του Στέφανου Κοτζαμάνη
Η βασικότερη κριτική που ασκείται από εσωτερικό και εξωτερικό είναι πως οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν προχωρήσει κατά την τελευταία τριετία στις απαιτούμενες διαρθρωτικές τομές, αλλά αρκούνται σε οριζόντια μέτρα, με αποτέλεσμα να μην λέει να σταματήσει η κατηφόρα της εγχώριας ζήτησης και η ανεργία να έχει εκτιναχθεί σε άκρως ανησυχητικά επίπεδα.
Από την άλλη πλευρά, δεν λείπουν και κάποιοι παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν κάποιες ανάσες στην ελληνική οικονομία κατά το δεύτερο μισό του 2013, για τους οποίους αναλυτικά στοιχεία παρατίθενται στο πρόσφατο εβδομαδιαίο Οικονομικό Δελτίο της Alpha Bank.
Εξωτερικός τουρισμός: Οι αεροπορικές τουριστικές αφίξεις του πρώτου εξαμήνου στα κύρια αεροδρόμια της χώρας ήταν κατά 10% υψηλότερες από τις αντίστοιχες περυσινές (4,5 εκατ. έναντι 4,08 εκατ. αντίστοιχα) παρά το γεγονός ότι η σχετική επίδοση του πρώτου φετινού τετραμήνου ήταν μειωμένη! (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).
Κατά τους επόμενους μήνες μάλιστα, αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδος τουριστικών αφίξεων και μάλιστα σύμφωνα με τον Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) η αύξηση των προκρατήσεων καταγράφεται στο 20% για τους θερινούς μήνες. Όσο και αν κάποιοι επισημαίνουν την υποχώρηση της μέσης κατά κεφαλή δαπάνης κάθε τουρίστα, κανείς δεν διαφωνεί στο ότι τα φετινά τουριστικά έσοδα αναμένονται το φετινό καλοκαίρι αρκετά βελτιωμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά.
ΕΣΠΑ: Δεύτερη πηγή αισιοδοξίας είναι η αναμενόμενη πορεία των απορροφήσεων των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Συγκεκριμένα, στο τέλος του πρώτου φετινού εξαμήνου, η Ελλάδα είχε απορροφήσει το 67,5% των κονδυλίων της προγραμματικής περιόδου 2007-2013, έναντι μόλις 48,6% τον Δεκέμβριο του 2012. Σύμφωνα επίσης με την Alpha Bank, «με την επιτάχυνση των απορροφήσεων, η Ελλάδα κατατάσσεται στο τέλος του Ιουνίου 2013 στην 4η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ στις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ έναντι της 8ης και της 11ης θέσης που κατείχε τον Απρίλιο και το Φεβρουάριο του 2013, αντίστοιχα» (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).
Σύμφωνα επίσης με την ίδια Τράπεζα, «η πρόοδος στην αξιοποίηση των Κοινοτικών χρηματοδοτήσεων αναμένεται να επιταχυνθεί στους επόμενους μήνες με την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων βασικής υποδομής, αρχής γενομένης με τις κύριες οδικές αρτηρίες. Η επανέναρξη των έργων στους τέσσερις μεγάλους αυτοκινητόδρομους (από φθινόπωρο 2013) προμηνύει τη θετικότερη απορρόφηση των πόρων και υλοποίηση του ΕΣΠΑ και ενισχύει την προοπτική για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας».
Εμπορικό ισοζύγιο: H τρίτη «ανάσα» για την ελληνική οικονομία είναι αυτή του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς όπως και τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης, έτσι και φέτος, συνεχίζεται η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου με διατήρηση των εξαγωγών σε υψηλά επίπεδα (τουλάχιστον σε σύγκριση με τις επιδόσεις πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης) και με περαιτέρω υποχώρηση των εισαγωγών.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο φετινό πεντάμηνο, οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή έχουν υποχωρήσει κατά 1% και οι εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή κατά 7,5%. Αν συνυπολογιστούν και τα πετρελαιοειδή, τότε οι εξαγωγές του πρώτου πενταμήνου εμφανίζουν άνοδο 8%.
Ποιοι τομείς λειτουργούν κόντρα στις ανησυχίες για βαθιά ύφεση. Το
"ποντάρισμα" της ανάκαμψης και οι διαμαρτυρίες για τα οριζόντια μέτρα.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας Μπορεί να υπάρχουν κύκλοι που προβλέπουν ύφεση μεγαλύτερη από εκείνη
που αναμένει για την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (-4,2%), ωστόσο οι αισιόδοξοι ποντάρουν σε τρεις παράγοντες που θα μπορούσαν να μετριάσουν τις απώλειες μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.Τα
αδύνατα σημεία της ελληνικής οικονομίας εντοπίζονται κυρίως στο σαφώς
χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, στη συνεχιζόμενη έλλειψη
ρευστότητας στις επιχειρήσεις και στις συνεχείς σπασμωδικές παρεμβάσεις
της κυβέρνησης, στα πλαίσια των προσπαθειών της για την επίτευξη
(όπως-όπως) πρωτογενούς πλεονάσματος.
Σ' όλα αυτά, θα πρέπει να
συνυπολογιστούν παράγοντες όπως η επιδεινούμενη κατάσταση στην ευρωπαϊκή
οικονομία, αλλά και η συνεχιζόμενη κρίση στην ναυτιλία.Η βασικότερη κριτική που ασκείται από εσωτερικό και εξωτερικό είναι πως οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν προχωρήσει κατά την τελευταία τριετία στις απαιτούμενες διαρθρωτικές τομές, αλλά αρκούνται σε οριζόντια μέτρα, με αποτέλεσμα να μην λέει να σταματήσει η κατηφόρα της εγχώριας ζήτησης και η ανεργία να έχει εκτιναχθεί σε άκρως ανησυχητικά επίπεδα.
Από την άλλη πλευρά, δεν λείπουν και κάποιοι παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν κάποιες ανάσες στην ελληνική οικονομία κατά το δεύτερο μισό του 2013, για τους οποίους αναλυτικά στοιχεία παρατίθενται στο πρόσφατο εβδομαδιαίο Οικονομικό Δελτίο της Alpha Bank.
Εξωτερικός τουρισμός: Οι αεροπορικές τουριστικές αφίξεις του πρώτου εξαμήνου στα κύρια αεροδρόμια της χώρας ήταν κατά 10% υψηλότερες από τις αντίστοιχες περυσινές (4,5 εκατ. έναντι 4,08 εκατ. αντίστοιχα) παρά το γεγονός ότι η σχετική επίδοση του πρώτου φετινού τετραμήνου ήταν μειωμένη! (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).
Κατά τους επόμενους μήνες μάλιστα, αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδος τουριστικών αφίξεων και μάλιστα σύμφωνα με τον Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) η αύξηση των προκρατήσεων καταγράφεται στο 20% για τους θερινούς μήνες. Όσο και αν κάποιοι επισημαίνουν την υποχώρηση της μέσης κατά κεφαλή δαπάνης κάθε τουρίστα, κανείς δεν διαφωνεί στο ότι τα φετινά τουριστικά έσοδα αναμένονται το φετινό καλοκαίρι αρκετά βελτιωμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά.
Αεροπορικές αφίξεις σε κύρια αεροδρόμια | ||||
2013
|
2012
| Μεταβολή | ||
Ιανουάριος |
166.760
|
191.416
|
-12,9%
| |
Φεβρουάριος |
140.107
|
149.828
|
-6,5%
| |
Μάρτιος |
215.215
|
215.424
|
-0,1%
| |
Απρίλιος |
488.175
|
538.256
|
-9,3%
| |
Μάιος |
1.432.457
|
1.207.183
|
18,7%
| |
Ιούνιος |
2.046.664
|
1.779.473
|
15,0%
| |
Α' εξάμηνο |
4.489.398
|
4.081.580
|
10,0%
| |
Πηγή: ΣΕΤΕ |
ΕΣΠΑ: Δεύτερη πηγή αισιοδοξίας είναι η αναμενόμενη πορεία των απορροφήσεων των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Συγκεκριμένα, στο τέλος του πρώτου φετινού εξαμήνου, η Ελλάδα είχε απορροφήσει το 67,5% των κονδυλίων της προγραμματικής περιόδου 2007-2013, έναντι μόλις 48,6% τον Δεκέμβριο του 2012. Σύμφωνα επίσης με την Alpha Bank, «με την επιτάχυνση των απορροφήσεων, η Ελλάδα κατατάσσεται στο τέλος του Ιουνίου 2013 στην 4η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ στις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ έναντι της 8ης και της 11ης θέσης που κατείχε τον Απρίλιο και το Φεβρουάριο του 2013, αντίστοιχα» (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).
Σύμφωνα επίσης με την ίδια Τράπεζα, «η πρόοδος στην αξιοποίηση των Κοινοτικών χρηματοδοτήσεων αναμένεται να επιταχυνθεί στους επόμενους μήνες με την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων βασικής υποδομής, αρχής γενομένης με τις κύριες οδικές αρτηρίες. Η επανέναρξη των έργων στους τέσσερις μεγάλους αυτοκινητόδρομους (από φθινόπωρο 2013) προμηνύει τη θετικότερη απορρόφηση των πόρων και υλοποίηση του ΕΣΠΑ και ενισχύει την προοπτική για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας».
Συγκριτική απορρόφηση ΕΣΠΑ ανά χώρα | |||||
Χώρα | Εγκεκριμένα | Πληρωμές | Ποσοστό απορρόφησης | ||
κονδύλια |
1/7/2013
|
13/2/2013
| |||
Εσθονία |
3,4
|
2,47
|
72,77%
|
61,34%
| |
Λιθουανία |
6,77
|
4,79
|
70,83%
|
62,94%
| |
Πορτογαλία |
21,41
|
14,91
|
69,66%
|
59,18%
| |
Ελλάδα |
20,21
|
13,64
|
67,50%
|
49,23%
| |
Ιρλανδία |
0,75
|
0,5
|
67,50%
|
60,34%
| |
Σουηδία |
1,62
|
1,01
|
62,58%
|
53,29%
| |
Γερμανία |
25,48
|
15,53
|
60,93%
|
55,10%
| |
Πολωνία |
67,18
|
39,86
|
59,33%
|
52,26%
| |
Λετονία |
4,53
|
2,67
|
59,07%
|
52,20%
| |
Ισπανία |
34,65
|
20,39
|
58,85%
|
51,69%
| |
Φιλανδία |
1,6
|
0,93
|
58,16%
|
54,73%
| |
Αυστρία |
1,2
|
0,69
|
57,45%
|
52,21%
| |
Ολλανδία |
1,66
|
0,93
|
56,31%
|
45,58%
| |
Βέλγιο |
2,06
|
1,14
|
55,69%
|
49,11%
| |
Λουξεμβούργο |
0,05
|
0,03
|
53,67%
|
51,81%
| |
Ηνωμένο Βασίλειο |
9,89
|
5,2
|
53,34%
|
50,92%
| |
Γαλλία |
13,44
|
7,16
|
53,30%
|
43,32%
| |
Σλοβενία |
4,1
|
2,14
|
52,41%
|
72,27%
| |
Δανία |
0,5
|
0,25
|
49,95%
|
45,25%
| |
Κύπρος |
0,61
|
0,3
|
49,22%
|
44,31%
| |
Ουγγαρία |
24,92
|
11,94
|
47,93%
|
44,17%
| |
Σλοβακία |
11,49
|
5,35
|
46,58%
|
41%
| |
Μάλτα |
0,84
|
0,36
|
43,42%
|
37,20%
| |
Ιταλία |
27,95
|
11,58
|
41,43%
|
30,76%
| |
Βουλγαρία |
6,67
|
2,69
|
40,37%
|
36,19%
| |
Τσεχία |
26,5
|
10,51
|
39,61%
|
37,85%
| |
Ρουμανία |
19,21
|
5,04
|
26,26%
|
22,43%
| |
Σύνολο |
338,69
|
182,01
|
53,70%
|
45,98%
| |
Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας , Υποδομών, Μεταφορών κ' Δικτύων |
Εμπορικό ισοζύγιο: H τρίτη «ανάσα» για την ελληνική οικονομία είναι αυτή του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς όπως και τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης, έτσι και φέτος, συνεχίζεται η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου με διατήρηση των εξαγωγών σε υψηλά επίπεδα (τουλάχιστον σε σύγκριση με τις επιδόσεις πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης) και με περαιτέρω υποχώρηση των εισαγωγών.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο φετινό πεντάμηνο, οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή έχουν υποχωρήσει κατά 1% και οι εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή κατά 7,5%. Αν συνυπολογιστούν και τα πετρελαιοειδή, τότε οι εξαγωγές του πρώτου πενταμήνου εμφανίζουν άνοδο 8%.
Πορεία εισαγωγών-εξαγωγών (χωρίς πετρελαιοειδή) | |||
5μηνο 2013 | 5μηνο 2012 | Μεταβολή | |
Εξαγωγές |
6.929,40
|
7.006,90
|
-1,1%
|
Εισαγωγές |
12.206,60
|
13.195,20
|
-7,5%
|
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ |