ΕΛΒΕΤΙΑ Ιρανοί,
Ισραηλινοί, Αραβες και Αμερικανοί συναντήθηκαν μυστικά λίγο έξω από το
Μοντρέ για να συζητήσουν την προοπτική διάσκεψης για την απαγόρευση των
πυρηνικών στη Μ. Ανατολή
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
«Εχει ο καιρός γυρίσματα», που λέει η παροιμία. Κι έτσι, φαίνεται ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου ώστε οι προαιώνιοι περιφερειακοί εχθροί στη Μέση Ανατολή να κάτσουν πια στο ίδιο τραπέζι. Κάτω από άκρα μυστικότητα -αποκαλύπτουν διπλωματικές πηγές στο πρακτορείο Reuters- Ιρανοί, Ισραηλινοί και Αραβες αξιωματούχοι είχαν το περασμένο Σάββατο, παρουσία Αμερικανών απεσταλμένων, συνάντηση στο… ουδέτερο έδαφος του ελβετικού χωριού Γκλιόν, λίγο έξω από το Μοντρέ. Βασικό θέμα στην ατζέντα τους ήταν οι προοπτικές διοργάνωσης μιας διεθνούς διάσκεψης για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων στη Μέση Ανατολή, τώρα που ο… τροχός γυρίζει.
Ναι μεν αλλά από Ισραήλ
Η συνάντηση -που επιβεβαιώνεται και από ισραηλινές πηγές, πλην όμως με την επισήμανση ότι δεν περιελάμβανε απευθείας συνομιλίες κι ότι ήταν κυρίως «τεχνικού χαρακτήρα»- έγινε παραμονές του νέου γύρου διαπραγματεύσεων μεταξύ της ομάδας Ρ5+1 (ήτοι ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) και του Ιράν, που αρχίσει αύριο κι ολοκληρώνεται την Παρασκευή στην επίσης… ελβετικά ουδέτερη Γενεύη.
Πρόκειται για τον πιο κρίσιμο ίσως γύρο των διαβουλεύσεων σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, καθώς η ιρανική πλευρά καλείται να παρουσιάσει ολοκληρωμένες πια τις προτάσεις της, ενώ η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει και αυτή, κατά τι, τα περιθώρια καλλιέργειας ενός πιο εποικοδομητικού κλίματος. Τουτέστιν, πότε και πόσο θα μπορούσαν να χαλαρώσουν οι διεθνείς κυρώσεις.
Πρόκειται σαφώς για μια διαδικασία «δούναι και λαβείν», με πολλά διπλωματικά παζάρια. «Η αντίδραση των Ρ5+1 δεν θα πρέπει να επικεντρωθεί σε αλλαγές επί των ιρανικών προτάσεων, αλλά αντίθετα θα πρέπει να στοχεύσει στην υιοθέτηση από το Ιράν του μοντέλου της Συρίας», σχολιάζει σε άρθρο του στη «Huffington Post» ο Αμιτάι Ετζιόνι, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, στις ΗΠΑ.
«Οπως ακριβώς στη Συρία δόθηκε διορία λίγων εβδομάδων για να παραδώσει πλήρη λίστα των τοποθεσιών του χημικού της οπλοστασίου, έτσι και το Ιράν», επισημαίνει, «θα πρέπει να συμφωνήσει στη δημοσιοποίηση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, όλων των στοιχείων για τις εγκαταστάσεις του πυρηνικού προγράμματός του, για το πόσες συσκευές φυγοκέντρισης υπάρχουν και πού, για τις τοποθεσίες όπου γίνεται η αποθήκευση εμπλουτισμένου ουρανίου και για τις ακριβείς ποσότητες που υπάρχουν».
Ενα πρώτο κρίσιμο τεστ για τις ιρανικές προθέσεις εκτιμάται ότι θα είναι η προγραμματισμένη για τις 11 του μηνός επίσκεψη κλιμακίου της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) στην Τεχεράνη.
Η ιρανική πλευρά έχει απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση στον επικεφαλής του οργανισμού, Γιουκίγια Αμάνο. Μέχρι στιγμής, η συμμετοχή του στην αποστολή δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως…
Ιρανική αισιοδοξία
Παρ’ όλα αυτά, ο επικεφαλής του ιρανικού Οργανισμού για την Ατομική Ενέργεια (OIEA), Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος ότι η βαρυσήμαντη επίσκεψη τελικά θα γίνει και ότι «οι δύο πλευρές θα καταλήξουμε σε κάποια συμφωνία». Σε κάθε περίπτωση, δεδηλωμένος στόχος της ΙΑΕΑ είναι να αποκτήσει πρόσβαση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής βάσης Παρσίν. Εκεί όπου η Δύση εκτιμά ότι έχουν γίνει δοκιμές στην κατασκευή πυρηνικών όπλων, αλλά η Τεχεράνη διαμηνύει -διά του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Αμπάς Αραγσί- ότι «μια επιθεώρηση θα μπορούσε να γίνει μόνο μέσα στην κατάλληλη πολιτική ατμόσφαιρα». Οταν, με απλά λόγια δηλαδή, θα έχουν αρθεί κάποιες σημαντικές κυρώσεις…
Της Μαργαρίτας Βεργολιά«Εχει ο καιρός γυρίσματα», που λέει η παροιμία. Κι έτσι, φαίνεται ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου ώστε οι προαιώνιοι περιφερειακοί εχθροί στη Μέση Ανατολή να κάτσουν πια στο ίδιο τραπέζι. Κάτω από άκρα μυστικότητα -αποκαλύπτουν διπλωματικές πηγές στο πρακτορείο Reuters- Ιρανοί, Ισραηλινοί και Αραβες αξιωματούχοι είχαν το περασμένο Σάββατο, παρουσία Αμερικανών απεσταλμένων, συνάντηση στο… ουδέτερο έδαφος του ελβετικού χωριού Γκλιόν, λίγο έξω από το Μοντρέ. Βασικό θέμα στην ατζέντα τους ήταν οι προοπτικές διοργάνωσης μιας διεθνούς διάσκεψης για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων στη Μέση Ανατολή, τώρα που ο… τροχός γυρίζει.
Ναι μεν αλλά από Ισραήλ
Η συνάντηση -που επιβεβαιώνεται και από ισραηλινές πηγές, πλην όμως με την επισήμανση ότι δεν περιελάμβανε απευθείας συνομιλίες κι ότι ήταν κυρίως «τεχνικού χαρακτήρα»- έγινε παραμονές του νέου γύρου διαπραγματεύσεων μεταξύ της ομάδας Ρ5+1 (ήτοι ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) και του Ιράν, που αρχίσει αύριο κι ολοκληρώνεται την Παρασκευή στην επίσης… ελβετικά ουδέτερη Γενεύη.
Πρόκειται για τον πιο κρίσιμο ίσως γύρο των διαβουλεύσεων σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, καθώς η ιρανική πλευρά καλείται να παρουσιάσει ολοκληρωμένες πια τις προτάσεις της, ενώ η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει και αυτή, κατά τι, τα περιθώρια καλλιέργειας ενός πιο εποικοδομητικού κλίματος. Τουτέστιν, πότε και πόσο θα μπορούσαν να χαλαρώσουν οι διεθνείς κυρώσεις.
Πρόκειται σαφώς για μια διαδικασία «δούναι και λαβείν», με πολλά διπλωματικά παζάρια. «Η αντίδραση των Ρ5+1 δεν θα πρέπει να επικεντρωθεί σε αλλαγές επί των ιρανικών προτάσεων, αλλά αντίθετα θα πρέπει να στοχεύσει στην υιοθέτηση από το Ιράν του μοντέλου της Συρίας», σχολιάζει σε άρθρο του στη «Huffington Post» ο Αμιτάι Ετζιόνι, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, στις ΗΠΑ.
«Οπως ακριβώς στη Συρία δόθηκε διορία λίγων εβδομάδων για να παραδώσει πλήρη λίστα των τοποθεσιών του χημικού της οπλοστασίου, έτσι και το Ιράν», επισημαίνει, «θα πρέπει να συμφωνήσει στη δημοσιοποίηση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, όλων των στοιχείων για τις εγκαταστάσεις του πυρηνικού προγράμματός του, για το πόσες συσκευές φυγοκέντρισης υπάρχουν και πού, για τις τοποθεσίες όπου γίνεται η αποθήκευση εμπλουτισμένου ουρανίου και για τις ακριβείς ποσότητες που υπάρχουν».
Ενα πρώτο κρίσιμο τεστ για τις ιρανικές προθέσεις εκτιμάται ότι θα είναι η προγραμματισμένη για τις 11 του μηνός επίσκεψη κλιμακίου της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) στην Τεχεράνη.
Η ιρανική πλευρά έχει απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση στον επικεφαλής του οργανισμού, Γιουκίγια Αμάνο. Μέχρι στιγμής, η συμμετοχή του στην αποστολή δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως…
Ιρανική αισιοδοξία
Παρ’ όλα αυτά, ο επικεφαλής του ιρανικού Οργανισμού για την Ατομική Ενέργεια (OIEA), Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος ότι η βαρυσήμαντη επίσκεψη τελικά θα γίνει και ότι «οι δύο πλευρές θα καταλήξουμε σε κάποια συμφωνία». Σε κάθε περίπτωση, δεδηλωμένος στόχος της ΙΑΕΑ είναι να αποκτήσει πρόσβαση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής βάσης Παρσίν. Εκεί όπου η Δύση εκτιμά ότι έχουν γίνει δοκιμές στην κατασκευή πυρηνικών όπλων, αλλά η Τεχεράνη διαμηνύει -διά του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Αμπάς Αραγσί- ότι «μια επιθεώρηση θα μπορούσε να γίνει μόνο μέσα στην κατάλληλη πολιτική ατμόσφαιρα». Οταν, με απλά λόγια δηλαδή, θα έχουν αρθεί κάποιες σημαντικές κυρώσεις…
