ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
Η δράση του 231 Τάγματος Πεζικού κατά των Τούρκων εισβολέων
Με αυτοθυσία πολέμησαν οι άντρες του τιμημένου Τάγματος από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα του σκληρού και άνισου πολέμου κατά των Τούρκων εισβολέων
Στον άνισο αγώνα ενάντια στους εισβολείς του Αττίλα, έγραψε τη δική του ιστορία και το 231 Τ.Π. Μια ιστορία ανδρείας, φιλοπατρίας, αίματος και θυσίας στο πεδίο της μάχης.
Από την πρώτη μέρα του πολέμου μέχρι την κατάπαυση του πυρός αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες, έφεδροι και κληρωτοί, της Μονάδας αυτής της Εθνικής Φρουράς εκπλήρωσαν και με το παραπάνω το προς την πατρίδα καθήκον. Λίγοι αυτοί, με ελάχιστα πολεμικά μέσα, ρίχτηκαν στις μάχες με τόλμη και θάρρος, φράσσοντας τον δρόμο στον ιταμό εισβολέα. Από τον Διοικητή μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη, οι άνδρες του 231 Τ.Π. πολέμησαν με ανδρεία και 15 από αυτούς έδωσαν τη νεανική ζωή τους θυσία στον ιερό βωμό της αξιοπρέπειας, της τιμής και της λευτεριάς της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Άλλοι τέσσερεις αγνοούνται και 36 τραυματίστηκαν. Φέρουν ακόμα στα κορμιά τους τα σημάδια από τις σφαίρες, τις οβίδες και τις βόμβες του εχθρού, ατίμητα παράσημα της παλληκαριάς τους.
Αιώνια τιμή
Ο κάμπος του Αγίου Βασιλείου, οι βουνοπλαγιές και οι κορυφογραμμές του τουρκοπατημένου σήμερα Πενταδακτύλου, από την Αετοφωλιά μέχρι τη Γομαρίστρα, τους Άσπρους και το Καλαμπάκι, σίγουρα, αντιλαλούν ακόμη και θ’ αντιλαλούν αιώνια στα πέρατα του νησιού μας, την παλληκαριά και την αυτοθυσία που επέδειξαν πολεμώντας τον υπεράριθμο εχθρό οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και άντρες του τιμημένου 231 Τάγματος Πεζικού, από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα του σκληρού και άνισου πολέμου κατά των Τούρκων εισβολέων. Και η άφθαρτη δόξα, θάλλουσα, θα παραστέκει στους τάφους των ηρωικών παιδιών της Μονάδας αυτής, που έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, τη νεανική ζωή τους, για να φράξουν τον δρόμο στον βάρβαρο εισβολέα, υπερασπιζόμενοι το πάτριον έδαφος. Αιώνια η Κύπρος θα τους ευγνωμονεί και θα τους τιμά επάξια. Όπως θα ευγνωμονεί και θα τιμά τους αγνοουμένους του Τάγματος, που παρέμειναν άταφοι στον τόπο της θυσίας τους κι άφησαν εκεί τα ιερά τους κόκαλα να λευκάζουν και να μας θυμίζουν ότι από μας περιμένει εκδίωξη του μιαρού εισβολέα ο σκλαβωμένος Πενταδάκτυλος.
Δεν λογάριαζαν αριθμούς
Γνώριζαν οι λεβέντες του 231 Τάγματος Πεζικού ότι ήταν λίγοι κι ο εχθρός ήταν πολυαριθμότερος. Γνώριζαν, επίσης, ότι οι Τούρκοι είχαν στη διάθεσή τους αφθονία όλων των σύγχρονων πολεμικών μέσων, ενώ ο περισσότερος από τον δικό τους οπλισμό ήταν απαρχαιωμένος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Όλα τα γνώριζαν, όμως δεν λογάριασαν αριθμούς. Ρίχτηκαν στον αγώνα με θάρρος, υπερασπιζόμενοι τα ιερά εδάφη και τους βωμούς της πατρίδας, αψηφώντας τον θάνατο. Γνώριζαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από τη μέχρις εσχάτων υπεράσπιση της πατρίδας. Προτού προχωρήσουμε στις σκληρές και άνισες μάχες που έδωσε το 231 Τάγμα Πεζικού το 1974, ας πάμε 49 χρόνια πίσω, για να δούμε πώς συγκροτήθηκε και πώς εξελίχθηκε σήμερα σε μια άρτια συγκροτημένη μηχανοκίνητη Μονάδα.
Η τουρκοκυπριακή ανταρσία
Η τουρκοκυπριακή ανταρσία του Δεκέμβρη 1963 βρήκε την Κύπρο χωρίς εκπαιδευμένο στρατό, ικανό να συντρίψει τους στασιαστές (ΤΟΥΡΔΥΚ και ΤΜΤ) από τις πρώτες μέρες που επιχείρησαν να καταλύσουν το νόμιμο κράτος της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας και να επιβάλουν τη διχοτόμηση. Επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι Υπουργός Άμυνας ήταν τότε ο Οσμάν Ορέκ, από τα κορυφαία στελέχη της ΤΜΤ και στενός συνεργάτης του Ραούφ Ντενκτάς. Με τη βοήθεια της Τουρκίας, οι στασιαστές εκπαιδεύονταν από το 1958 και εξοπλίζονταν μυστικά.
Όταν ξέσπασε η ανταρσία, σύμφωνα με στοιχεία από τουρκοκυπριακές πηγές, που δεν διαψεύστηκαν ποτέ, η παράνομη ένοπλη οργάνωση ΤΜΤ αριθμούσε πάνω από 5.000 ενόπλους, «μουτζαχετίν» («μαχητές») εκπαιδευμένους από Τούρκους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Με την εκδήλωση της ανταρσίας τους κατά του νόμιμου κράτους, οι στασιαστές ενισχύθηκαν από την Τουρκική Δύναμη Κύπρου (ΤΟΥΡΔΥΚ), που είχε εγκαταλείψει το στρατόπεδό της και αναπτύχθηκε μεταξύ Λευκωσίας και Πενταδακτύλου, θέτοντας υπό τον έλεγχό της τα στρατηγικά σημεία του Αγίου Ιλαρίωνα και της Διάβασης Μπογαζίου -Δικώμου. Στα σημεία αυτά οι Τούρκοι έφτιαξαν μόνιμα πολυβολεία και δημιούργησαν μιαν αμυντική γραμμή σε βάθος, που αποτελούσε ένα άρτια οργανωμένο θύλακο-προγεφύρωμα, που το εκμεταλλεύτηκαν αργότερα κατά την εισβολή του 1974. Επίσης, στις τουρκοκυπριακές συνοικίες των πόλεων και σε αρκετά άλλα σημεία, όπου υπήρχαν διάσπαρτα αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά, έφτιαξαν μόνιμα πολυβολεία και εμπόδιζαν την είσοδο στους Έλληνες, προκαλώντας συχνά επεισόδια.
Η ίδρυση της Εθνικής Φρουράς
Μπροστά στην εξέλιξη αυτή, που απειλούσε την ύπαρξη του νεοσύστατου κυπριακού κράτους, οι ελάχιστοι Ελληνοκύπριοι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες, με εθελοντές αγωνιστές, σήκωσαν το βάρος της υπεράσπισης της ακεραιότητας της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ίδρυσε την Εθνική Φρουρά και κάλεσε υπό τα όπλα τούς γεννηθέντες το 1943 και αργότερα άλλες ηλικίες. Στη συνέχεια, με ειδικούς νόμους, καθιερώθηκε η υποχρεωτική θητεία.
Η Ελλάδα, με Πρωθυπουργό τον αείμνηστο Γεώργιο Παπανδρέου, διέβλεψε έγκαιρα τον κίνδυνο τουρκικής εισβολής και διχοτόμησης. Και για να ματαιώσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, έστειλε στην Κύπρο, κάτω από άκρα μυστικότητα, μια Μεραρχία Στρατού με δύναμη πυρός Σώματος Στρατού, με επικεφαλής τον Υποστράτηγο Δημήτρη Γεωργιάδη, που ήταν ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός -υπολοχαγός τότε του Ιππικού- που είχε έρθει σ’ επαφή με τους Ιταλούς εισβολείς, τη χαραυγή της 28ης Οκτωβρίου 1940. Παράλληλα, άρχισε να οργανώνεται η Εθνική Φρουρά, με τη στράτευση και ταχύρρυθμη εκπαίδευση νεοσυλλέκτων, από αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του Ελληνικού και του Κυπριακού Στρατού.
Η συγκρότηση του 231 Τάγματος Πεζικού
Στο πλαίσιο του οργανωτικού σχεδίου της Εθνικής Φρουράς, το 231 Τάγμα Πεζικού συγκροτήθηκε στις 27 Ιουλίου 1964, με πρώτο Διοικητή τον Λοχαγό Πεζικού Ανεμογιάννη Γεώργιο, με έδρα το Μπογάζι Κερύνειας, όπου λειτουργούσε ως Κέντρον Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων. Αργότερα το 231 Τ.Π. έπαυσε να λειτουργεί σαν ΚΕΝ στο Μπογάζι, διότι δημιουργήθηκαν τα μεγάλα και πιο εξυπηρετικά ΚΕΝ στη Λάρνακα, την Αμμόχωστο και την Πάφο.
Προτού αρχίσει ο πόλεμος κατά των Τούρκων εισβολέων, η έδρα του Τάγματος ήταν στον Άγιο Βασίλειο, βορειοδυτικά της Λευκωσίας, όχι σε μακρινή απόσταση από τα ελεγχόμενα από την ΤΟΥΡΔΥΚ τουρκοκυπριακά χωριά Πυλέρι, Φώττα, Κρινί, Κανλί, Αγύρτα, Κιόνελι και Ορτάκιογιου. Διοικητής του Τάγματος ήταν τότε ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού Χαραμαράς Δημήτριος. Όταν άρχισε η εισβολή του Αττίλα, στην έδρα του Τάγματος βρίσκονταν ο Λόχος Διοικήσεως και ο Λόχος Υποστηρίξεως. Τμήματα των δυο αυτών λόχων ήταν αποσπασμένα σε άλλους λόχους, εκτός στρατοπέδου, στη γραμμή μετώπου, απέναντι από τον εχθρό.
* Από το υπό έκδοση βιβλίο του Χαράλαμπου Χαραλαμπίδη «Οι ''ηττημένοι'' νικητές»
Με αυτοθυσία πολέμησαν οι άντρες του τιμημένου Τάγματος από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα του σκληρού και άνισου πολέμου κατά των Τούρκων εισβολέων
Στον άνισο αγώνα ενάντια στους εισβολείς του Αττίλα, έγραψε τη δική του ιστορία και το 231 Τ.Π. Μια ιστορία ανδρείας, φιλοπατρίας, αίματος και θυσίας στο πεδίο της μάχης.
Από την πρώτη μέρα του πολέμου μέχρι την κατάπαυση του πυρός αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες, έφεδροι και κληρωτοί, της Μονάδας αυτής της Εθνικής Φρουράς εκπλήρωσαν και με το παραπάνω το προς την πατρίδα καθήκον. Λίγοι αυτοί, με ελάχιστα πολεμικά μέσα, ρίχτηκαν στις μάχες με τόλμη και θάρρος, φράσσοντας τον δρόμο στον ιταμό εισβολέα. Από τον Διοικητή μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη, οι άνδρες του 231 Τ.Π. πολέμησαν με ανδρεία και 15 από αυτούς έδωσαν τη νεανική ζωή τους θυσία στον ιερό βωμό της αξιοπρέπειας, της τιμής και της λευτεριάς της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Άλλοι τέσσερεις αγνοούνται και 36 τραυματίστηκαν. Φέρουν ακόμα στα κορμιά τους τα σημάδια από τις σφαίρες, τις οβίδες και τις βόμβες του εχθρού, ατίμητα παράσημα της παλληκαριάς τους.
Αιώνια τιμή
Ο κάμπος του Αγίου Βασιλείου, οι βουνοπλαγιές και οι κορυφογραμμές του τουρκοπατημένου σήμερα Πενταδακτύλου, από την Αετοφωλιά μέχρι τη Γομαρίστρα, τους Άσπρους και το Καλαμπάκι, σίγουρα, αντιλαλούν ακόμη και θ’ αντιλαλούν αιώνια στα πέρατα του νησιού μας, την παλληκαριά και την αυτοθυσία που επέδειξαν πολεμώντας τον υπεράριθμο εχθρό οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και άντρες του τιμημένου 231 Τάγματος Πεζικού, από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα του σκληρού και άνισου πολέμου κατά των Τούρκων εισβολέων. Και η άφθαρτη δόξα, θάλλουσα, θα παραστέκει στους τάφους των ηρωικών παιδιών της Μονάδας αυτής, που έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, τη νεανική ζωή τους, για να φράξουν τον δρόμο στον βάρβαρο εισβολέα, υπερασπιζόμενοι το πάτριον έδαφος. Αιώνια η Κύπρος θα τους ευγνωμονεί και θα τους τιμά επάξια. Όπως θα ευγνωμονεί και θα τιμά τους αγνοουμένους του Τάγματος, που παρέμειναν άταφοι στον τόπο της θυσίας τους κι άφησαν εκεί τα ιερά τους κόκαλα να λευκάζουν και να μας θυμίζουν ότι από μας περιμένει εκδίωξη του μιαρού εισβολέα ο σκλαβωμένος Πενταδάκτυλος.
Δεν λογάριαζαν αριθμούς
Γνώριζαν οι λεβέντες του 231 Τάγματος Πεζικού ότι ήταν λίγοι κι ο εχθρός ήταν πολυαριθμότερος. Γνώριζαν, επίσης, ότι οι Τούρκοι είχαν στη διάθεσή τους αφθονία όλων των σύγχρονων πολεμικών μέσων, ενώ ο περισσότερος από τον δικό τους οπλισμό ήταν απαρχαιωμένος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Όλα τα γνώριζαν, όμως δεν λογάριασαν αριθμούς. Ρίχτηκαν στον αγώνα με θάρρος, υπερασπιζόμενοι τα ιερά εδάφη και τους βωμούς της πατρίδας, αψηφώντας τον θάνατο. Γνώριζαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από τη μέχρις εσχάτων υπεράσπιση της πατρίδας. Προτού προχωρήσουμε στις σκληρές και άνισες μάχες που έδωσε το 231 Τάγμα Πεζικού το 1974, ας πάμε 49 χρόνια πίσω, για να δούμε πώς συγκροτήθηκε και πώς εξελίχθηκε σήμερα σε μια άρτια συγκροτημένη μηχανοκίνητη Μονάδα.
Η τουρκοκυπριακή ανταρσία
Η τουρκοκυπριακή ανταρσία του Δεκέμβρη 1963 βρήκε την Κύπρο χωρίς εκπαιδευμένο στρατό, ικανό να συντρίψει τους στασιαστές (ΤΟΥΡΔΥΚ και ΤΜΤ) από τις πρώτες μέρες που επιχείρησαν να καταλύσουν το νόμιμο κράτος της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας και να επιβάλουν τη διχοτόμηση. Επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι Υπουργός Άμυνας ήταν τότε ο Οσμάν Ορέκ, από τα κορυφαία στελέχη της ΤΜΤ και στενός συνεργάτης του Ραούφ Ντενκτάς. Με τη βοήθεια της Τουρκίας, οι στασιαστές εκπαιδεύονταν από το 1958 και εξοπλίζονταν μυστικά.
Όταν ξέσπασε η ανταρσία, σύμφωνα με στοιχεία από τουρκοκυπριακές πηγές, που δεν διαψεύστηκαν ποτέ, η παράνομη ένοπλη οργάνωση ΤΜΤ αριθμούσε πάνω από 5.000 ενόπλους, «μουτζαχετίν» («μαχητές») εκπαιδευμένους από Τούρκους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Με την εκδήλωση της ανταρσίας τους κατά του νόμιμου κράτους, οι στασιαστές ενισχύθηκαν από την Τουρκική Δύναμη Κύπρου (ΤΟΥΡΔΥΚ), που είχε εγκαταλείψει το στρατόπεδό της και αναπτύχθηκε μεταξύ Λευκωσίας και Πενταδακτύλου, θέτοντας υπό τον έλεγχό της τα στρατηγικά σημεία του Αγίου Ιλαρίωνα και της Διάβασης Μπογαζίου -Δικώμου. Στα σημεία αυτά οι Τούρκοι έφτιαξαν μόνιμα πολυβολεία και δημιούργησαν μιαν αμυντική γραμμή σε βάθος, που αποτελούσε ένα άρτια οργανωμένο θύλακο-προγεφύρωμα, που το εκμεταλλεύτηκαν αργότερα κατά την εισβολή του 1974. Επίσης, στις τουρκοκυπριακές συνοικίες των πόλεων και σε αρκετά άλλα σημεία, όπου υπήρχαν διάσπαρτα αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά, έφτιαξαν μόνιμα πολυβολεία και εμπόδιζαν την είσοδο στους Έλληνες, προκαλώντας συχνά επεισόδια.
Η ίδρυση της Εθνικής Φρουράς
Μπροστά στην εξέλιξη αυτή, που απειλούσε την ύπαρξη του νεοσύστατου κυπριακού κράτους, οι ελάχιστοι Ελληνοκύπριοι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες, με εθελοντές αγωνιστές, σήκωσαν το βάρος της υπεράσπισης της ακεραιότητας της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ίδρυσε την Εθνική Φρουρά και κάλεσε υπό τα όπλα τούς γεννηθέντες το 1943 και αργότερα άλλες ηλικίες. Στη συνέχεια, με ειδικούς νόμους, καθιερώθηκε η υποχρεωτική θητεία.
Η Ελλάδα, με Πρωθυπουργό τον αείμνηστο Γεώργιο Παπανδρέου, διέβλεψε έγκαιρα τον κίνδυνο τουρκικής εισβολής και διχοτόμησης. Και για να ματαιώσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, έστειλε στην Κύπρο, κάτω από άκρα μυστικότητα, μια Μεραρχία Στρατού με δύναμη πυρός Σώματος Στρατού, με επικεφαλής τον Υποστράτηγο Δημήτρη Γεωργιάδη, που ήταν ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός -υπολοχαγός τότε του Ιππικού- που είχε έρθει σ’ επαφή με τους Ιταλούς εισβολείς, τη χαραυγή της 28ης Οκτωβρίου 1940. Παράλληλα, άρχισε να οργανώνεται η Εθνική Φρουρά, με τη στράτευση και ταχύρρυθμη εκπαίδευση νεοσυλλέκτων, από αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του Ελληνικού και του Κυπριακού Στρατού.
Η συγκρότηση του 231 Τάγματος Πεζικού
Στο πλαίσιο του οργανωτικού σχεδίου της Εθνικής Φρουράς, το 231 Τάγμα Πεζικού συγκροτήθηκε στις 27 Ιουλίου 1964, με πρώτο Διοικητή τον Λοχαγό Πεζικού Ανεμογιάννη Γεώργιο, με έδρα το Μπογάζι Κερύνειας, όπου λειτουργούσε ως Κέντρον Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων. Αργότερα το 231 Τ.Π. έπαυσε να λειτουργεί σαν ΚΕΝ στο Μπογάζι, διότι δημιουργήθηκαν τα μεγάλα και πιο εξυπηρετικά ΚΕΝ στη Λάρνακα, την Αμμόχωστο και την Πάφο.
Προτού αρχίσει ο πόλεμος κατά των Τούρκων εισβολέων, η έδρα του Τάγματος ήταν στον Άγιο Βασίλειο, βορειοδυτικά της Λευκωσίας, όχι σε μακρινή απόσταση από τα ελεγχόμενα από την ΤΟΥΡΔΥΚ τουρκοκυπριακά χωριά Πυλέρι, Φώττα, Κρινί, Κανλί, Αγύρτα, Κιόνελι και Ορτάκιογιου. Διοικητής του Τάγματος ήταν τότε ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού Χαραμαράς Δημήτριος. Όταν άρχισε η εισβολή του Αττίλα, στην έδρα του Τάγματος βρίσκονταν ο Λόχος Διοικήσεως και ο Λόχος Υποστηρίξεως. Τμήματα των δυο αυτών λόχων ήταν αποσπασμένα σε άλλους λόχους, εκτός στρατοπέδου, στη γραμμή μετώπου, απέναντι από τον εχθρό.
* Από το υπό έκδοση βιβλίο του Χαράλαμπου Χαραλαμπίδη «Οι ''ηττημένοι'' νικητές»
