02 Νοεμβρίου 2015

Απεξάρτηση από τη Μέση Ανατολή...

Οι συνομιλίες της Βιέννης για τη Συρία κλείνουν ένα κεφάλαιο και ανοίγουν ένα νέο στην πολιτική των ΗΠΑ για την Ευρύτερη Μέση Ανατολή:
• Στην περίοδο 2013-15 η Ουάσιγκτον με αφετηρία τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν στο Ομάν την άνοιξη του 2013 αποδέχθηκε και διαχειρίσθηκε με σχετική επιτυχία ως αναπόφευκτη αλλά και αναγκαία την εμπλοκή της Ρωσίας και του Ιράν στην αναζήτηση σταθεροποίησης όχι μόνον στη Συρία αλλά σε ολόκληρη την περιοχή.
• Στη Βιέννη όλοι οι δυσαρεστημένοι με την αμερικανική στροφή -Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Ιορδανία, Τουρκία, Γαλλία και άλλοι- αποδέχθηκαν τον ρόλο της Μόσχας και της Τεχεράνης και μαζί αναζητούν κατάπαυση των εχθροπραξιών στη Συρία. «Μεγάλος απών» το Ισραήλ, διανύει μια πρωτοφανή περίοδο εσωστρέφειας.

Είναι φανερή η υποβάθμιση της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής στις προτεραιότητες της Ουάσιγκτον: Τόσο οι έρευνες για νέες μορφές ενέργειας που θα υποκαθιστούν το πετρέλαιο, όσο και η σε βάθος αξιοποίηση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν δρομολογήσει την απεξάρτηση των ΗΠΑ από την περιοχή, ένα μήνυμα που πήραν στο Ριάντ και στον Κόλπο με πρώτη αμυντική αντίδραση την κατακρήμνιση της τιμής του «μαύρου χρυσού». Πέραν όμως της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών, η Ουάσιγκτον έχει και έναν άλλο πρόσθετο λόγο απεξάρτησης από την περιοχή στην οποία μέχρι το 2003 ήθελε να εγκαθιδρύσει μια μονομερή Pax Americana:

Προτεραιότητα των ΗΠΑ είναι με εργαλεία τις συμφωνίες ΤΠΡ στον Ειρηνικό και ΤΤΙΡ μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Δυτικής Ευρώπης να δημιουργήσουν όχι απλά μια διευρυμένη κοινή αγορά αλλά ένα συμπαγές δυτικό μπλοκ που θα οριοθετήσει την παρούσα και τη μελλοντική συνολική προβολή ισχύος τόσο του Πεκίνου όσο και της Μόσχας. Ολα τα παραπάνω αθροιστικά προκάλεσαν κοσμογονικές αλλαγές στον σχεδιασμό του Λευκού Οίκου αλλά και των άλλων μεγάλων δυνάμεων για την Ευρύτερη Μέση Ανατολή: Η οριοθέτηση του αμερικανικού ενδιαφέροντος και της βούλησης για επιτόπου εμπλοκή οδηγεί στο να μεταλλάξει το γεωπολιτικό περιφερειακό στίγμα της, καθώς από πεδίο ανταγωνισμών γίνεται πεδίο αναζήτησης συναινέσεων και συμβιβασμών.

Εύθραυστη ανακωχή και βήματα σημειωτόν για αναζήτηση λύσης στην Ουκρανία, στην γκρίζα ζώνη μεταξύ ψυχροπολεμικής έντασης και θερμού επεισοδίου στη Νότια Σινική Θάλασσα: Ολοι οι πρωταγωνιστές των δύο παραπάνω μετώπων συμφωνούν ότι επείγει η σταθεροποίηση της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής αλλά και η συνεγγύηση της ζητούμενης επί του παρόντος κοινά αποδεκτής νέας περιφερειακής τάξης πραγμάτων.
kapopoulos@pegasus.gr