28 Ιανουαρίου 2014

Ο ενεργειακός τομέας της Τουρκίας υπό πίεση λόγω της δραστικής υποτίμησης του νομίσματος της χώρας

http://cdn.trend.az/article_photo/2013/07/05/taner_yildiz_050713.jpg
Τα τελευταία δύο χρόνια η Τουρκία είναι η χώρα με την μεγαλύτερη αύξηση ζήτησης ενέργειας από τις χώρες του ΟΟΣΑ δεδομένου ότι η οικονομία της δεν εισήλθε σε υφεσιακές καταστάσεις όπως οι περισσότερες χώρες του οργανισμού. Η χρήση ενέργειας στην χώρα είναι ακόμη χαμηλή σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα των ανεπτυγμένων χωρών αλλά ο ρυθμός αύξησης είναι υψηλός τα τελευταία έτη.Η Τουρκία έχοντας ελάχιστους εγχώριους πόρους εισάγει σχεδόν το σύνολο του πετρελαίου το οποίο καταναλώνει. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία τα αποθέματα πετρελαίου στην Τουρκία ανέρχονται σε 270 εκατομμύρια βαρέλια και βρίσκονται κυρίως στην νοτιοανατολική περιοχή της. Η τουρκική παραγωγή πετρελαίου έφθασε στην μέγιστη τιμή της το 1991 (85 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως), αλλά από τότε φθίνει κάθε χρόνο και το 2004 παρήχθησαν 43 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως.

Το 2010 και το 2011 η τουρκική οικονομία ήταν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο με αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση κατανάλωσης πετρελαίου.Το 2011 η ημερήσια μέση κατανάλωση πετρελαίου ανερχόταν σε 706 χιλιάδες βαρέλια. Το ίδιο έτος η Τουρκία εισήγαγε το 90% των καταναλωτικών της αναγκών.  Σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις  η κατανάλωση πετρελαίου θα διπλασιαστεί την επόμενη δεκαετία.Η Τουρκία εισήγαγε το 51% του αργού πετρελαίου, το 2011, από το Ιράν. Λόγω των ποινών που έχουν επιβληθεί στο Ιράν από την διεθνή κοινότητα, είναι πιθανόν οι εισαγωγές από το Ιράν να μειωθούν το 2013.

Το Ιράκ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αργού πετρελαίου στην Τουρκία ενώ η Ρωσία βρίσκεται στην τρίτη θέση. Εκτός από τις εισαγωγές αργού πετρελαίου η Τουρκία εισάγει και σημαντικές ποσότητες προϊόντων πετρελαίου (κηροζίνη, ντίζελ, υγροποιημένο αέριο πετρελαίου). Το 2010 εισήγαγε περίπου 300 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως προϊόντων πετρελαίου.

Το ετήσιο κόστος της προμήθειας ενέργειας από το εξωτερικό ανέρχεται σε περίπου 60 δις δολάρια. Η σημαντικότατη υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος την τελευταία περίοδο έναντι του δολαρίου έχει προκαλέσει αύξηση του κόστους , επιβαρύνοντας το κόστος παραγωγής της τουρκικής  οικονομίας και αυξάνοντας τον εισαγόμενο πληθωρισμό. Το κόστος του ενεργειακού τομέα έχει αυξηθεί τόσο πολύ ώστε να θέσει εν αμφιβόλω όλο το σχεδιασμό για την ανάπτυξη των θερμοδυναμικών πηγών ενέργειας σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού ενέργειας Taner Yıldız τις 25 Ιανουαρίου 20143. Το άμεσο κόστος υπολογίζεται περίπου στα 127 δις δολάρια χωρίς να υπολογίζονται οι παράπλευρες συνέπειες οι οποίες δεν μπορούν να υπολογισθούν σύμφωνα πάντα με τον υπουργό.

Η σημαντική υποτίμηση της τουρκικής λίρας όπως γίνεται κατανοητό προκαλεί προβλήματα χρηματοδότησης όλων των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας οι οποίες έχουν εισέλθει στη διαδικασία της ιδιωτικοποίησης. Ήδη  η Διοίκηση Αποκρατικοποιήσεων έχει προχωρήσει τις διαδικασίες για ιδιωτικοποίηση τεσσάρων θερμοηλεκτρικών εργοστασίων παραγωγής ενέργειας στην οποία εκδήλωσαν αρχικό ενδιαφέρον 20 επιχειρήσεις  εκ των οποίων οι 19 ζήτησαν παράταση τριών μηνών περιμένοντας τις εξελίξεις σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.

Κώστας Μελάς-Καθηγητής Οικονομικών, Συγγραφέας

Πηγή:  newmoney.gr