Πολλοί
είναι αυτοί που «ζηλεύουν» το σουηδικό μοντέλο. Εδώ και χρόνια η
Σουηδία είναι μέσα στις πρώτες θέσεις των χωρών, που κάποιος θα ήθελε να
ζήσει. Υψηλό βιοτικό επίπεδο, πολύ καλές κοινωνικές παροχές, υψηλής
ποιότητας εκπαίδευση και υγεία. Ωστόσο, τα βίαια επεισόδια που μαίνονται
εδώ και έξι μέρες σε υποβαθμισμένες περιοχές της πρωτεύουσας
Στοκχόλμης, δείχνουν ένα διαφορετικό πρόσωπο. Τις τελευταίες νύχτες,
δεκάδες νεαροί Σουηδοί συγκρούονται με την αστυνομία, καίνε αυτοκίνητα,
πυρπολούν καταστήματα. Οι Αρχές κατέγραψαν πάνω από 90 βίαια επεισόδια,
με πρωταγωνιστές οργισμένους νεαρούς, που επέλεξαν αυτό τον τρόπο για να
διαμαρτυρηθούν και να καταδείξουν τα τεράστια προβλήματά τους.
Οι ταραχές έφεραν στην επιφάνεια τα βαθιά, κρυμμένα προβλήματα της
σουηδικής κοινωνίας. Ήταν σαν να άνοιξε η κουρτίνα και φάνηκε τι
κρύβεται πίσω από την κοινωνία της ευμάρειας, της ανοχής και της
ενσωμάτωσης. Οι ταραχές ξέσπασαν όταν, την περασμένη Κυριακή,
αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν στο προάστιο Χούσμπι έναν 69χρονο.
Σύντομα επεκτάθηκαν σε άλλα οκτώ ακόμη υποβαθμισμένα προάστια.
Τα τελευταία χρόνια η Σουηδία περιορίζει το ρόλο του κράτους. Ενώ το
επίπεδο διαβίωσης, κατά μέσον όρο, παραμένει το υψηλότερο στην Ευρώπη,
οι κυβερνήσεις έχουν αποτύχει να μειώσουν σημαντικά τη μακροχρόνια
ανεργία στους νέους και τη φτώχεια, που πλήττει κυρίως τις κοινότητες
των μεταναστών. Για αυτό και τα επεισόδια σημειώνονται σε αυτές τις
φτωχές, υποβαθμισμένες περιοχές, που ζουν κυρίως οι ξένοι.
Οι Σουηδοί έχουν αρχίσει να αντιδρούν απέναντι στους ξένους. Τους
βλέπουν με δυσπιστία, τους θεωρούν τεμπέληδες. Θυμώνουν γιατί δεν
ενσωματώνονται, γιατί κρατούν αποστάσεις, γιατί είναι γκετοποιημένοι.
Περίπου το 15% του πληθυσμού στη Σουηδία είναι ξένοι. Πρόκειται για το
μεγαλύτερο ποσοστό σε σκανδιναβική χώρα. Η ανεργία ανάμεσα στους
μετανάστες κυμαίνεται στο 16%, σε σχέση με το 6% που ισχύει για τους
Σουηδούς. Επίσης, οι μετανάστες έχουν λιγότερα χρήματα και για αυτό
λιγότερη πρόσβαση στα καλά σχολεία.
Οι νεαροί μετανάστες θεωρούν πως έχουν κάθε λόγο να είναι θυμωμένοι με
το σύστημα, που δεν τους δίνει ευκαιρίες, αλλά αντίθετα τους κρατά στο
περιθώριο. «Εάν δεν κάψουμε αυτοκίνητα, αν δεν σπάσουμε βιτρίνες δεν
πρόκειται να εισακουστούμε ποτέ», υποστήριξε ένας νεαρός που ζει σε
προάστιο που σημειώνονται επεισόδια. Πιστεύει πως η βία είναι το μόνο
όπλο που έχουν στα χέρια τους για να αλλάξουν τα πράγματα. Για αυτό και
καταφεύγει στη βία.
