14 Νοεμβρίου 2013

Συσπείρωση και απομόνωση

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXSL-cqIwUjXBRrx9uANX5MeM4KOQVKVdNzQxvHYfGyH3Xj6HNEFoAjlVQJN1x0B73c59AGPQrr8-edZxfuSGWHhtTqmRVBew1JrXQveoCvSZ-Q28eG9n3dRaT8INljP32h_PtL-QEmmR_/s320/Tayyip+Erdogan+Fetullah+Gulen.jpg
Η σκληρή ρητορική Ερντογάν για την Κύπρο και η επιστροφή του στην ισλαμική ατζέντα, με τελευταίο σταθμό τους φοιτητικούς κοιτώνες έχουν έναν κοινό παρονομαστή: Τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση της εκλογικής βάσης με θρησκευτικές και εθνικιστικές αναφορές εν όψει των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων του 2014 (τοπικές εκλογές, δημοψήφισμα για ενίσχυση προεδρικών εξουσιών, εκλογή προέδρου με καθολική ψηφοφορία και πιθανόν πρόωρες βουλευτικές εκλογές).Η επιλογή θα αυξήσει την πόλωση με το τμήμα της κοινωνίας που συμμετείχε στην εξέγερση Ιουνίου - Ιουλίου, ενώ ταυτόχρονα θα εντείνει τη διεθνή και περιφερειακή απομόνωση της χώρας. Η αλληλεγγύη στους σουνίτες μουσουλμάνους στον Αραβικό Κόσμο συνδυάζει και τη θρησκευτική αλληλεγγύη και τον εθνικισμό της νοσταλγίας της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ετσι μέσα στο 2014 θα είναι δύσκολη η οποιαδήποτε προσπάθεια προσαρμογής της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην περιοχή.

Ετσι δεν υπάρχει προοπτική όχι μόνο βελτίωσης, αλλά ούτε καν ελέγχου της επιδείνωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, ενώ υπάρχει βεβαιότητα επιδείνωσης των σχέσεων με την Τεχεράνη με επίκεντρο την κουρδική οντότητα που έχει δημιουργηθεί στη Βορειοανατολική Συρία. Δίχως υπερβολή το 2014 είναι η πιο κρίσιμη χρονιά όχι μόνον για τον Ερντογάν αλλά και για την Τουρκία: Μέσα στη χρονιά θα φανεί αν ο ηγέτης του ΑΚΡ θα στερεώσει ένα προσωποπαγές καθεστώς ή αν, σε αντίθετη περίπτωση, αρχίσει μία εν μέσω περιδινήσεων φθορά του με άγνωστη ακόμη την επόμενη μέρα.Η αναδίπλωση του Ερντογάν σε θρησκευτικές-εθνικιστικές αναφορές θα έχει σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με τη διεθνή και περιφερειακή απομόνωση της Τουρκίας, καθώς η μία θα τροφοδοτεί την άλλη.

Τα παραπάνω δεν μπορούν να αποκρύψουν μια σκληρή πραγματικότητα για τον Ερντογάν: Μετά τον τρίτο εκλογικό του θρίαμβο το 2011 έχασε τον ρόλο του ηγέτη ενός ευρύτερου μετώπου που είχε ως σημαία τον εκδημοκρατισμό και αντίπαλο το κεμαλικό κατεστημένο - βαθύ κράτος. Ο Ερντογάν δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να κρατήσει αυτόν τον ρόλο και σήμερα είναι εγκλωβισμένος σε μία διχαστική ρητορική που αυξάνει την απομόνωση της χώρας.
kapopoulos@pegasus.gr-ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ