WikiLeaks: Τουρκικές «πρωτοβουλίες» για τη ναυτιλία στο Αιγαίο

Από όλα τα έγγραφα που εξέτασε η «Κ», ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζεται στο παράρτημα των ναυτιλιακών υπηρεσιών που συντάχθηκε τον Φεβρουάριο του 2015 (www.wikileaks.org/tisa/maritime/). Σε αυτό η Τουρκία εμφανίζεται να παίρνει μεγάλες πρωτοβουλίες στη διαμόρφωση του κειμένου της συμφωνίας, έτσι ώστε να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα σε σχέση με πρόσβαση σε λιμάνια, στις υπηρεσίες που παρέχονται σε αυτά και στα οδικά, σιδηροδρομικά και υδάτινα δίκτυα γύρω από αυτά. Πρόκειται για τέσσερα άρθρα της εν λόγω συμφωνίας, τα οποία καθορίζουν όχι μόνο τις διεθνείς μεταφορές στη θάλασσα αλλά και τις τοπικές ανάμεσα σε δύο μέλη της, όπως για π.χ. της Τουρκίας και της Ε.Ε.– ή πιο συγκεκριμένα Τουρκίας και Ελλάδας στην περίπτωση του Αιγαίου αλλά και Τουρκίας – Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Πουθενά αλλού στα έγγραφα που διέρρευσαν δεν διακρίνονται τόσο έντονες πρωτοβουλίες στη διαμόρφωση ενός τελικού κειμένου συμφωνίας από την πλευρά της Τουρκίας.


«Οι διατάξεις που εμφανίζονται στο συγκεκριμένο έγγραφο αποτελούν σοβαρά εμπόδια για οποιοδήποτε κράτος που θέλει να επενδύσει, να διαχειριστεί και να λειτουργεί τις εθνικές του υποδομές (σ.σ. που σχετίζονται με τις ναυτιλιακές υπηρεσίες) ή να υπερασπιστεί αξιοπρεπή εργασία και αξιοπρεπείς όρους και συνθήκες σε ολόκληρη τη βιομηχανία των μεταφορών», αναφέρεται σε ανάλυση που δημοσιεύεται στον ιστότοπο του Wikileaks σχετική με το κείμενο της TiSA για τις ναυτιλιακές υπηρεσίες.

Σε άλλο εμπιστευτικό έγγραφο που αφορά την κατάσταση που επικρατεί μεταξύ Ε.Ε.-Τουρκίας σχετικά με την πρόσβαση στις αγορές υπηρεσιών (www.wikileaks.org/tisa/market-turkey), το οποίο έχει συνταχθεί στα τέλη Ιανουαρίου του 2015, αναφέρεται στο στάδιο που βρίσκονται τα δύο μέλη όσον αφορά τις ναυτιλιακές υπηρεσίες. Σε αυτό φαίνεται ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης πολιτικής συνεργασίας στον εν λόγω τομέα - και αυτό παρά το γεγονός ότι στην Τουρκία τα μέλη των πληρωμάτων των πλοίων με τουρκική σημαία επιβάλλεται να είναι Τούρκοι πολίτες, ενώ ταυτόχρονα για να δραστηριοποιηθεί μία ανάλογη εταιρεία στη γείτονα θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένη στα τουρκικά μητρώα με το 51% των μετοχών να είναι τουρκικών συμφερόντων. Στο συγκεκριμένο έγγραφο αναφέρεται καθαρά ότι θα ήταν προς όφελος ευρωπαϊκών επιχειρήσεων «η κατάργηση ή τουλάχιστον η μείωση των περιορισμών ιδιοκτησίας» τέτοιων εταιρειών στην Τουρκία.

To Wikileaks είχε αποκαλύψει πέρυσι τον Ιούνιο το εμπιστευτικό παράρτημα της TiSA για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Λίγες εβδομάδες μετά, η Ε.Ε. δημοσιοποίησε έγγραφα με τις γενικές θέσεις της όσον αφορά τη συμφωνία, πουθενά όμως, δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τις διαβουλεύσεις για τις ναυτιλιακές υπηρεσίες ή άλλους τομείς πλην του χρηματοοικονομικού.

Δεδομένου ότι οι διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της TiSA πραγματοποιούνται σε κεντρικό επίπεδο από την Ε.Ε. για τις ευρωπαϊκές χώρες, τίθεται πλέον το ζήτημα κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση έχει εικόνα των εξελίξεών τους και της ευρωπαϊκής στρατηγικής διαπραγμάτευσης, ιδίως σε ένα «εθνικό προϊόν» όπως οι ναυτιλιακές υπηρεσίες.