Οι ψηφοφόροι της ΔΗΜΑΡ έχουν περιέλθει σε κατάσταση σύγχυσης γιατί δεν μπορούν να εξηγήσουν τη συμπεριφορά της ηγεσίας και κυρίως δεν παίρνουν μια καθαρή απάντηση στο ερώτημα «πότε κάναμε λάθος, τότε που μπήκαμε στην κυβέρνηση ή σήμερα που φύγαμε;». Ο κ. Κουβέλης και οι στενοί συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι και στις δύο περιπτώσεις το κόμμα έπραξε το σωστό. Βολικό. Μοιάζει όμως με απόπειρα τετραγωνισμού του κύκλου.
Στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος («έπρεπε να συμμετάσχουμε στην κυβέρνηση;»), η πλειονότητα του πολιτικού προσωπικού της ΔΗΜΑΡ απαντά καταφατικά, με το σκεπτικό ότι αν δεν κάναμε την υπέρβαση στη φάση εκείνη, η χώρα θα πήγαινε πάλι σε εκλογές κι αυτό θα ήταν καταστροφικό. Η εξέλιξη των πραγμάτων έδειξε ότι το συγκεκριμένο επιχείρημα είναι μαχητό. Οι αριθμοί έβγαιναν και χωρίς τη συνδρομή της ΔΗΜΑΡ. Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ είχαν τις έδρες για να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας.
Θα πει κάποιος πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υποστήριζε τότε ότι αν δεν εμπλακεί και η ΔΗΜΑΡ, το κόμμα του δεν πρόκειται να βάλει πλάτη. Λόγια του αέρα. Ο κ. Βενιζέλος, για όποιον δεν έχει κοντή μνήμη, έλεγε επίσης ότι προϋπόθεση για τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ σε κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας ήταν η συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ, κι ας τον εγκαλούσε με κάθε ευκαιρία για λαϊκισμό, δημαγωγία, ροπή προς τη βία, αντιευρωπαϊσμό και ότι ερωτοτροπούσε με το λόμπι της δραχμής. Θυμίζουμε επίσης ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου της τρικομματικής κυβέρνησης, όποτε ετίθετο θέμα αποχώρησης της ΔΗΜΑΡ, διέδιδε urbi et orbi ότι «αν φύγει η ΔΗΜΑΡ, θα φύγουμε κι εμείς». Εκανε τίποτε απ’ όλα αυτά; Οχι φυσικά. Απλώς πούλαγε στο εθνικό ακροατήριο το παραμύθι περί εθνικής ευθύνης και άλλα συναφή.
Η παρουσία της ΔΗΜΑΡ ήταν απαραίτητη για ιδεολογικούς και συμβολικούς λόγους. Την ήθελαν στο κυβερνητικό κάδρο η τρόικα, ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και το μιντιακό σύστημα, για να κατασκευάσουν την εντύπωση ότι στηρίζουν τα μνημόνια όλα τα ιδεολογικά και πολιτικά ρεύματα του συνταγματικού τόξου. Εν γνώσει της, η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ δέχτηκε να παίξει τον ρόλο του αριστερού άλλοθι. Είχε ενδεχομένως την αυταπάτη ότι θα γίνει το φρένο κάθε φορά που η Δεξιά θα έμπαινε στον πειρασμό να αναστήσει τον παλιό αυταρχικό εαυτό της, ότι θα μπλοκάρει τα πιο αντιλαϊκά μέτρα του Μνημονίου και ότι θα γίνει ο καταλύτης για προοδευτικές μεταρρυθμίσεις στο πεδίο των θεσμών. Δυστυχώς γι’ αυτήν και για όσους πείστηκαν από το ιδεολόγημα της «σοβαρής Αριστεράς», απέτυχε παταγωδώς σε όλα τα μέτωπα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Φ. Κουβέλης, σε μια συζήτηση που είχε σε κλειστό κύκλο (τις μέρες της κυβερνητικής κρίσης), είπε στους συνομιλητές του ότι έκανε λάθος με τον Σαμαρά, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Δεν είναι Καραμανλής, είναι Αβέρωφ».
Και τώρα τι; Η εσωστρέφεια είναι ένα σαράκι που διαβρώνει αργά αλλά σταθερά την προοπτική κάθε συλλογικού μορφώματος. Η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει να κατακάτσει ο κουρνιαχτός. Είναι υποχρεωμένη να εκπονήσει ένα σχέδιο ανασύνταξης που θα προσδιορίζει με σαφήνεια τη θέση της στο πολιτικό σκηνικό, ένα σχέδιο που θα πρέπει να αναμετρηθεί με τις εξής εκδοχές:
• Εχει κλείσει οριστικά και αμετάκλητα ο δρόμος για μια νέα εμπλοκή της σε κυβέρνηση συνεργασίας που θα έχει κορμό τη Νέα Δημοκρατία του Α. Σαμαρά;
• Η υπόθεση της ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς, όπως την οραματίζεται, αφορά και το ΠΑΣΟΚ του κ. Βενιζέλου, ένα κόμμα που φαίνεται πως έχει αποφασίσει να μετατραπεί σε «προοδευτική συνιστώσα» της συντηρητικής παράταξης; [Στη συνένετυξη του στην «Εφ.Συν.» ο κ. Κουβέλης το ξεκαθαρίζει το θέμα].
• Οι σχέσεις της με την άλλη Αριστερά, δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ, θα παραμείνουν εχθρικές ή θα αναλάβει πρωτοβουλία διαλόγου ώστε να εκτονωθεί η βαριά εμφυλιοπολεμική ατμόσφαιρα, να βρεθούν τα σημεία επαφής και να δημιουργηθούν έτσι οι προϋποθέσεις για μια κυβέρνηση της Αριστεράς;
t.pappas@efsyn.gr
