05 Αυγούστου 2013

Οι αληθινές ελληνικές προτεραιότητες για οπλικά συστήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες

130730-D-NI589-281
Πολλά έχουν γραφεί και ακόμη περισσότερα φημολογούνται για τα οπλικά συστήματα που προσφέρονται ή έχουν ζητηθεί από τις ΗΠΑ. Το βέβαιο είναι ότι ο σχετικός κατάλογος θα οριστικοποιηθεί κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του στρατηγού Martin E. Dempsey, προέδρου του συμβουλίου αρχηγών επιτελείων (CJCS: Chairman of the Joint Chiefs of Staff) στη χώρα μας από τις 15 ως τις 17 Σεπτεμβρίου και τις συνομιλίες του με τον Α/ΓΕΕΘΑ στρατηγό Μιχαήλ Κωσταράκο.

Οι ανάγκες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε οπλικά συστήματα είναι σημαντικές και δυστυχώς αυξανόμενες, αφού η οξεία οικονομική κρίση έχει ως άμεση συνέπεια την αναστολή όλων σχεδόν των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων. Επίσης, δυστυχώς, οι προβλέψεις για το άμεσο και μεσοπρόθεσμο μέλλον είναι επίσης δυσοίωνες αφού αν η εθνική οικονομία δεν σταθεροποιηθεί (τουλάχιστον) είναι μάλλον απίθανο να διατεθούν επαρκείς πιστώσεις για εξοπλιστικά προγράμματα.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.defence-point.gr, με βάση τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια ακόμη και ο πιο δύσπιστος παρατηρητής θα πρέπει να έχει διαπιστώσει ότι ο προϋπολογισμός του υπουργείου Εθνικής Άμυνας αντιμετωπίζεται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ως το πιο «εύκολο» και «πειθήνιο» θύμα για περικοπές.

Παρόλα αυτά θα πρέπει να σημειωθεί ότι στις πιο πολλές περιπτώσεις των παραχωρούμενων ή επιζητούμενων υλικών και μέσων υφίσταται οικονομικό κόστος, αν και οι σχετικές τιμές έχουν συμπιεστεί και μάλιστα ως σημείο αναφοράς χρησιμοποιείται το κοστολόγιο που ισχύει για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.

Επίσης, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι παρά την ισχυρή θετική διάθεση της αμερικανικής ανώτατης στρατιωτικής ηγεσίας η οποία έχει επιδειχθεί και τις μέχρι τώρα συναντήσεις με την αντίστοιχη ελληνική, καθοριστικό ρόλο για την αποδέσμευση και παραχώρηση των υλικών και μέσων έχουν τα νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «defence-point.gr», πέντε είναι οι κύριες προτεραιότητες σε ότι αφορά την απόκτηση οπλικών συστημάτων από τα αποθέματα των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ.

10–12 μεταφορικά ελικόπτερα CH-47D Chinook
Η διάθεση των CH-47D Chinook προτάθηκε από αμερικανικής πλευράς ως εναλλακτική επιλογή του ελληνικού αιτήματος για την παραχώρηση ελικοπτέρων γενικής χρήσης UH-60 Blackhawk. Σε ότι αφορά τα δεύτερα, η αμερικανική πλευρά συμφώνησε για την παραχώρηση 30 ελικοπτέρων της έκδοσης UH-60L και μάλιστα σε τιμή ίδια με αυτή που κοστίζει στον αμερικανικό Στρατό η πρόσκτηση ενός ελικοπτέρου του τύπου.
Δυστυχώς όμως για τα σημερινά ελληνικά οικονομικά δεδομένα, το κόστος των περίπου 500 εκατ. δολαρίων για τα 30 ελικόπτερα είναι μη υποστηρίξιμο οικονομικά. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, επελέγη η λύση των CH-47D Chinook που συνολικά προσφέρουν μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα από τα 30 UH-60L Blackhawk αλλά και βρίσκονται ήδη σε υπηρεσία με την Αεροπορία Στρατού του Ελληνικού Στρατού και η υποδομή τεχνικής και λογιστικής υποστήριξης τους έχει ήδη δημιουργηθεί. Τα ελικόπτερα προτού παραδοθούν θα υποστούν γενική επιθεώρηση και ανακατασκευή.

Αν και οι υπάρχουσες πληροφορίες για το κόστος πρόσκτησης και γενικής επιθεώρησης των ελικοπτέρων, δεν μπορούν για ευνόητους λόγους να δημοσιοποιηθούν, εν τούτοις θα πρέπει να επισημανθεί ότι το συνολικό κόστος του προγράμματος των Chinook αποτελεί κλάσμα του κόστους των Blackhawk. Σε κάθε περίπτωση η απόκτηση των CH-47D Chinook ικανοποιεί άμεσα μία εξαιρετικά πιεστική επιχειρησιακή απαίτηση του ΓΕΕΘΑ που αφορά στη δυνατότητα άμεσης αντίδρασης και επέμβασης δυνάμεων.

Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας (ΑΦΝΣ)
Στη δεύτερη θέση όσον αφορά την προτεραιότητα είναι η απόκτηση ΑΦΝΣ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά αναμένει από την αμερικανική στοιχεία και κόστη για ένα μικρό αριθμό P-3C Orion τα οποία επιδιώκεται να ανήκουν στις πιο αναβαθμισμένες εκδόσεις. Με τα μέχρις στιγμής δεδομένα η παραχώρηση των αεροσκαφών ΔΕΝ θα είναι δωρεάν.

Τα αεροσκάφη θα προσφερθούν έναντι κάποιου τιμήματος ενώ στα οικονομικά στοιχεία που αναμένονται είναι και το κόστος εργοστασιακής συντήρησης – ανακατασκευής πριν την παράδοση τους. Αδιευκρίνιστη παραμένει μέχρις στιγμής η συσχέτιση του συγκεκριμένου προγράμματος με την ήδη εξαγγελθείσα από την ελληνική κυβέρνηση πρόθεση χρονομερισματικής μίσθωσης (leasing) τεσσάρων ΑΦΝΣ τύπου Atlantique 2 από τα αποθέματα του γαλλικού Ναυτικού. Άραγε αποτελεί διαπραγματευτικό ελιγμό της ελληνικής κυβέρνησης και προσπάθεια συμπίεσης του οικονομικού κόστους προς τις ΗΠΑ, τη Γαλλία ή και τις δύο;

36–40 Πολλαπλοί Εκτοξευτές Πυραύλων (ΠΕΠ) MLRS
Στην πράξη αποτελεί την υλοποίηση της πρωτοβουλίας που είχε αποκαλύψει το «defence.point.gr» πριν περίπου ένα χρόνο (δες την ανάρτηση με τίτλο «ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Μεγάλη ενίσχυση του ελληνικού Πυροβολικού με ψίχουλα» στον σύνδεσμο http://www.defence-point.gr/news/?p=64160).Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες οι εκτοξευτές θα είναι της έκδοσης M270A1 Self-propelled Loader/Launcher (SPLL), ενώ μάλλον θα ευοδωθούν οι ελληνικές προσπάθειες για τη χωρίς κόστος (ή τουλάχιστον έναντι συμβολικού τιμήματος) παραχώρηση και των υπολοίπων ερπυστριοφόρων (Κέντρα Διεύθυνσης Πυρός – ΚΔΠ) M557A2 και τροχοφόρων οχημάτων (Oshkosh HEMTT M985, Oshkosh HEMTT M984 περισυλλογής, που απαιτούνται για τη συγκρότηση των μοιρών/πυροβολαρχιών.

Τεθωρακισμένα οχήματα οικογενείας M113
Επιπλέον αριθμός τεθωρακισμένων οχημάτων οικογενείας M113 και ιδιαίτερα εκδόσεων όπως οι σταθμοί διοίκησης M577, οι εκτοξευτές κατευθυνόμενων αντιαρματικών όπλων M901, τα οχήματα προκεχωρημένων αξιωματικών πυροβολικού M981 FISTV, αποτελούν αντικείμενο του ελληνικού ενδιαφέροντος και αναμένεται να παραχωρηθούν χωρίς κόστος, είτε για τη συμπλήρωση κενών είτε για την αντικατάσταση παλαιότερων οχημάτων που βρίσκονται σε υπηρεσία στον Ελληνικό Στρατό.

Άρματα μάχης M1A1 Abrams
Το σήριαλ της προμήθειας 400 αρμάτων μάχης M1A1 Abrams που παραχωρούνται δωρεάν από τα αποθέματα του Στρατού των ΗΠΑ εξελίσσεται τα τελευταία τρία περίπου χρόνια. Κατά καιρούς το «defence-point.gr» έχει αναφερθεί στο ζήτημα παρουσιάζοντας διάφορες εξελίξεις ή πληροφορίες (δες την ανάρτηση με τίτλο «Πολύ θετικά τα ευρήματα για τα άρματα μάχης M1A1 Abrams, αλλά…» στον σύνδεσμο http://www.defence-point.gr/news/?p=65021).
Οι τελευταίες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για σημαντική μείωση του αριθμού των προς πρόσκτηση αρμάτων στα επίπεδα των 50 ως 90 μονάδων, που επαρκούν για τον εξοπλισμό, στην πρώτη περίπτωση, μίας επιλαρχίας μέσων αρμάτων (41 άρματα) ή, στη δεύτερη περίπτωση, μίας τεθωρακισμένης ταξιαρχίας (82 άρματα). Είναι αυτονόητο ότι τυχόν ποσοτικός περιορισμός του προγράμματος οφείλεται στο οικονομικό κόστος του. Τα άρματα παραχωρούνται μεν δωρεάν αλλά η εργοστασιακή συντήρηση και αξιοποίηση τους, σε όποιο βαθμό κατά περίπτωση απαιτείται, έχει οικονομικό κόστος το οποίο πρέπει να αναλάβει η ελληνική πλευρά.

Όμως, παρά το γεγονός ότι οι οικονομικές δυνατότητες της χώρας την παρούσα περίοδο είναι εξαιρετικά περιορισμένες η εισαγωγή ενός κύριου οπλικού συστήματος σε υπηρεσία όπως τα άρματα μάχης M1A1, σε περιορισμένους αριθμούς θα πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί. Τα 90 ή πολύ περισσότερο τα 50 M1A1 όχι μόνο δεν θα επιφέρουν σημαντική, σε σχέση με το κόστος, αναβάθμιση της μαχητικής ισχύος του ελληνικού αρματικού δυναμικού, αλλά θα ξανανοίξουν την παλιά πληγή της πολυτυπίας. 

Ας μην ξεχνάμε ότι ο αριθμός των 400 αρμάτων που είχε αρχικά καθοριστεί κάθε άλλο παρά αυθαίρετος είναι. Ο σχεδιασμός προέβλεπε την απόκτηση των 400 M1A1 με την ταυτόχρονη απόσυρση των ισάριθμων M48A5 MOLF. Παράλληλα, θα γινόταν αναδιάταξη του αρματικού δυναμικού ώστε οι μονάδες Τεθωρακισμένων που βρίσκονται στη περιοχή ευθύνης της ΑΣΔΕΝ να εξοπλιστούν με άρματα μάχης Leopard 1A5, και το αρματικό δυναμικό της ηπειρωτικής χώρας να τυποποιηθεί σε άρματα μάχης με πυροβόλο των 120 χλστ.

Από την πρώτη στιγμή το ΓΕΣ και ιδιαίτερα η Διεύθυνση Ιππικού Τεθωρακισμένων (ΔΙΤ/ΓΕΣ) μελέτησε σε βάθος το ζήτημα της πρόκτησης των 400 αρμάτων M1A1 και υπολόγισε όλα τα κόστη για την επιχειρησιακή αξιοποίηση, εκπαίδευση, αλλά και τη δημιουργία της υποδομής λογιστικής και τεχνικής υποστήριξης στη χώρα. Είτε ο αριθμός των αρμάτων είναι 50, 90 ή 400 η υποδομή αυτή θα πρέπει να δημιουργηθεί και φυσικά να καλυφθούν τα σχετικά κόστη. Αυτό ακριβώς το δεδομένο καθιστά μάλλον πρόχειρη και κοντόφθαλμη την πρόσκτηση των M1A1 στους μειωμένους αριθμούς που προαναφέρθηκαν.

Το να γίνουν επενδύσεις για να δημιουργηθούν οι υποδομές (λογιστικής και τεχνικής υποστήριξης, εκπαίδευσης) και από την άλλη πλευρά να εισαχθεί σε υπηρεσία ένας νέος τύπος οπλικού συστήματος χωρίς να παροπλισθεί ολοκληρωτικά ένας παλαιότερος φαίνεται παράδοξο… αλλά δυστυχώς ελληνικό! Δεν θα διαφωνήσουμε ότι η πρόσκτηση των M1A1 από τη χώρα μας έχει πολιτικές, εμπορικές και οικονομικές διαστάσεις, αλλά σε όλους αυτούς που θα λάβουν τις σχετικές αποφάσεις δεν θα πρέπει να διαφύγει των υπολογισμών ότι προέχει το συμφέρον της χώρας.

Φυσικά, ο κατάλογος περιλαμβάνει και άλλα πολλά οπλικά συστήματα και μέσα. Πρόσφατες και παλαιότερες αναφορές κάνουν λόγο για αεροσκάφη τακτικών μεταφορών C-130 Hercules, οχήματα HMMWV (Hummer), σκάφη ειδικών επιχειρήσεων Mark V, οχήματα τακτικών μεταφορών (κατά τη διάρκεια των επιτόπιων επιθεωρήσεων στις ΗΠΑ, επιτροπή του ΓΕΣ διαπίστωσε την ύπαρξη μεγάλου αριθμού βυτιοφόρων HEMTT M978 τα οποία ο στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης του Στρατού των ΗΠΑ πρόκειται να αποδεσμευθούν από την ενεργό υπηρεσία).

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με εκτιμήσεις καλά πληροφορημένων πηγών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, οι πιθανότητες η αμερικανική πλευρά να αποδεσμεύσει πλοία επιφανείας αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής είναι τελικά πολύ περιορισμένες, ως αποτέλεσμα των εκεί περικοπών που έχει αλλάξει σημαντικά τον προγραμματισμό και τη δυνατότητα αποστέρησης του Ναυτικού από μονάδες επιφανείας.

Είναι αυτονόητο ότι τα ανωτέρω δεδομένα μπορούν να μεταβληθούν σε μεγάλο ή μικρό βαθμό από τα αποτελέσματα της επικείμενης επίσκεψης του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στις ΗΠΑ. Φυσικά δεν θα πρέπει να αναμένει κανείς να συζητηθούν αριθμοί και τύποι οπλικών συστημάτων, αλλά το γενικό πλαίσιο στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών είναι πιθανό να επηρεάσει και τους όρους (βασικά τους οικονομικούς) παραχώρησης.
Πηγή: www.defence-point.gr – Με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας (ISDA)