Αν ο Ομπάμα οδηγήσει τους Δημοκρατικούς σε έλεγχο του Κογκρέσου του χρόνου, τότε η προοπτική νίκης ενός υποψηφίου του κόμματος για τον Λευκό Οίκο το 2016 θα γίνει μια πλειοψηφική παράσταση νίκης, η οποία με τη σειρά της θα επηρεάσει τους πραγματικούς συσχετισμούς.
Αργά αλλά σταθερά οι Ρεπουμπλικανοί οδηγούνται στην προκαταβολική αυτοακύρωση, καθώς η ακροδεξιά εσωκομματική μειοψηφία μπορεί να επιβάλει το 2016 ακραία επιλογή, όπως για παράδειγμα την πρώην κυβερνήτη της Αλάσκα Σάρα Πέιλιν ή για να θυμηθούμε το παρελθόν έναν υποψήφιο του τύπου Μπάρι Γκολντγουότερ το 1964, που χάρισε άνετη νίκη στον Λίντον Τζόνσον.
Τα παραπάνω δεν αντικατοπτρίζουν μόνον την έλλειψη ηγεσίας στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, αλλά και μια ακραία πόλωση στη χώρα όχι μόνον πολιτική αλλά κοινωνική και γεωγραφική, μια πόλωση που φωτίσθηκε δραματικά στην προεδρική εκλογή του 2000, όταν στη Φλόριντα εκτυλισσόταν η επιχείρηση καλπονοθεία με επικεφαλής τον κυβερνήτη Μπους, ώστε ο αδελφός του να εξασφαλίσει τους ελέκτορες που θα του επέτρεπαν να νικήσει τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Γκορ.
Η ακραία πόλωση είναι μια σταθερά που κλιμακώνεται: τέλη του 1995-96 πρώτο κλείσιμο των υπηρεσιών της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης λόγω του ανταρτοπόλεμου κατά του Κλίντον από το Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο και το 2000 παρ' ολίγον συνταγματική και θεσμική κρίση για μια χούφτα ψήφους στη Φλόριντα...
Σήμερα οι ΗΠΑ είναι στην ουσία δύο χώρες: Οι δύο παράκτιες περιοχές της καινοτομίας, ανοχής ελευθεριότητας και πολυπολιτισμικότητας από τη μια μεριά και οι Μεσοδυτικές και Νότιες Πολιτείες από την άλλη, όπου κυριαρχεί ο ακραίος ηθικολογικός συντηρητισμός και η εσωστρέφεια.Αν συγκρίνουμε την Καλιφόρνια και την Πολιτεία της Γιούτα -τη Μέκκα των Μορμόνων- τότε αυτό που διαπιστώνουμε δεν είναι περιφερειακές αποκλίσεις, αλλά ακραίες αντιθέσεις πολύ μεγαλύτερες από αυτές που βλέπουμε ανάμεσα στην Ισπανία και τη Νορβηγία.
Οι Ρεπουμπλικανοί δεν υποθήκευσαν την αξιοπιστία τους μόνον στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στη διεθνή σκηνή: Ποιος μπορεί να εγγυηθεί τη συνέχεια και τη σταθερότητα στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, σε περίπτωση που οι Ρεπουμπλικανοί ξανακερδίσουν τον Λευκό Οίκο;
Στο παρελθόν, πριν από την εκλογή Ρίγκαν, οι Δημοκρατικοί πολλές φορές εγκλωβίζονταν σε ιδεολογικές αναφορές και παρωπίδες, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί ταυτίζονταν με τη ρεάλ πολιτίκ στις σχέσεις της χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Σήμερα η εικόνα είναι εντελώς αντεστραμμένη, με τον Ομπάμα εν μέσω δυσκολιών να προσπαθεί να διαχειρισθεί τη μετάβαση από την παντοδυναμία της μεταψυχροπολεμικής περιόδου στην πολιτική πρωτοκαθεδρία της Ουάσιγκτον σε έναν πολυπολικό, ασταθή και απρόβλεπτο κόσμο, με αντίπαλη πρόταση έναν ακραίο συντηρητισμό στο εσωτερικό και νεοαπομονωτισμό στο εξωτερικό.
Η φοβική αναδίπλωση στην ταυτότητα της Δεξιάς στις ΗΠΑ είναι κίδυνος όχι μόνον για τη χώρα αλλά και για την παγκόσμια σταθερότητα.
Δύο χώρες
Σήμερα οι ΗΠΑ είναι στην ουσία δύο χώρες: Οι δύο παράκτιες περιοχές της καινοτομίας, ανοχής ελευθεριότητας και πολυπολιτισμικότητας από τη μιά μεριά και οι Μεσοδυτικές και Νότιες Πολιτείες από την άλλη, όπου κυριαρχεί ο ακραίος ηθικολογικός συντηρητισμός και η εσωστρέφεια.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ-kapopoulos@pegasus.gr
Τρίτη θητεία Ομπάμα;
Μια τροπολογία στο Σύνταγμα των ΗΠΑ περιορίζει την παραμονή στον Λευκό Οικο σε δύο θητείες. Πριν την έγκρισή της στα μέσα της δεκαετίας του '50 υπήρξε μία μόνο εξαίρεση στον εθιμικό περιορισμό των δύο τετραετιών: Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ, που εξελέγη τέσσερις φορές, το 1932, το 1936, το 1940 και το 1944, προφανώς λόγω των κρισίμων εξαιρετικών περιστάσεων αλλά και λόγω της αδυναμίας των Ρεπουμπλικάνων να προτείνουν αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή. Αν δεν είχε πεθάνει τον Απρίλιο του 1945, ο FDR, όπως ήταν γνωστός, θα έκλεινε δεκαέξι χρόνια στον Λευκό Οίκο, μια κληρονομιά που βάρυνε το Κογκρέσο όταν υιοθετήθηκε ο περιορισμός της θητείας.Σήμερα ο Ομπάμα δεν μπορεί να επανεκλεγεί, αλλά μπορεί να αξιοποιήσει ένα προνόμιο που δεν είχε κανείς προκάτοχός του στο τέλος της δεύτερης θητείας του:Να διασφαλίσει, αν όχι το πρόσωπο της εμπιστοσύνης του ως υποψήφιο διάδοχό του, τη συνέχιση της γραμμής πλεύσης που χάραξε ως προς τις κοινωνικές ισορροπίες στο εσωτερικό της χώρας.
Το προνόμιο αυτό θα το οφείλει στον ακραίο φονταμενταλισμό του Tea Party, που οδήγησε τους Ρεπουμπλικάνους σε μια καταστροφική μετωπική σύγκρουση με τον Λευκό Οίκο.Ο Ομπάμα έβαλε στην προεκλογική εκστρατεία του 2008 ένα στοίχημα, το οποίο κερδίζει από τότε συνεχώς: Απέναντι στην ακροδεξιά αναδίπλωση των Ρεπουμπλικάνων εγκατέλειψε τη συνταγή Κλίντον για μετακίνηση προς το Κέντρο και τόνισε τη διακριτή ιδεολογική και προγραμματική-κυβερνητική του ταυτότητα σε σχέση με το αντίπαλο στρατόπεδο. Ακόμη και αν ήθελε να επιλέξει τη δικομματική συναίνεση ως λύση χαμηλότερου κόστους, δεν του το επέτρεψε ο μαξιμαλισμός των αντιπάλων του. Αυτή η αναγκαστική εν μέρει συνέπεια στην προεκλογική τους πλατφόρμα του επέτρεψε να κρατήσει σε συσπείρωση την εκλογική του βάση.
Ετσι παρά το ψυχόδραμα των τελευταίων εβδομάδων και την εικόνα των ΗΠΑ ως εξαγωγέα αστάθειας στην παγκόσμια σκηνή, υπάρχει αν μη τι άλλο η ενισχυμένη πλέον πεποίθηση ότι οι επιλογές του Λευκού Οίκου στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στη διεθνή σκηνή έχουν ορίζοντα και πέραν της λήξης της θητείας του Ομπάμα.
kapopoulos@pegasus.gr- ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
