως μία καλά κρυμμένη, αλλά με δυσάρεστη οσμή, πεποίθηση που όσο η κρίση φουντώνει στο εσωτερικό της γηραιάς ηπείρου τόσο αυτή μεγαλώνει στον πυρήνα των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Κι αυτό είναι ίσως το πλέον ανησυχητικό. Ο αντισημιτισμός φουντώνει ξανά στον ευρωπαϊκό χώρο και μαζί του φέρνει τα φαντάσματα του παρελθόντος που δεν έπαψαν ποτέ να «φαντασιώνονται» αρρωστημένα μια νέα Endlösung [Τελική Λύση].
Ο αντισημιτισμός μπορεί να εξαλειφθεί με την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, την παιδεία, την καλλιέργεια, αλλά και τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα θέτουν όρια στο ειδεχθές ιδεολόγημα και στις βαθύτατα αρνητικές συνέπειες που προκαλεί σε όλα τα επίπεδα του σύγχρονου ουμανιστικού γίγνεσθαι.
Ειδικότερα, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δολοφονήθηκαν από τους ναζί δεκάδες χιλιάδες Ελληνες Εβραίοι, μόνο στη Θεσσαλονίκη από 46.091 άτομα που οδηγήθηκαν κυρίως στο κολαστήριο του Αουσβιτς - Μπιρκενάου επέστρεψε το 4%, ο αντισημιτισμός οφείλει να αποτελέσει βασικό κριτήριο θεσμικής απόρριψης για όποιον θέλει να ασχοληθεί με τα κοινά μέσα από τους κόλπους των δημοκρατικών και ουμανιστικών κομμάτων. Στο τέλος της ημέρας, αυτός που ιδεολογικοποιεί το Μίσος δεν διαθέτει την παραμικρή ικανότητα να εργαστεί για το συλλογικό καλό και την πρόοδο της κοινωνίας.
