Ο τελευταίος «άσσος» του Ερντογάν;

Μιχάλης Γιαννεσκής Το αποτέλεσμα των εκλογών της 1ης Νοεμβρίου 2015 στην Τουρκία αποτελεί μια Πύρρειο νίκη για τον Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Η Τουρκία θα εξακολουθήσει να πορεύεται στον ολισθηρό μονόδρομο της εξάρτησης από ξένα κερδοσκοπικά κεφάλαια, τα οποία, όπως δείχνουν οι πρόσφατες πτωτικές τάσεις της οικονομίας της χώρας, προσφέρουν βραχυχρόνια ανάπτυξη με ημερομηνία λήξης.

Η ηγεσία του AKP έχει να αντιμετωπίσει πολλά σημαντικά προβλήματα: την απειλή του Ισλαμικού Κράτους στα σύνορά της Τουρκίας, την τρομοκρατία στις πόλεις, την διαχείριση των περίπου δύο εκατομμυρίων προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα, την κατακόρυφη πτώση της τουρκικής οικονομίας, τα διάφορα σκάνδαλα στα οποία είχαν εμπλακεί στελέχη του AKP, ακόμη και ο γιος του Ερντογάν, τη συνεχιζόμενη αναταραχή στις κουρδικές περιοχές, καθώς επίσης και την ανησυχητική για την ηγεσία πρόσφατη εκλογική άνοδο του κουρδικού  κόμματος HDP.

Τουρκία: Πύρρειος νίκη του Ερντογάν;
Ενόσω η δημοτικότητα του AKP και του ιδίου του Ερντογάν παραμένει υψηλή, η τουρκική ηγεσία μπορεί να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα με αυταρχικότητα και σκληρότατα μέτρα καταστολής των αντιπάλων της. Ο κύριος λόγος για τη θεαματική άνοδο και δημοτικότητα του AKP στο παρελθόν ήταν η μέχρι πρόσφατα αλματώδης ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας. Στα 13 χρόνια διακυβέρνησης του AKP, η τουρκική οικονομία αυξήθηκε κατά 68%, το μέσο εισόδημα τριπλασιάστηκε, η Τουρκία έγινε η 17η οικονομία στον κόσμο, έχοντας εξέχουσα θέση ανάμεσα στις αναδυόμενες αγορές, και αναπτύχθηκε σε ένα σημαντικό κατασκευαστικό κέντρο για πολλές δυτικές επιχειρήσεις. Πολλοί δυτικοί όμιλοι έσπευσαν να κάνουν επενδύσεις στην Τουρκία, διότι τα κέρδη ήταν υψηλότερα από ότι σε άλλες χώρες.

Όμως αυτές οι επενδύσεις ήταν ευκαιριακές και βραχυπρόθεσμες. Τα τελευταία χρόνια η διαρροή των ξένων κεφαλαίων από την Τουρκία αυξήθηκε απότομα, και αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο όσο ανοίγουν καλλίτερες προοπτικές κέρδους αλλού, όπως η επικείμενη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων που προκαλεί δέος στην τουρκική ηγεσία.

Ταυτόχρονα, λόγω της οικονομικής κρίσης η ζήτηση για τα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Τουρκία έπεσε κατακόρυφα. Ο ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας επιβραδύνθηκε σημαντικά, από 9.2% το 2010 στο 3% φέτος. Η τουρκική λίρα έφτασε σε ιστορικό χαμηλό, και η αντιστοιχία της προς το δολάριο έχει πέσει από το 2001 κατά περίπου 80%, ενώ πάνω από 10% του πληθυσμού είναι άνεργοι.

Η αυταρχική διακυβέρνηση του Ερντογάν κατάφερε να χαλιναγωγήσει, αλλά όχι να λύσει, τα μακροχρόνια προβλήματα της Τουρκίας. Οι κεμαλιστές, η κεμαλική (και προς το παρόν χαλιναγωγημένη) στρατιωτική ηγεσία και οι ακροδεξιοί διάδοχοι των «γκρίζων λύκων» καραδοκούν περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία να αποδυναμώσουν το AKP και τον Ερντογάν. Επίσης, οι Κούρδοι είχαν φέτος, για πρώτη φορά στην ιστορία του τουρκικού κράτους, σημαντική αντιπροσώπευση στο τουρκικό κοινοβούλιο.

Ο Ερντογάν και το AKP έχουν επανειλημμένα καταφέρει στο παρελθόν να βγάλουν εκλογικούς «άσσους» από το μανίκι την τελευταία στιγμή, κάτι που επέτυχαν και στις χθεσινές εκλογές. Όμως αυτή τη φορά ο άσσος της οικονομικής ευημερίας της προηγουμένης δεκαετίας απουσιάζει παντελώς από το πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με δυσεπίλυτα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Η ραγδαία ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας και η επακόλουθη κάθετη πτώση της, που πυροδοτήθηκαν από τη διεθνή κεφαλαιοκρατία λόγω κερδοσκοπικών συγκυριών, επαληθεύουν για άλλη μια φορά ότι «ανεμομαζώματα, διαβολοσκορπίσματα».
TVXS.GR