 |
| Παράλληλα, ο Λοτέμ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην Κύπρο, λέγοντας ότι είναι «η πλησιέστερη φιλική ευρωπαϊκή χώρα προς το Ισραήλ». |
Xάρη Αποσπόρη Η μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας έχει οφέλη και για τις δύο πλευρές, δήλωσε προχθές ο Μάικλ Λοτέμ, ειδικός απεσταλμένος του υπουργείου Εξωτερικών του Τελ Αβίβ στην Άγκυρα για θέματα ενέργειας, κατά την πρώτη του επίσκεψη επί τουρκικού εδάφους στη νέα εποχή των διμερών σχέσεων μετά τη συγνώμη του Νετανιάχου. Παράλληλα, τόνισε ότι η συνεργασία στον ενεργειακό τομέα μπορεί να ανοίξει τον δρόμο και για την επίλυση περιφερειακών προβλημάτων.
Η επίσκεψη του Λοτέμ εκλαμβάνεται από τους αναλυτές ως διερευνητικού χαρακτήρα, ώστε να βολιδοσκοπήσει την τουρκική πλευρά προτού διεξαχθούν επαφές σε υψηλότερο επίπεδο.
Ο ίδιος φρόντισε να κρατήσει ίσες αποστάσεις από Τουρκία και Κύπρο, αλλά είπε και ορισμένα πράγματα που χρήζουν προσοχής.
«Θα πρέπει να αρχίσουμε τουλάχιστον να σκεφτόμαστε για ένα δίκτυο Med Streams, δηλαδή αγωγών και LNG που θα μας επιτρέψει όχι μόνο να εκμεταλλευτούμε το αέριο και το πετρέλαιο, αλλά να δημιουργήσουμε ένα διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον», παρατήρησε ο Λοτέμ, μιλώντας σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Άγκυρα.
Ως γνωστόν, το Ισραήλ και η Άγκυρα έχουν αρχίσει να εξετάζουν και πάλι το ενδεχόμενο εξαγωγής του ισραηλινού αερίου προς την Τουρκία μέσω ενός αγωγού, μετά την μερική εξομάλυνση των διμερών τους σχέσεων μέσω της «συγνώμης» του πρωθυπουργού Νετανιάχου προς τον Ερντογάν για τα γεγονότα στο Μαβί Μαρμαρά το 2010.
Η Τουρκία όμως έχει δηλώσει ότι για να προχωρήσει η ενεργειακή συνεργασία θα πρέπει αρχικά να αναθερμανθούν οι πολιτικές σχέσεις, πράγμα που στην πράξη σημαίνει ότι θα χρειαστεί πρώτα να λυθεί το ζήτημα των αποζημιώσεων των θυμάτων του Μαβί Μαρμαρά, καθώς και το θέμα του εμπάργκο των Ισραηλινών στη Γάζα.
Για τους λόγους αυτούς, η επίσκεψη και οι δηλώσεις του Λοτέμ στην Άγκυρα αναμένονταν με ενδιαφέρον, αφού ουσιαστικά αποτελούν την πρώτη φορά που τοποθετείται το Τελ Αβίβ επισήμως για όλα αυτά τα σοβαρά διμερή ζητήματα.
Ο Λοτέμ αναρωτήθηκε «αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αέριο πέρα από την εμπορική του αξία, στην υπηρεσία της πολιτικής και της διπλωματίας». Και συνέχισε τονίζοντας «εγώ λέω ότι θα πρέπει να το κάνουμε». Σε γενικές γραμμές, ο Λοτέμ απηύθυνε αρκετές ρητορικές ερωτήσεις στο τουρκικό ακροατήριο και υπό ορισμένες έννοιες "έριξε το μπαλάκι" στη δική τους πλευρά για τη συνέχεια.
Παράλληλα, ο Λοτέμ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην Κύπρο, λέγοντας ότι είναι «η πλησιέστερη φιλική ευρωπαϊκή χώρα προς το Ισραήλ». Σε ερώτηση που έγινε σχετικά με την πιθανή εξαγωγή του ισραηλινού αερίου μέσω ενός κυπριακού σταθμού LNG, απάντησε πως «θα πρέπει να θυμόσαστε ότι η επιτροπή Τζέμαχ έχει συστήσει να κατασκευαστεί ο σταθμός εξαγωγής LNG στο Ισραήλ».
Αυτή είναι μια σημαντική παρατήρηση εκ μέρους του Λοτέμ, διότι αρκετοί είναι αυτοί στη χώρα μας που έχουν προεξοφλήσει τη συνεργασία του Ισραήλ με την Κύπρο στο LNG, τη στιγμή που αυτή δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα προχωρήσει. Οι ίδιοι οι Κύπριοι άλλωστε έσπευσαν με δηλώσεις να τονίσουν ότι ο κυπριακός σταθμός μπορεί να υλοποιηθεί και με ίδια μέσα, αρκεί να υπάρξουν περισσότερες ανακαλύψεις αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, άρα αντιλαμβάνονται ότι το Ισραήλ μπορεί να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο, ο οποίος ή θα είναι ένας σταθμός στο έδαφός του, ή ακόμα και ένας αγωγός προς Τουρκία.
Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να κρατήσουμε από όσα έχει προτείνει η επιτροπή Τζέμαχ, είναι ότι οι εξαγωγές αερίου θα επιτραπούν εφόσον πρώτα εξασφαλιστεί μια ελάχιστη ποσότητα 450 δις. κ.μ. για μια περίοδο 25 ετών για την εγχώρια ισραηλινή αγορά. Αυτή είναι μια πολύ υψηλή ποσότητα που δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για εξαγωγές και σχεδόν σίγουρα αποκλείει περισσότερες της μιας οδού για αυτές.
Με βάση τα παραπάνω, συμπεραίνουμε ότι το Ισραήλ είναι πρόθυμο να χρησιμοποιήσει πολιτικά την ενέργεια ώστε να εξασφαλίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη και να ισχυροποιήσει τη θέση του στην περιοχή. Προς το παρόν οι Ισραηλινοί εμφανίζονται σκόπιμα ασαφείς όσον αφορά τις ενεργειακές τους συμμαχίες και πιθανότατα περιμένουν να δουν πως θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκιά για το Μαβί Μαρμαρά, αλλά και τι στάση θα κρατήσει η Κύπρος και αν θα ανακαλυφθούν περισσότερα κοιτάσματα εκεί.
