Πρόκειται για τις πρώτες επιθέσεις που σημειώνονται στις δύο περιοχές μετά από κάποιο καιρό σχετικής ηρεμίας. Οι ιρανικές αρχές εμφανίστηκαν και πάλι λακωνικές. Το μόνο που έγινε γνωστό είναι ότι την ευθύνη της επίθεσης στο Σιστάν Μπαλουχιστάν ανέλαβε η οργάνωση «Τζάις αλ Αντλ», που αυτοπροβάλλεται ως «σουνιτική», και ότι λίγες ώρες μετά την επίθεση εκτελέστηκαν δι' απαγχονισμού 16 άτομα, που φέρονται να ήταν φυλακισμένα μέλη της, για τους οποίους η οργάνωση απείλησε «να εκδικηθεί».
Το βορειοδυτικό Ιράν, το λεγόμενο ιρανικό Κουρδιστάν, αποτελείται από τις επαρχίες Κουρδιστάν, Κερμάνσχαχ, Ιλάμ και τμήματα της επαρχίας Δυτικού Αζερμπαϊτζάν. Στην περιοχή αυτή, με βάση την απογραφή του 2006, κατοικούν περίπου 7 εκατομμύρια Κούρδοι ιρανικής υπηκοότητας. Σε αυτήν την περιοχή δρα η οργάνωση PJAK (PEJAK) ή αλλιώς «Κόμμα για μια Ελεύθερη Ζωή στο ιρανικό Κουρδιστάν» που δηλώνει ότι αγωνίζεται για τα δικαιώματα του κουρδικού πληθυσμού και την αυτονόμηση των περιοχών αυτών.
Επίσης, στο Βόρειο Ιράκ υπάρχουν ενδείξεις ότι δρα η ισραηλινή Μοσάντ στοχεύοντας κυρίως στο να περιορίσει την επιρροή του Ιράν στην ευρύτερη περιοχή. Είναι δε ενδεικτικό ότι η αυτόνομη διοίκηση του Βόρειου Ιράκ, υπό τον Μ. Μπαρζανί ήταν αυτή που ανακοίνωσε το 2011 την εκεχειρία ανάμεσα στο PJAK και το Ιράν.
Το μαλακό υπογάστριο του Ιράν
Η
επαρχία Σιστάν Μπαλουχιστάν είναι η μεγαλύτερη, και ίσως φτωχότερη,
επαρχία του Ιράν και κατοικείται, κυρίως, από σουνιτικό πληθυσμό, ο
οποίος αποτελεί μειονότητα και καταγγέλλει διακρίσεις σε βάρος του.
Είναι τμήμα της ευρύτερης περιοχής του Μπαλουχιστάν, που κυρίως
εκτείνεται στο Πακιστάν και λιγότερο σε Ιράν και Αφγανιστάν. Στο έδαφος
των υπαρκτών προβλημάτων της σουνιτικής μειονότητας έχει «δομηθεί» η
επιχειρηματολογία ένοπλων οργανώσεων, που κατά καιρούς, δρουν στην
επαρχία.Εξ αυτών, γνωστότερη η «Τζουνταλάχ» που πρωτοεμφανίστηκε το 2002. Εκτοτε, έχει πραγματοποιήσει σειρά επιθέσεων κατά κυβερνητικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, αλλά και κατά σιιτικών τεμενών. Η οργάνωση διατηρεί ανοιχτά σχέσεις με ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις στα γειτονικά Αφγανιστάν και Πακιστάν και η ιρανική ηγεσία την έχει πολλάκις καταγγείλει ως κοινούς ποινικούς εγκληματίες που επιδιώκουν την αποσταθεροποίηση του Ιράν. Κατά διαστήματα, δε, την έχει συνδέσει με ξένες μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, της Βρετανίας αλλά και του Ισραήλ.
Το Σιστάν Μπαλουχιστάν, όπως και το σύνολο της περιοχής Μπαλουχιστάν, είναι εξαιρετικά σημαντικό ενεργειακά. Το υπέδαφός του εκτιμάται ότι είναι πλούσιο σε φυσικό αέριο. Ηδη, στο πακιστανικό τμήμα του δραστηριοποιούνται από το '90 τόσο οι κρατικές πακιστανικές ενεργειακές εταιρείες «Pakistan Petroleum Ltd» και «Oil and Gas Development Corporation» αλλά και κολοσσοί όπως οι BP, ENI, OMV, BHP. Επίσης, από το έδαφος συνολικά του Μπαλουχιστάν σχεδιάζεται να περάσει αγωγός αερίου, που φιλοδοξεί, δια μέσου Πακιστάν - Αφγανιστάν, να καταλήγει σε πρώτη φάση από το Ιράν στην Ινδία, για να καλύψει τις διαρκώς αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες του αναπτυσσόμενου ινδικού γίγαντα. Ενδιαφέρον για τον αγωγό έχει εκφράσει και η Κίνα και στα σχέδια εντάσσεται και η Ρωσία.
Είναι προφανές, από τα προαναφερόμενα, ότι η περιοχή έχει εξαιρετικά σημαντική θέση στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Επίσης, το 2008 ήρθαν στο φως στοιχεία ότι το αμερικανικό Κογκρέσο επί κυβέρνησης του Τζ. Μπους χρηματοδότησε με 400 εκατομμύρια δολάρια οργανώσεις τύπου «Τζουνταλάχ», παρά το ότι τις κατατάσσει στην «τρομοκρατική λίστα».
Χρονικές «συμπτώσεις»;
Υπό
το πρίσμα αυτό, έχει σημασία χρονικά η «αναζωπύρωση» των δύο κυρίων
«θερμών μετώπων» στο εσωτερικό του Ιράν. Οι επιθέσεις σημειώθηκαν την
ώρα που μετά από πολλούς μήνες «παζαριού», Ρωσία και ΗΠΑ συμφώνησαν στο
συριακό χημικό αφοπλισμό καθιστώντας πιθανότερη την πραγματοποίηση της «Γενεύης ΙΙ»
και την επίτευξη ενός συμβιβασμού στη Συρία, που θα «ισορροπεί» ανάμεσα
στα αντικρουόμενα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Η, έστω και προσωρινή,
διπλωματική «αναθέρμανση» στη Συρία άνοιξε το δρόμο και για την υιοθέτηση «τακτικής προσέγγισης» ανάμεσα στο Ιράν και στις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις,
και κυρίως τις ΗΠΑ (συνέβαλε και η ανάδειξη Ρουχανί στην προεδρία),
κάτι που εκδηλώνεται και στο διάλογο για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα,
μέχρι στιγμής τουλάχιστον.Οι εξελίξεις αυτές φέρονται να έχουν δυσαρεστήσει και ανησυχήσει έντονα τη Σ. Αραβία και το Ισραήλ, καθώς βλέπουν το ρόλο τους στην ευρύτερη, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, πολύτιμη περιοχή της Μέσης Ανατολής να «μειώνεται». Η δυσαρέσκεια αυτή διαμορφώνει εκρηκτικό κλίμα, δεδομένης της εμπλοκής και των δύο χωρών με ένοπλες οργανώσεις στην περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν προχωρήσει η συνεργασία με τις δυτικές και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ακόμη και αν βρεθεί κάποια, έστω και προσωρινή λύση στη Συρία, η δράση ένοπλων οργανώσεων εντός και εκτός ιρανικών συνόρων, θα χρησιμοποιηθεί ως «εξισορροπητικός παράγοντας» από σειρά δυνάμεων και παραγόντων, που δια μέσου αυτής θα επιδιώξουν είτε να διατηρήσουν, είτε να διευρύνουν το ρόλο τους απέναντι στις βλέψεις άλλων ιμπεριαλιστικών ή αναπτυσσόμενων δυνάμεων επί της γεωστρατηγικά και ενεργειακά πολύτιμης περιοχής.
