Περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αντιτάσσονται δυναμικά στην προοπτική κατασκευής του αγωγού και των συνοδών έργων, υποστηρίζοντας ότι στις παράκτιες περιοχές του San Foca, από όπου ο αγωγός θα εισέλθει στο ιταλικό έδαφος, αναπαράγονται θαλάσσιες χελώνες caretta-caretta και ενδημούν φώκιες monachus-monachus, ενώ στην υποθαλάσσια διαδρομή του διασχίζει λιβάδια ποσειδωνίας.
Μπροστά στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί σε τοπικό επίπεδο με το έργο του TAP, και το οποίο μπορεί να δυναμιτίσει το όλο σχέδιο κατασκευής του, η Ιταλική Κυβέρνηση ανέλαβε πρωτοβουλία και έφερε σε επαφή την εταιρεία του ΤΑΡ με την ιταλική Edison για τη διερεύνηση της δυνατότητας συνεργασίας των δύο εταιρειών με στόχο την αξιοποίηση της περιβαλλοντολογικής άδειας που έχει ήδη λάβει ο αγωγός IGI Poseidon (κοινοπραξία ΔΕΠΑ-Edison) ο οποίος καταλήγει όμως στη περιοχή νοτίως του Brindisi. Ως γνωστό το ενδιαφέρον αλλά και οι προοπτικές για τη κατασκευή του IGI Poseidon έχουν μειωθεί μετά την έγκριση του αγωγού ΤΑΡ από την κοινοπραξία του Shah Deniz II για τη μεταφορά Αζέρικου αερίου στην Ευρώπη.
Όμως η διοίκηση της ΔΕΠΑ διατηρεί ακόμη ζωντανό το ενδιαφέρον της για το έργο του IGI Poseidon εκτιμώντας ότι όσο περνάει ο καιρός και επιβεβαιώνονται τα μεγέθη των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων σε Κύπρο και Ισραήλ, ενισχύονται οι πιθανότητες για την κατασκευή του αγωγού East Med που θα μεταφέρει μέχρι 8.0BCM αερίου από τα εν λόγω κοιτάσματα προς την Ευρωπαϊκή αγορά. Σε αυτή τη περίπτωση ο αγωγός IGI Poseidon θα είναι άκρως απαραίτητος για τη μεταφορά του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην αγορά της Δυτικής Ευρώπης μέσω της Ιταλίας. Όμως ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η πλήρης μελέτη σκοπιμότητας του αγωγού και άρα δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την παράδοση τωνπρώτων ποσοτήτων αερίου σε Ελλάδα-Ιταλία.Η γενική εκτίμηση είναι ότι το αέριο αυτό θα είναι διαθέσιμο μετά το 2019.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energia.gr και μετά από αρχικές διερευνητικές επαφές στις αρχές του έτους ακολούθησε πλέον πρόσφατα η ανταλλαγή προτάσεων μεταξύ ΤΑΡ και ΔΕΠΑ. Με τη ΔΕΠΑ-Edison να δηλώνουν έτοιμες να παραχωρήσουν την πολυπόθητη περιβαλλοντολογική άδεια στην κοινοπραξία του ΤΑΡ, έναντι όμως κάποιων σοβαρών ανταλλαγμάτων. Μία ενδεχόμενη συνεργασία μεταξύ του ΤΑΡ,( όπου συμμετέχουν εταιρείες κολοσσοί όπως η BP, Statoil, η ΕΟΝ, η Socar και η Fluxys και ο αρχικός μέτοχος AXPO), εκτιμάται ότι θα διευκολύνει σημαντικά το έργο κατασκευής του αγωγού αφού έτσι θα αποφευχθούν πολυδάπανες καθυστερήσεις από την υποχρεωτική επαναχάραξη της διαδρομής του και την ετοιμασία και υποβολή νέας αίτησης περιβαλλοντολογικών όρων, πράγμα που θα έχει αρνητικές συνέπειες στο χρονοδιάγραμμα κατασκευής του έργου , με κίνδυνο μη ολοκλήρωσης του μέχρι το 2018 και τη συνακόλουθη έγερση οικονομικών απαιτήσεων κατά του ΤΑΡ.
Η διοίκηση της ΔΕΠΑ γνωρίζει από πρώτο χέρι την εξαιρετικά δύσκολη θέση στην οποία έχει περιέλθει ο ΤΑΡ και τον τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο από μία ενδεχόμενη πολυετή καθυστέρηση, αφού η ίδια έχει κατασκευάσει όλη τη βασική υποδομή φυσικού αερίου στην Ελλάδα και άρα είναι σε θέση να εκτιμήσει με ακρίβεια τις επιπτώσεις από τη μη έγκαιρη παράδοση του έργου. Όπως επίσης είναι σε θέση να εκτιμήσει τα οφέλη και ζημίες για την ίδια από την ενδεχόμενη ακύρωση του σχεδίου της για την κατασκευή το IGI Poseidon προς όφελος του ΤΑΡ . Για αυτό οι επόμενες εβδομάδες θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμες όχι μόνο για το μέλλον του ΤΑΡ αλλά και για την ίδια τη ΔΕΠΑ και του φιλόδοξου σχεδιασμού της για διεύρυνση του περιφερειακού της ρόλου. Η αίσθηση στην αγορά είναι ότι το παιχνίδι για την δημιουργία μίας ανταγωνιστικής αγοράς φυσικού αερίου τώρα εισέρχεται στη πιο κρίσιμη φάση του με τους παίκτες να έχουν φύγει από την Κασπία και να έχουν μετακινηθεί στον άξονα Τουρκίας – Ελλάδας – Ιταλίας. Οι επιλογές που καλείται σήμερα να κάνει η διοίκηση της ΔΕΠΑ όσο αφορά τη συνεργασία της με τον ΤΑΡ θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της την ερχόμενη 10ετία.
Σήμερα, όπως παρατηρούν παράγοντες της ενεργειακής αγοράς στην Αθήνα, δίδεται η ευκαιρία στη ΔΕΠΑ να επανακτήσει ένα προβάδισμα τόσο στην εγχώρια όσο και στην περιφερειακή αγορά αφού μπορεί να ζητήσει και να επιτύχει να της κατοχυρωθούν επιπλέον ποσότητες αερίου από τον ΤΑΡ για παράδοση στην Ελλάδα. Αν και η διοίκηση της ΔΕΠΑ θα επιθυμούσε ενδεχομένως να εξασφαλίσει παραδόσεις στην Ιταλία, μέσω του ΤΑΡ, σε περίπτωση κατασκευής του East Med, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δε φαίνεται να είναι αποδεκτό από τον ΤΑΡ αφού έτσι θα του στερούσε αντίστοιχες ποσότητες πάνω από τα 10,0 BCM που ευελπιστεί να μεταφέρει ο αγωγός, σε δεύτερη φάση, δηλ. μετά το 2022 όταν θα έχει προχωρήσει η αξιοποίηση των νέων κοιτασμάτων αερίου του Αζερμπαϊτζάν.
Πέρα του 1BCM που έχει ήδη πετύχει από τον ΤΑΡ, οι ανωτέρω παράγοντες εκτιμούν ότι η ΔΕΠΑ έχει περιθώρια να ζητήσει κατ’ ελάχιστο 2.0BCM με αντάλλαγμα την άδεια προσαιγιαλίωσης στο San Foca, που πρακτικά σημαίνει και την ακύρωση του IGI Poseidon. Έχοντας όμως εξασφαλίσει παραδόσεις 3.0BCM Αζέρικου αερίου από το έτος 2018 και εντεύθεν, η ΔΕΠΑ θα μπορεί να πρωτοστατήσει στη διαμόρφωση συνθηκών ανταγωνισμού στην εγχώρια και περιφερειακή αγορά αερίου εξασκώντας έτσι πίεση στους παραδοσιακούς προμηθευτές της, δηλ. Gazprom και Sonatrach, για καλύτερους όρους και χαμηλότερες τιμές. Μία προοπτική η οποία θα διευκολυνθεί με τη δημιουργία ενός περιφερειακού Gas Price Hub, ένα project που είναι στα σκαριά έχοντας ήδη συγκεντρώσει έντονο ενδιαφέρον σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Τουρκία.
Ουσιαστικά η διοίκηση της ΔΕΠΑ καλείται σήμερα να συμφωνήσει ανάμεσα στην προοπτική ενός δύσκολου και αβέβαιου πολιτικά έργου που είναι ο αγωγός East Med , και της πλέον άμεσης αλλά υπαρκτής λύσης συμμετοχής της στον ΤΑΡ. Μία όχι τόσο εύκολη επιλογή δεδομένης της μεγάλης διαχρονικής προσπάθειας που έχει καταβάλει η ΔΕΠΑ για τη δημιουργία του IGI Poseidon που θεωρείται ένα ώριμο τεχνικά έργο . Mε την επιλογή για συμμετοχή της στον ΤΑΡ να αποδεικνύεται μία επίπονη ψυχολογικά και επιχειρηματικά απόφαση, αφού ουσιαστικά η ΔΕΠΑ θα πρέπει ν’ απεμπολήσει το option διάθεσης ποσοτήτων στην Ιταλική αγορά ,κάτι που θα μπορούσε να επιτύχει σε περίπτωση κατασκευής του East Med.Με άλλα λόγια η ΔΕΠΑ θα πρέπει να κινηθεί με τη λογική ‘κάλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρι’.
http://energia.gr/article.asp?art_id=78527
