Η Βαρκελόνη είναι μία από τις πιο όμορφες πόλεις της πλανήτη και σίγουρα η πιο όμορφη της Ισπανίας... Ή μήπως μόνο της Καταλονίας; Περπατώντας στο κέντρο της πόλης βλέπεις από τα μπαρόκ μπαλκόνια της Avinguda del Parallel ή από αυτά των παράδρομων της Carrer de Nou de la Rambla κρεμασμένη τη Senyera. Είναι η κόκκινη σε χρυσαφένιο φόντο σημαία της Καταλονίας που προέρχεται από το έμβλημα του βασιλείου της Αραγονίας. Η Senyera δεν κρεμιέται τυχαία από τα μπαλκόνια. Αποτελεί την υπενθύμιση των συνεχιζόμενων πιέσεων των Καταλανών για τη δημιουργία ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους. Οι Καταλανοί θέλουν να αποκτήσουν τη δική τους πατρίδα. Είναι πιθανό κάτι τέτοιο; Κάνεις δεν μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη των πραγμάτων. Οπως και να έχει όμως, οι πολιτικές αναδεύσεις στο εσωτερικό της Καταλονίας, ή και στη χώρα των Βάσκων λίγο πιο πάνω, αποκαλύπτουν ότι οι πολιτικές ζυμώσεις διαπερνούν έντονα τον ευρωπαϊκό χώρο ακόμα και στον 21ο αιώνα.
Ποιες οι ομοιότητες μεταξύ της όμορφης Φλάνδρας, πρωτεύουσας της φλαμανδικής ζώνης του Βελγίου, και του βαλονικού Σαρλερουά (στα βαλονικά Tchålerwè); «Απολύτως καμία» είναι η απάντηση. Ούτε καν η γλώσσα ή η διάσταση της συνείδησης του συλλογικού ανήκειν. Οι διάφορες είναι τόσο βαθιές και τόσο έντονες που πολλοί αναλυτές γύρω από τα ζητήματα του Βελγίου μιλούν για μια διάσπαση που έχει καθυστερήσει πολλές δεκαετίες, αλλά που αρκεί ένα τυχαίο γεγονός για να λάβει χώρα.
Τι κοινό έχουν, λοιπόν, η Γλασκόβη με τη Βαρκελώνη ή τη Φλάνδρα και το Σαρλερουά; Τίποτε, αλλά ταυτοχρόνως και πάρα πολλά. Αποτελούν τον νοηματοδότη του βαθύτατου κατακερματισμού που διαπερνά την Ευρώπη και παράγει ένα οικοδόμημα που σε πολιτικούς όρους θυμίζει περισσότερο τον Πύργο της Βαβέλ παρά έναν οίκο «φεντεραλιστικής συμμετρίας». Ο ιστορικός, συνειδησιακός, πολιτικός, κοινωνικός και οικονομικός κατακερματισμός του ευρωπαϊκού χώρου αποτελεί μια ολοκληρωμένη απάντηση σε όλους όσοι στο εσωτερικό της Ελλάδας μιλούν με περισσή ευκολία για το τέλος των εθνών-κρατών και την αρχή μιας παγκόσμιας ορίζοντας συνύπαρξης. Την ίδια στιγμή, όμως, αποτελεί και την πλέον εμπεριστατωμένη απάντηση απέναντι σε όλους όσοι στο εσωτερικό της Ελλάδας αναμένουν με αγωνία και προφητεύουν με βεβαιότητα τη δημιουργίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης.
Με απλά λόγια, είναι η πατρίδα, «ανόητε», πάνω στην οποία οφείλεις να επενδύσεις τις ελπίδες σου για ένα καλύτερο αύριο και όχι η ουτοπία του φεντεραλισμού που ακυρώνει το πνεύμα και την πολιτική στόχευση της Ευρώπης των αστικών φιλελεύθερων δημοκρατικών παραδόσεων και θεσμικών εφαρμογών, της ελεύθερης οικονομίας και της πολιτισμικής σύνθεσης μεταξύ των λαών της γηραιάς ηπείρου. Είναι η πατρίδα, «ανόητε», και όχι η ουτοπία της οριζόντιας ομογενοποίησης που παράγει ένα νέο φεουδαλικό σύστημα «αφέντη και δουλοπάροικων» τύπου Res Publica Christiana. Η Ευρώπη και οι λαοί της πρέπει να προχωρήσουν μπροστά και όχι να φλερτάρουν με το σκοτεινό παρελθόν της προϊστορίας τους.
Σπύρος Ν. Λίτσας
