Χίλια εννιακόσια δεκατέσσερα.
Ευχές πολλές, ευχές κλισέ. Το 1913 έφυγε. Μαζί και το ειδεχθές
μνημόνιο. Μήπως όμως το αδικούμε; Αντικειμενική αξιολόγηση του 1913
επιβάλλει να δούμε τι μας δίδαξε. Δική μας αξιολόγηση - αυτοκριτική αν
μάθαμε και τι από την περιπέτεια της κρίσης. Μια τολμηρή απόπειρα:Μάθημα 1ον: Τα συσσίτια της Εκκλησίας, Δήμων, ΜΜΕ και Οργανώσεων, με κορυφαία την προσπάθεια του δημάρχου Αθηναίων, του Καμίνη, απεκάλυψε ένα βαθύ συναίσθημα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης των χαμηλότερων, εισοδηματικά, τάξεων. Φαινόμενο που δεν παρατηρήθηκε στις άλλες χώρες του μνημονίου. Μήνυμα πιο ελπιδοφόρο και από το δημοσιονομικό πλεόνασμα (βαθμολογία: Αριστα).
Μάθημα 2ον: Οργή, αγανάκτηση, επικρίσεις κατά των δανειστών χωρίς διακρίσεις. Καταλάβαμε, επιτέλους, ότι τα κράτη δεν έχουν εχθρούς και φίλους. Μόνον συμφέροντα. Και τα επιδιώκουν με κάθε τρόπο, θεμιτό ή αθέμιτο - κυρίως αθέμιτο. Ολόκληρο το γερμανικό βιομηχανικό σύμπλεγμα πίσω από το σκάνδαλο Κάντα. Μάθημα πολύτιμο για έναν λαό που ξεκίνησε με μια ολέθρια κληρονομιά: τα τρία πρώτα πολιτικά κόμματα: το αγγλικό (!), το ρωσικό (!) και το γαλλικό (!) (βαθμολογία 10 με...;).
Μάθημα 3ον: Κάντας, Λιάπης, Μπούλογλου θλιβερό σίριαλ. Η λάμψη των επωνύμων επισκίασε τους «ανώνυμους»: εργατοπατέρες, νυκτερινά μαγαζιά, αστέρια της νύχτας και... Η επέμβαση της Δικαιοσύνης μας απειλεί με την ψευδαίσθηση ότι ξαφνικά αποτάξαμε τη διαφθορά. Λάθος. Πολλές οι ρετσέτες καταπολέμησής της: θέμα παιδείας, φιλοσοφική λίθος, κατάλοιπα της τουρκοκρατίας. Στην καθομιλουμένη: μαγκιά δεν είναι να κλέβεις τον συνάνθρωπό σου. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα κλέβει περισσότερα. Μαγκιά είναι να μην αφήνεις να σε κλέβουν. Είσαι μάγκας; Ζήτα απόδειξη (βαθμολογία 0).
Μάθημα 4ον: Ο εμφύλιος μεταξύ ορεινών και πεδινών κόπασε. Οι παντιέρες «Αυτό το σπίτι είναι δικό σου» κατέβηκαν. Οι αμύντορες των land lords της Εκάλης ηρέμησαν. Και οι «φτωχοί» αγρότες στα Kayenοχώρια προβληματίζονται αν θα πληρώσουν τον φόρο για τα πραγματικά στρέμματα που έχουν ή για όσα πλασματικά έχουν δηλώσει για να παίρνουν τις πλασματικές επιδοτήσεις. Το σαιξπηρικό δίλημμα to be or not to be σε βουκολική έκδοση. Τι διδαχθήκαμε; Οι «επαναστάτες» δεν έμαθαν ότι ο βουλευτής δεν εκπροσωπεί τους ψηφοφόρους του (πελατειακό σύστημα), αλλά ολόκληρη την επικράτεια (βαθμολογία 0).
Μάθημα 5ον: Η θύελλα των αποκαλύψεων του «Πόθεν Εσχες» δίδαξε ότι τον καπιταλισμό πολλοί εμίσησαν, τον καπιταλιστικό παράδεισο κανείς. (Σημ.: Μόνον η πρώτη δεκάδα αριθμεί συνολικά 217 σπίτια και εκατομμύρια σε επενδύσεις εξωτερικού). Χειρότεροι οι πιο αδιάλλακτοι πολέμιοι του καπιταλισμού. Οι κενές πλατείες και οι αποψιλωμένες διαδηλώσεις, ένδειξη ότι το αισθητήριο της Κοινής Γνώμης προηγήθηκε του «Πόθεν Εσχες». Ερώτημα: Θα ψηφισθούν και πάλι οι κρυπτοκαπιταλιστές; (Βαθμολογία ;;;;).
Μάθημα 6ον: Σε μια μοναδική ομοφωνία, οικονομολόγοι και τραπεζίτες προειδοποιούν: μια νέα πολιτική πόλωση θα καταστρέψει όλα όσα πετύχαμε. Εκκλήσεις για εθνική συναίνεση ουτοπικές. Ισως και επικίνδυνες. Μια συμφωνία στις κόκκινες γραμμές της εθνικής προσπάθειας θα ήταν ρεαλιστική πρόταση. Λείπουν μόνον πολιτικοί στο ύψος των προβλημάτων (βαθμολογία 0).
Απορία: Το 1913 έφυγε. Και τώρα; Τι θα γίνουμε χωρίς μνημόνιο; Ηταν μια κάποια λύση... -
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΨΗΣ
