Η ελευθερία του Τύπου ενδεχομένως να αποτελεί την αθέατη απώλεια της
βομβιστικής επίθεσης στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Με μια λακωνική
ανακοίνωση, η κυβέρνηση Ερντογάν έθεσε τις νέες παραμέτρους για τη
δημοσιογραφική κάλυψη διευκρινίζοντας ότι η μετάδοση ειδήσεων μπορεί στο
εξής να διακόπτεται "εξαιτίας καταστάσεων που απειλούν την εθνική
ασφάλεια και διαταράσσουν τη δημόσια ειρήνη".
Στην πράξη τέθηκε σε ισχύ ένα ιδιότυπο "μπλακάουτ" στην ενημέρωση, με τα ΜΜΕ να επιτρέπεται μόνο να αναμεταδίδουν μόνο ό,τι έβγαινε από χείλη κρατικών αξιωματούχων. Και κάπως έτσι τα δελτία ειδήσεων και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων πλημμύρισαν από δηλώσεις του Ερντογάν και του Νταβούτογλου, που για μία ακόμη φορά έβαζαν στο ίδιο τσουβάλι ΡΚΚ και Ισλαμικό Κράτος επιχειρώντας να δικαιώσουν τον "συγχρονισμένο πόλεμο" κατά της τρομοκρατίας που κήρυξαν στη μέση του καλοκαιριού.
Για την κυβέρνηση του ΑΚΡ, το μακελειό στην Κωνσταντινούπολη έδωσε την ιδανική ευκαιρία τόσο για την εδραίωση της επίσημης εκδοχής όσο και για τη θεσμοθέτηση καθεστώτος λογοκρισίας που απειλεί τώρα να μετατρέψει τις κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας σε "μαύρη τρύπα" ενημέρωσης. Ποιος μπορεί να γνωρίζει πια τι πραγματικά συμβαίνει εκεί;
Ακόμη και πριν το βομβιστικό χτύπημα στην Κωνσταντινούπολη, οι τουρκικές αρχές δεν έκρυβαν τις διαθέσεις τους. Ενδεικτική ήταν η έρευνα για "προπαγάνδα υπέρ της τρομοκρατίας" που ξεκίνησε η τουρκική Δικαιοσύνη σε βάρος των υπευθύνων τηλεοπτικής εκπομπής, επειδή έβγαλαν "στον αέρα" το τηλεφώνημα τηλεθεάτριας η οποία κατήγγειλε τη μαζική εξόντωση αμάχων Κούρδων από τον στρατό.
"Ξέρετε τι συμβαίνει στην ανατολική Τουρκία;" ρώτησε η εκπαιδευτικός Αϊσέ Τσελίκ τον παρουσιαστή του δικτύου Kanal D. "Κόσμος υποφέρει από την πείνα και τη δίψα, κυρίως παιδιά. Σας παρακαλώ, δείξτε ανθρωπισμό και μην μένετε σιωπηλοί", πρόσθεσε. Ήταν μια επικίνδυνη έκκληση, γι' αυτό και ο εισαγγελέας του Ντιγιάρμπακιρ ξεκίνησε έρευνα, εκτός από τον σταθμό, και σε βάρος της "υποτιθέμενης εκπαιδευτικού".
Παρόμοιες έρευνες τείνουν να εξελιχθούν σε δικαστικό βραχίονα των "αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων". Αμέσως μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, η αστυνομία εισέβαλε στα γραφεία του περιοδικού "Nokta" συλλαμβάνοντας δύο από τους συντάκτες του. Για την εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης, η αναφορά σε "εμφύλιο πόλεμο" συνιστούσε "απόπειρα πραξικοπήματος", και "προσπάθεια υποκίνησης ταραχών".
Οι διώξεις αφορούν ακόμη και αναρτήσεις δημοσιογράφων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο διευθυντής έκδοσης της εφημερίδας "Zaman", Μπιουλέντ Κενές, συνελήφθη προσωρινά για μήνυμά του που κρίθηκε προσβλητικό για τον πρόεδρο Ερντογάν, ενώ λίγους μήνες νωρίτερα η "Huriyet" είχε καταδικαστεί με την ίδια κατηγορία.
Περισσότεροι από 20 δημοσιογράφοι παραμένουν σήμερα φυλακισμένοι στην Τουρκία, με πολλούς από αυτούς να έχουν καταδικαστεί για σχέσεις με το PKK. Η Τουρκία βρίσκεται στην 149η θέση μεταξύ 180 χωρών στην παγκόσμια κατάταξη σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.
Στην πράξη τέθηκε σε ισχύ ένα ιδιότυπο "μπλακάουτ" στην ενημέρωση, με τα ΜΜΕ να επιτρέπεται μόνο να αναμεταδίδουν μόνο ό,τι έβγαινε από χείλη κρατικών αξιωματούχων. Και κάπως έτσι τα δελτία ειδήσεων και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων πλημμύρισαν από δηλώσεις του Ερντογάν και του Νταβούτογλου, που για μία ακόμη φορά έβαζαν στο ίδιο τσουβάλι ΡΚΚ και Ισλαμικό Κράτος επιχειρώντας να δικαιώσουν τον "συγχρονισμένο πόλεμο" κατά της τρομοκρατίας που κήρυξαν στη μέση του καλοκαιριού.
Για την κυβέρνηση του ΑΚΡ, το μακελειό στην Κωνσταντινούπολη έδωσε την ιδανική ευκαιρία τόσο για την εδραίωση της επίσημης εκδοχής όσο και για τη θεσμοθέτηση καθεστώτος λογοκρισίας που απειλεί τώρα να μετατρέψει τις κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας σε "μαύρη τρύπα" ενημέρωσης. Ποιος μπορεί να γνωρίζει πια τι πραγματικά συμβαίνει εκεί;
Ακόμη και πριν το βομβιστικό χτύπημα στην Κωνσταντινούπολη, οι τουρκικές αρχές δεν έκρυβαν τις διαθέσεις τους. Ενδεικτική ήταν η έρευνα για "προπαγάνδα υπέρ της τρομοκρατίας" που ξεκίνησε η τουρκική Δικαιοσύνη σε βάρος των υπευθύνων τηλεοπτικής εκπομπής, επειδή έβγαλαν "στον αέρα" το τηλεφώνημα τηλεθεάτριας η οποία κατήγγειλε τη μαζική εξόντωση αμάχων Κούρδων από τον στρατό.
"Ξέρετε τι συμβαίνει στην ανατολική Τουρκία;" ρώτησε η εκπαιδευτικός Αϊσέ Τσελίκ τον παρουσιαστή του δικτύου Kanal D. "Κόσμος υποφέρει από την πείνα και τη δίψα, κυρίως παιδιά. Σας παρακαλώ, δείξτε ανθρωπισμό και μην μένετε σιωπηλοί", πρόσθεσε. Ήταν μια επικίνδυνη έκκληση, γι' αυτό και ο εισαγγελέας του Ντιγιάρμπακιρ ξεκίνησε έρευνα, εκτός από τον σταθμό, και σε βάρος της "υποτιθέμενης εκπαιδευτικού".
Παρόμοιες έρευνες τείνουν να εξελιχθούν σε δικαστικό βραχίονα των "αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων". Αμέσως μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, η αστυνομία εισέβαλε στα γραφεία του περιοδικού "Nokta" συλλαμβάνοντας δύο από τους συντάκτες του. Για την εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης, η αναφορά σε "εμφύλιο πόλεμο" συνιστούσε "απόπειρα πραξικοπήματος", και "προσπάθεια υποκίνησης ταραχών".
Οι διώξεις αφορούν ακόμη και αναρτήσεις δημοσιογράφων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο διευθυντής έκδοσης της εφημερίδας "Zaman", Μπιουλέντ Κενές, συνελήφθη προσωρινά για μήνυμά του που κρίθηκε προσβλητικό για τον πρόεδρο Ερντογάν, ενώ λίγους μήνες νωρίτερα η "Huriyet" είχε καταδικαστεί με την ίδια κατηγορία.
Περισσότεροι από 20 δημοσιογράφοι παραμένουν σήμερα φυλακισμένοι στην Τουρκία, με πολλούς από αυτούς να έχουν καταδικαστεί για σχέσεις με το PKK. Η Τουρκία βρίσκεται στην 149η θέση μεταξύ 180 χωρών στην παγκόσμια κατάταξη σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.
