Αλέξανδρος Τάρκας Στη
σκιά των ανησυχιών για απόκλιση της Ελλάδας από την ευρωζώνη ή για τον
μονόδρομο επώδυνου Μνημονίου, η πολιτική ηγεσία και η διπλωματική
υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών βρίσκονται ενώπιον προβλημάτων και
στη ΝΑ Ευρώπη.Η εμμονή στην ορολογία «ΝΑ Ευρώπη», έμπνευσης του βετεράνου πρέσβη
Ρίτσαρντ Σίφτερ, ειδικού απεσταλμένου του προέδρου Κλίντον το 1995-1997,
αποσκοπούσε στη σταδιακή αχρησία αναφοράς στα «Βαλκάνια», που παρέπεμπε
σε υποανάπτυξη και αιματοχυσίες. Επίσης, συνόδευε την αναπτυξιακή
πρωτοβουλία SECI, που δεν ευδοκίμησε λόγω της δράσης του UCK, της
σκληρής αντεπίθεσης του Μιλόσεβιτς, της επιχείρησης του ΝΑΤΟ και του
εμφυλίου στην ΠΓΔΜ.Ωσπου, με ευθύνη των Γ. Παπανδρέου - Δ. Δρούτσα, η Ελλάδα ταπεινώθηκε, το 2011, με την καταδικαστική απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στην προσφυγή της ΠΓΔΜ για την Ενδιάμεση Συμφωνία. (Παρεμπιπτόντως, το πρόσφατο σκάνδαλο υποκλοπών στα Σκόπια επιβεβαίωσε την παρουσία μυστικών απεσταλμένων της κυβέρνησης Παπανδρέου, η οποία τότε διαψευδόταν κατηγορηματικά.)
Τις τελευταίες εβδομάδες η ρητορική του Αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα, η δράση ενόπλων στο Κουμάνοβο και σε άλλες περιοχές της ΠΓΔΜ και, ασφαλώς, η παρασκηνιακή δράση της Τουρκίας προκαλούν φόβους δυσάρεστων εξελίξεων. Μιλάμε πάλι για «Βαλκάνια» και όχι για «ΝΑ Ευρώπη»!
Στο εκρηκτικό μείγμα προστίθενται τα συμφέροντα για τους αγωγούς φυσικού αερίου, το ενδιαφέρον της Κίνας για τις υποδομές μεταφορών και η διέλευση ισλαμιστών τρομοκρατών από την περιοχή. Αυτή τη φορά δε οι εξελίξεις δεν ενδιαφέρουν μόνον τις ΗΠΑ αλλά και τη Γερμανία.
Η γερμανική διπλωματία, με προσωπική ανάμειξη της καγκελαρίου Α. Μέρκελ και του υπουργού Εξωτερικών Φ. Σταϊνμάγερ, προχωρεί στη διοργάνωση της δεύτερης «Διάσκεψης Κορυφής για τα δυτικά Βαλκάνια». Πέρυσι τον Αύγουστο η ελληνική κυβέρνηση αιφνιδιάστηκε από τη διοργάνωση της πρώτης διάσκεψης στο Βερολίνο, ενώ δεν είχε προσκληθεί καν ως παρατηρητής.
Φέτος, με σκοπό την τήρηση προσχημάτων, η διάσκεψη θα συγκληθεί στην Αυστρία, ενώ η Γαλλία διεκδικεί τη διοργάνωση του 2016, χωρίς ακόμα να έχει επιβεβαιωθεί σχετική συμφωνία Παρισιού - Βερολίνου. Ενδεικτικές της αφέλειας του Μαξίμου ήταν οι ελπίδες του κ. Τσίπρα περί αυστριακής και γαλλικής στήριξης στην Ελλάδα για την οικονομία, ξεχνώντας ότι και οι δύο χώρες έχουν ευρύτερα (θεμιτά) συμφέροντα, που συνδέονται με τη Γερμανία.
Αξιόπιστες διπλωματικές πηγές καταγράφουν σκέψεις για την αποστολή αυστριακής (δηλαδή γερμανικής) πρόσκλησης προς την ελληνική κυβέρνηση για τη φετινή διάσκεψη, αλλά προσθέτουν ότι το κύριο διπλωματικό ερώτημα αφορά τον τρόπο συμμετοχής μας. Αν τελικά η πρόσκληση αποσταλεί, η κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξει πού ακριβώς θα είναι παρούσα μεταξύ τριών, σαφώς διαχωρισμένων, επιπέδων διαβουλεύσεων για τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, τους υπουργούς Εξωτερικών και τους υπουργούς Οικονομίας ή Οικονομικών.
Οσο για την ατζέντα, πέραν των ενεργειακών, οι Μέρκελ και Σταϊνμάγερ εστιάζουν στην εξομάλυνση των σχέσεων της Σερβίας με το Κόσοβο και τη Βοσνία καθώς και στην «ονοματολογική διαφορά Ελλάδας - ΠΓΔΜ».
Βάσει αυτών, η Ελλάδα είναι προτιμότερο να είναι παρούσα ή απούσα; Ισως (και αυτή) η απάντηση εξαρτάται από τις τότε σχέσεις της Αθήνας με την ευρωζώνη και από το επίπεδο πολιτικών σχέσεων με τους ισχυρότερους εταίρους.
Aλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
