Οι τράπεζες άνοιξαν τους κρουνούς και μοιράζουν δάνεια και κάρτες, κάτι σαν κι εμάς λίγο πριν από την κατάρρευση
Πολύ ενδιαφέρουσες αρχίζουν και
γίνονται οι προσφορές των τουρκικών τραπεζών στα δάνεια. Εάν ληφθούν
όμως υπόψη οι ισχυρισμοί και οι διάφορες προβλέψεις περί επερχόμενης
οικονομικής κρίσης, η εικόνα από ενδιαφέρουσα μάλλον γίνεται περίεργη.
Μέχρι σήμερα τα καταναλωτικά δάνεια στην Τουρκία ήταν της τάξης
των 5-10 χιλιάδων λιρών (1.800-3.600 ευρώ). Οι τράπεζες όμως έχουν
αρχίσει να παρέχουν καταναλωτικά δάνεια έως και 75.000 λίρες (27.700
ευρώ)! Παράλληλα έχουν ξεκινήσει στις πιστωτικές κάρτες εκστρατείες της
μορφής «εξαντλήστε το όριό σας και σας χαρίζουμε τους μισούς τόκους».
Εάν μάλιστα ληφθούν ταυτόχρονα υπόψη τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν πριν από μερικές μέρες και σχετίζονται με τα μεγέθη των τραπεζών, τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο ενδιαφέροντα, αφού δείχνουν εικόνα καταχρεωμένων πολιτών μέσω δανείων ή πιστωτικών καρτών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αρχής Ελέγχου Τραπεζών, τα κέρδη των τραπεζών στο διάστημα Ιανουαρίου - Αυγούστου 2013 ήταν της τάξης των 17,9 δισ. λιρών (6,6 δισ. ευρώ). Το ενεργητικό των τραπεζών για το τέλος του Αυγούστου είναι της τάξης των 1,6 τρισ. λιρών (590 δισ. ευρώ).
Την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2013 τα τραπεζικά δάνεια αυξήθηκαν σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά 21,4% και έφτασαν τα 965 δισ. λίρες (357 δισ. ευρώ).
Ακόμα πιο ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία για το σύνολο των δανείων. Στο τέλος Σεπτεμβρίου τα συνολικά δάνεια ξεπέρασαν το φράγμα του 1 τρισ. λιρών, αγγίζοντας τα 1,2 τρισ. λίρες (444 δισ. ευρώ). Στο τέλος του 2012 τα συνολικά δάνεια ήταν 805 δισ. λίρες (298 δισ. ευρώ) και στο τέλος του 2011, 693 δισ. λίρες (256 δισ. ευρώ).
Στο βαθμό που έχουν αρχίσει να εμφανίζονται συμπτώματα όπως η μείωση των εξαγωγών και της παραγωγής, το τμήμα των δανείων που σχετίζεται με τις επιχειρήσεις αρχίζει προοπτικά να εμφανίζεται προβληματικό. Το ίδιο ισχύει και για τα ατομικά δάνεια, είτε με τη μορφή καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων είτε με τη μορφή πιστωτικών καρτών. Πρέπει ιδιαίτερα να υπογραμμιστεί και ο υπερκαταναλωτισμός που έχει κυριαρχήσει τα τελευταία χρόνια, πράγμα που δεν αφορά μόνο το νεοπλουτισμό, ο οποίος βεβαίως είναι έντονο φαινόμενο. Ο καταναλωτισμός είναι γενικότερη κοινωνική πραγματικότητα στην Τουρκία και έχει για σύμβολο τον οργασμό κατασκευής πολυκαταστημάτων σε κάθε γωνιά της Κωνσταντινούπολης.
Οι προβλέψεις περί επερχόμενης κρίσης έχουν αρχίσει να προφέρονται πλέον αρκετά δυνατά. Μπορεί να υπάρχει διαφορά απόψεων ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης. Για παράδειγμα, ο Οίκος Fitch προτείνει μείωση της ανάπτυξης, το ΔΝΤ αύξηση των επιτοκίων και ο Κεμάλ Ντερβίς, πρώην υπουργός Οικονομικών, που θεωρείται ο αρχιτέκτονας της εξόδου της Τουρκίας από τη μεγάλη κρίση του 2001, προτείνει αύξηση της τιμής του συναλλάγματος. Ο κοινός παρονομαστής όμως είναι ότι έρχονται δυσάρεστα γεγονότα, τα οποία θα βρουν το κεφάλαιο και τους πολίτες υπερχρεωμένους.
