ΑΠΟΣΤΟΛΗ Ενας Ελληνας
δημοσιογράφος βρέθηκε στα αρχηγεία της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης (ΝRF)
στην Ολλανδία, των Συμμαχικών Δυνάμεων Ταχείας Ανάπτυξης (ARRC) στη
Βρετανία και του Ευρωπαϊκού Στρατεύματος (Eurocorps) στη Γαλλία και
κατέγραψε τις αλλαγές στην Ατλαντική Συμμαχία
Του Μάνου Τσαλδάρη
-«Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε για να κρατήσει τους Ρώσους έξω, τους Αμερικανούς μέσα και τους Γερμανούς κάτω» (Λόρδος Χέιστινγκς Ισμέι, ο πρώτος γ.γ. του Συμβουλίου το 1952).
-«Το ΝΑΤΟ δεν έχει επομένως λόγο ύπαρξης και δεν μπορεί να εκπληρώσει τον σκοπό για τον οποίο συνεστήθη, αφού δεν μπορεί να αποτρέψει τον πόλεμο μεταξύ δύο μελών του» (Ανακοίνωση της 14ης Αυγούστου 1974, της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, κατά την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο)
-«Εξω από το ΝΑΤΟ» (Ανδρέας Παπανδρέου, προεκλογική περίοδος 1981),«ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» (Πολιτικό σύνθημα στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και τη δεκαετία ’80)
-«Νομίζω ότι το ΝΑΤΟ είναι αυτό καθεαυτό εγκληματίας πολέμου» (Χάρολντ Πίντερ, Αγγλος θεατρικός συγγραφέας, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2005)
Πρόκληση
Οι σκέψεις τριγύριζαν στο μυαλό. Η πρόσκληση για τη συμμετοχή σε μια πολυεθνική αποστολή δημοσιογράφων που θα επισκέπτονταν και θα γνώριζαν το στρατηγείο της νεοσύστατης Νατοϊκής Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης (NATO Response Force -NRF) με έδρα το Μπράνσομ της Ολλανδίας, το στρατηγείο των Συμμαχικών Δυνάμεων Ταχείας Ανάπτυξης (Allied Rapid Reaction Corps –ARRC) στο Γκλόστερ της Αγγλίας και το στρατηγείο του Ευρωπαϊκού Στρατεύματος (Eurocorps) στο Στρασβούργο της Γαλλίας και πώς αυτά προετοιμάζονται για το μέλλον, ήταν μια πρόκληση.
Οι σκέψεις να αρνηθώ την πρόσκληση δεν άργησαν να καμφθούν από την πρόκληση να γνωρίσω το ΝΑΤΟ «από τα μέσα» κι έτσι βρέθηκα να ταξιδεύω για τις Βρυξέλλες. Στην πρωτεύουσα του Βελγίου, περνώντας μπροστά από το νέο κτίριο του αρχηγείου του ΝΑΤΟ, δεν άργησα να διαπιστώσω ότι οι άνθρωποι που εργάζονται για λογαριασμό της Συμμαχίας, είναι ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς πυλώνες της τοπικής κοινωνίας.
Την επόμενη μέρα ξημερώματα, το νοικιασμένο λεωφορειάκι με τους έντεκα συνολικά εκπροσώπους Τύπου και τους τρεις Αμερικανούς αξιωματούχους που μας συνόδευσαν σε όλη τη διάρκεια της αποστολής, ξεκινούσε. Περίπου δύο ώρες αργότερα περνούσαμε την πύλη στο στρατόπεδο της Διοίκησης Ενωμένων Δυνάμεων (Joint Force Command –JFC) του ΝΑΤΟ στο Μπράνσομ της Ολλανδίας.
Αν αφαιρούσες τα ιδιαίτερα αυξημένα μέτρα ασφαλείας και τους ανθρώπους που κυκλοφορούσαν με τη στρατιωτική στολή παραλλαγής, θα νόμιζες ότι το στρατηγείο, όπου είναι εγκατεστημένη η «σιδηρά γροθιά του ΝΑΤΟ» -όπως αυτοαποκαλεί η NRF τον σχηματισμό της- είναι ακόμη ένα συνηθισμένο χωριουδάκι της Βόρειας Ευρώπης.
Οι γραφικές εντυπώσεις διαλύθηκαν όταν φτάσαμε στο κτίριο όπου βρίσκεται η αίθουσα ενημέρωσης και την αποστολή υποδέχθηκε ένας Αμερικανός ταγματάρχης, που πριν από μερικούς μήνες γύρισε από το Αφγανιστάν. Η φρίκη του πολέμου που ακόμα κουβαλούσε στα μάτια του, ήταν αρκετή για να επαναφέρει τους πάντες στην πραγματικότητα. Στην ξενάγηση που ακολούθησε βεβαιωθήκαμε ότι είχαμε να κάνουμε με ανθρώπους που ομολογούν ότι κι εκείνοι βλέπουν τον πόλεμο σαν βρομοδουλειά (dirty business), παρ’ όλα αυτά όμως εξακολουθούν να τον αντιλαμβάνονται πάντα ως δουλειά (business).
Η ενημέρωση για το τι είναι η NRF και ποια η αποστολή της, ξεκίνησε αφού προηγουμένως η υπεύθυνη του γραφείου Δημοσίων Σχέσεων του Στρατοπέδου έθεσε τους «όρους» στο πλαίσιο των οποίων θα κινούμασταν: «Δεν θα φωτογραφίσετε οτιδήποτε και δεν θα ρωτήσετε κάτι για την κρίση στη Συρία».
Σε αυτήν πληροφορηθήκαμε ότι η δύναμη θεωρείται το «στοιχείο-κλειδί» για τον μετασχηματισμό της δομής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ότι πρόκειται για μια πολυεθνική δύναμη που αποτελείται από 13.000 στρατιώτες από τον Στρατό, την Αεροπορία και το Ναυτικό των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και πως η δύναμη εκπαιδεύεται, ώστε να μπορεί να επέμβει οπουδήποτε στον πλανήτη σε 5 ως 48 ώρες, να προετοιμάζει το πεδίο μάχης και να παραμείνει σε αυτό έως 30 ημέρες, ώσπου να φτάσουν οι υπόλοιπες δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Στο μεταξύ, το επιτελείο που μελετά τι ρόλο θα διαδραματίσει η δύναμη στο μέλλον, επεξεργάζεται μια σειρά σεναρίων σύγκρουσης. Ανάμεσα σε αυτά, όπως απάντησε στην «Εφ.Συν.» ο Γάλλος αντιστράτηγος που διοικεί την NRF, δεν εξετάζεται η περίπτωση σύγκρουσης δυο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ. Οταν, δε, ρωτήθηκε από τον Ολλανδό συνάδελφο για ποιον εχθρό προετοιμάζονται, έσπευσε να απαντήσειι: «Το ΝΑΤΟ σήμερα δεν έχει εχθρό».
Η Διοίκηση των Χερσαίων Δυνάμεων της NRF παραδόθηκε στο στρατηγείο του Allied Rapid Reaction Corps (ARRC) με έδρα την πόλη Γκλόστερ της Μ. Βρετανίας, όπου και ήταν ο επόμενος σταθμός της δημοσιογραφικής αποστολής.
Τρία ειδικά γραφεία
Το στρατόπεδο του ARRC βρίσκεται λίγο πιο βόρεια από το Μπρίστολ, σε μια περιοχή όπου κυριαρχεί η φημισμένη «βρετανική εξοχή» (British countryside). Σε αυτό η σημαντικότερη διαφορά σε σχέση με το στρατηγείο στην Ολλανδία είναι η ύπαρξη τριών «ειδικών» γραφείων. Το ένα αποτελούνταν από στρατιωτικούς εκπαιδευμένους στις δημόσιες σχέσεις και τις ψυχολογικές επιχειρήσεις (cyber-ops) ώστε σε μια πιθανή σύρραξη το ΝΑΤΟ να αντιμετωπίζει τη «προπαγάνδα» του εχθρού (!). Το επόμενο ήταν το τμήμα επεξεργασίας μελλοντικών απειλών και αποτελούνταν από στρατιωτικούς με μετεκπαίδευση στις Πολιτικές Επιστήμες και την Ιστορία, ενώ η εντυπωσιακότερη διαφοροποίηση εντοπιζόταν στην ύπαρξη του Τομέα Ανάλυσης Επιχειρήσεων (Operation Analysis Branch-OAB). Τέσσερις πολίτες που εργάζονται παράλληλα σε ένα πανεπιστημιακό «Εργαστήρι Αμυντικών Μελετών» και τέσσερις στρατιωτικοί εργάζονται για να προτείνουν στην ηγεσία τρόπους διαχείρισης των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ιδιαίτερο μάλιστα βάρος δίνεται στην «πληροφόρηση» της κοινής γνώμης και ιδίως εκείνης της Βρετανίας και της Ευρώπης. Το Στρατηγείο του Eurocorps ήταν και ο τελευταίος σταθμός της δημοσιογραφικής αποστολής.
Το Eurocorp εντάσσεται στο ΝΑΤΟ και ενεργεί υπό το πλαίσιό του, όμως επίσης δρα υπό τις εντολές του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενας από τους λόγους που επελέγη το Στρασβούργο ως έδρα είναι, σύμφωνα με τα στελέχη του, οι συνολικά 47 διπλωματικές αντιπροσωπείες που βρίσκονται στην πόλη και η ύπαρξη σε αυτήν του Ευρωκοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.Το ΝΑΤΟ αναζητά τον ρόλο που θα διαδραματίσει στο μέλλον, ώστε να εξακολουθήσει ακόμη και τότε να ικανοποιεί τους σκοπούς εκείνων που το δημιούργησαν. Και αυτό, συλλογιζόμουν στον δρόμο της επιστροφής, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν από τους λαούς των κρατών-μελών του.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Δύο Ελληνες σε θέσεις-κλειδιά
Στο στρατηγείο των Συμμαχικών Δυνάμεων Ταχείας Ανάπτυξης στο Γκλόστερ συνομιλήσαμε με τους δυο αντισυνταγματάρχες που υπηρετούν σε νευραλγικές θέσεις. Ο Δημήτρης Μήτσης πρόκειται να ολοκληρώσει την τριετή θητεία του στις αρχές του 2014, οπότε και θα επιστρέψει στο ΓΕΕΘΑ. Στο ARRC εργάζεται στον τομέα των πληροφοριών (G2), ενώ μαζί του είναι και η οικογένειά του, που αποτελείται από την καθηγήτρια Αγγλικών σύζυγό του, τη 10χρονη κόρη και τον 9χρονο γιο του. Εχει πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, ενώ έκανε μεταπτυχιακό και στην ΑΣΟΕΕ.Ο Βασίλης Αρσονιάδης ήρθε στο στρατηγείο το καλοκαίρι του 2013 και πριν ήταν διοικητής σε μονάδα του Διδυμότειχου. Εχει μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις στο Καποδιστριακό και είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θράκης. Δουλεύοντας στο ARRC, όπως επισήμαναν στην «Εφ.Συν.», απέκτησαν εμπειρίες και τεχνογνωσία που επιθυμούν να μεταφέρουν στην Ελλάδα.
m.tsaldaris@efsyn.gr
Του Μάνου Τσαλδάρη
-«Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε για να κρατήσει τους Ρώσους έξω, τους Αμερικανούς μέσα και τους Γερμανούς κάτω» (Λόρδος Χέιστινγκς Ισμέι, ο πρώτος γ.γ. του Συμβουλίου το 1952).
-«Το ΝΑΤΟ δεν έχει επομένως λόγο ύπαρξης και δεν μπορεί να εκπληρώσει τον σκοπό για τον οποίο συνεστήθη, αφού δεν μπορεί να αποτρέψει τον πόλεμο μεταξύ δύο μελών του» (Ανακοίνωση της 14ης Αυγούστου 1974, της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, κατά την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο)
-«Εξω από το ΝΑΤΟ» (Ανδρέας Παπανδρέου, προεκλογική περίοδος 1981),«ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» (Πολιτικό σύνθημα στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και τη δεκαετία ’80)
-«Νομίζω ότι το ΝΑΤΟ είναι αυτό καθεαυτό εγκληματίας πολέμου» (Χάρολντ Πίντερ, Αγγλος θεατρικός συγγραφέας, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2005)
Πρόκληση
Οι σκέψεις τριγύριζαν στο μυαλό. Η πρόσκληση για τη συμμετοχή σε μια πολυεθνική αποστολή δημοσιογράφων που θα επισκέπτονταν και θα γνώριζαν το στρατηγείο της νεοσύστατης Νατοϊκής Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης (NATO Response Force -NRF) με έδρα το Μπράνσομ της Ολλανδίας, το στρατηγείο των Συμμαχικών Δυνάμεων Ταχείας Ανάπτυξης (Allied Rapid Reaction Corps –ARRC) στο Γκλόστερ της Αγγλίας και το στρατηγείο του Ευρωπαϊκού Στρατεύματος (Eurocorps) στο Στρασβούργο της Γαλλίας και πώς αυτά προετοιμάζονται για το μέλλον, ήταν μια πρόκληση.
Οι σκέψεις να αρνηθώ την πρόσκληση δεν άργησαν να καμφθούν από την πρόκληση να γνωρίσω το ΝΑΤΟ «από τα μέσα» κι έτσι βρέθηκα να ταξιδεύω για τις Βρυξέλλες. Στην πρωτεύουσα του Βελγίου, περνώντας μπροστά από το νέο κτίριο του αρχηγείου του ΝΑΤΟ, δεν άργησα να διαπιστώσω ότι οι άνθρωποι που εργάζονται για λογαριασμό της Συμμαχίας, είναι ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς πυλώνες της τοπικής κοινωνίας.
Την επόμενη μέρα ξημερώματα, το νοικιασμένο λεωφορειάκι με τους έντεκα συνολικά εκπροσώπους Τύπου και τους τρεις Αμερικανούς αξιωματούχους που μας συνόδευσαν σε όλη τη διάρκεια της αποστολής, ξεκινούσε. Περίπου δύο ώρες αργότερα περνούσαμε την πύλη στο στρατόπεδο της Διοίκησης Ενωμένων Δυνάμεων (Joint Force Command –JFC) του ΝΑΤΟ στο Μπράνσομ της Ολλανδίας.
Αν αφαιρούσες τα ιδιαίτερα αυξημένα μέτρα ασφαλείας και τους ανθρώπους που κυκλοφορούσαν με τη στρατιωτική στολή παραλλαγής, θα νόμιζες ότι το στρατηγείο, όπου είναι εγκατεστημένη η «σιδηρά γροθιά του ΝΑΤΟ» -όπως αυτοαποκαλεί η NRF τον σχηματισμό της- είναι ακόμη ένα συνηθισμένο χωριουδάκι της Βόρειας Ευρώπης.
Οι γραφικές εντυπώσεις διαλύθηκαν όταν φτάσαμε στο κτίριο όπου βρίσκεται η αίθουσα ενημέρωσης και την αποστολή υποδέχθηκε ένας Αμερικανός ταγματάρχης, που πριν από μερικούς μήνες γύρισε από το Αφγανιστάν. Η φρίκη του πολέμου που ακόμα κουβαλούσε στα μάτια του, ήταν αρκετή για να επαναφέρει τους πάντες στην πραγματικότητα. Στην ξενάγηση που ακολούθησε βεβαιωθήκαμε ότι είχαμε να κάνουμε με ανθρώπους που ομολογούν ότι κι εκείνοι βλέπουν τον πόλεμο σαν βρομοδουλειά (dirty business), παρ’ όλα αυτά όμως εξακολουθούν να τον αντιλαμβάνονται πάντα ως δουλειά (business).
Η ενημέρωση για το τι είναι η NRF και ποια η αποστολή της, ξεκίνησε αφού προηγουμένως η υπεύθυνη του γραφείου Δημοσίων Σχέσεων του Στρατοπέδου έθεσε τους «όρους» στο πλαίσιο των οποίων θα κινούμασταν: «Δεν θα φωτογραφίσετε οτιδήποτε και δεν θα ρωτήσετε κάτι για την κρίση στη Συρία».
Σε αυτήν πληροφορηθήκαμε ότι η δύναμη θεωρείται το «στοιχείο-κλειδί» για τον μετασχηματισμό της δομής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ότι πρόκειται για μια πολυεθνική δύναμη που αποτελείται από 13.000 στρατιώτες από τον Στρατό, την Αεροπορία και το Ναυτικό των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και πως η δύναμη εκπαιδεύεται, ώστε να μπορεί να επέμβει οπουδήποτε στον πλανήτη σε 5 ως 48 ώρες, να προετοιμάζει το πεδίο μάχης και να παραμείνει σε αυτό έως 30 ημέρες, ώσπου να φτάσουν οι υπόλοιπες δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Στο μεταξύ, το επιτελείο που μελετά τι ρόλο θα διαδραματίσει η δύναμη στο μέλλον, επεξεργάζεται μια σειρά σεναρίων σύγκρουσης. Ανάμεσα σε αυτά, όπως απάντησε στην «Εφ.Συν.» ο Γάλλος αντιστράτηγος που διοικεί την NRF, δεν εξετάζεται η περίπτωση σύγκρουσης δυο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ. Οταν, δε, ρωτήθηκε από τον Ολλανδό συνάδελφο για ποιον εχθρό προετοιμάζονται, έσπευσε να απαντήσειι: «Το ΝΑΤΟ σήμερα δεν έχει εχθρό».
Η Διοίκηση των Χερσαίων Δυνάμεων της NRF παραδόθηκε στο στρατηγείο του Allied Rapid Reaction Corps (ARRC) με έδρα την πόλη Γκλόστερ της Μ. Βρετανίας, όπου και ήταν ο επόμενος σταθμός της δημοσιογραφικής αποστολής.
Τρία ειδικά γραφεία
Το στρατόπεδο του ARRC βρίσκεται λίγο πιο βόρεια από το Μπρίστολ, σε μια περιοχή όπου κυριαρχεί η φημισμένη «βρετανική εξοχή» (British countryside). Σε αυτό η σημαντικότερη διαφορά σε σχέση με το στρατηγείο στην Ολλανδία είναι η ύπαρξη τριών «ειδικών» γραφείων. Το ένα αποτελούνταν από στρατιωτικούς εκπαιδευμένους στις δημόσιες σχέσεις και τις ψυχολογικές επιχειρήσεις (cyber-ops) ώστε σε μια πιθανή σύρραξη το ΝΑΤΟ να αντιμετωπίζει τη «προπαγάνδα» του εχθρού (!). Το επόμενο ήταν το τμήμα επεξεργασίας μελλοντικών απειλών και αποτελούνταν από στρατιωτικούς με μετεκπαίδευση στις Πολιτικές Επιστήμες και την Ιστορία, ενώ η εντυπωσιακότερη διαφοροποίηση εντοπιζόταν στην ύπαρξη του Τομέα Ανάλυσης Επιχειρήσεων (Operation Analysis Branch-OAB). Τέσσερις πολίτες που εργάζονται παράλληλα σε ένα πανεπιστημιακό «Εργαστήρι Αμυντικών Μελετών» και τέσσερις στρατιωτικοί εργάζονται για να προτείνουν στην ηγεσία τρόπους διαχείρισης των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ιδιαίτερο μάλιστα βάρος δίνεται στην «πληροφόρηση» της κοινής γνώμης και ιδίως εκείνης της Βρετανίας και της Ευρώπης. Το Στρατηγείο του Eurocorps ήταν και ο τελευταίος σταθμός της δημοσιογραφικής αποστολής.
Το Eurocorp εντάσσεται στο ΝΑΤΟ και ενεργεί υπό το πλαίσιό του, όμως επίσης δρα υπό τις εντολές του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενας από τους λόγους που επελέγη το Στρασβούργο ως έδρα είναι, σύμφωνα με τα στελέχη του, οι συνολικά 47 διπλωματικές αντιπροσωπείες που βρίσκονται στην πόλη και η ύπαρξη σε αυτήν του Ευρωκοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.Το ΝΑΤΟ αναζητά τον ρόλο που θα διαδραματίσει στο μέλλον, ώστε να εξακολουθήσει ακόμη και τότε να ικανοποιεί τους σκοπούς εκείνων που το δημιούργησαν. Και αυτό, συλλογιζόμουν στον δρόμο της επιστροφής, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν από τους λαούς των κρατών-μελών του.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Δύο Ελληνες σε θέσεις-κλειδιά
Στο στρατηγείο των Συμμαχικών Δυνάμεων Ταχείας Ανάπτυξης στο Γκλόστερ συνομιλήσαμε με τους δυο αντισυνταγματάρχες που υπηρετούν σε νευραλγικές θέσεις. Ο Δημήτρης Μήτσης πρόκειται να ολοκληρώσει την τριετή θητεία του στις αρχές του 2014, οπότε και θα επιστρέψει στο ΓΕΕΘΑ. Στο ARRC εργάζεται στον τομέα των πληροφοριών (G2), ενώ μαζί του είναι και η οικογένειά του, που αποτελείται από την καθηγήτρια Αγγλικών σύζυγό του, τη 10χρονη κόρη και τον 9χρονο γιο του. Εχει πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, ενώ έκανε μεταπτυχιακό και στην ΑΣΟΕΕ.Ο Βασίλης Αρσονιάδης ήρθε στο στρατηγείο το καλοκαίρι του 2013 και πριν ήταν διοικητής σε μονάδα του Διδυμότειχου. Εχει μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις στο Καποδιστριακό και είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θράκης. Δουλεύοντας στο ARRC, όπως επισήμαναν στην «Εφ.Συν.», απέκτησαν εμπειρίες και τεχνογνωσία που επιθυμούν να μεταφέρουν στην Ελλάδα.
m.tsaldaris@efsyn.gr